Chất lượng cung cấp thông tin cho báo cáo tài chính nhà nước đã được cải thiện hơn. Ảnh minh hoạ: ST

Đã ý thức và trách nhiệm hơn

Báo cáo tài chính nhà nước là báo cáo tổng hợp, dùng để phản ánh toàn bộ thông tin về tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn của Nhà nước trên phạm vi toàn quốc hoặc phạm vi tỉnh tại thời điểm kết thúc kỳ báo cáo, là công cụ quan trọng cung cấp đầy đủ, kịp thời và chính xác thông tin về tài chính, ngân sách nhà nước để phục vụ công tác quản lý, điều hành, giải trình của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và công tác kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp và người dân.

Tính đến nay, KBNN đã triển khai được 5 năm lập báo cáo tài chính nhà nước (các năm 2018, 2019, 2020, 2021, 2022). Mới nhất, KBNN đã chủ động phối hợp với các đơn vị triển khai các công việc liên quan đến công tác tổng hợp, lập báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) và báo cáo tài chính nhà nước năm 2022 theo quy định, đến nay đã hoàn thành và được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 7 với tỷ lệ cao là 94,25%.

KBNN đánh giá, các đơn vị KBNN đã nắm được quy trình tiếp nhận, rà soát và kiểm tra báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các cơ quan, đơn vị, tổ chức và quy trình tổng hợp, lập báo cáo tài chính nhà nước. Các đơn vị cung cấp thông tin tài chính đã ý thức và trách nhiệm hơn trong việc gửi báo cáo cho KBNN. Vì thế, chất lượng cung cấp thông tin tài chính của các tỉnh năm sau cơ bản đã được cải thiện hơn so với các năm trước.

Cụ thể như tại Khánh Hoà, trên cơ sở số liệu thu thập được từ 493 đơn vị có trách nhiệm gửi báo cáo cung cấp thông tin tài chính, KBNN Khánh Hòa đã phân tích, thuyết minh đầy đủ, rõ ràng và chính xác ý nghĩa của các số liệu tài chính trên báo cáo tài chính nhà nước tỉnh về tình hình tài sản, nguồn hình thành tài sản nhà nước của tỉnh tại thời điểm cuối năm 2022; kết quả hoạt động tài chính nhà nước năm; báo cáo lưu chuyển tiền tệ tại thời điểm kết thúc năm tài chính...

Hiện KBNN đã chủ động triển khai các dòng công việc liên quan đến công tác tổng hợp báo cáo tài chính nhà nước năm 2023 như: ban hành văn bản hướng dẫn KBNN các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai lập báo cáo tài chính nhà nước năm 2023; hỗ trợ KBNN địa phương rà soát, tiếp nhận báo cáo cung cấp thông tin tài chính; xây dựng cẩm nang hướng dẫn các đơn vị gửi báo cáo cung cấp thông tin cho KBNN và hướng dẫn KBNN tỉnh, thành phố lập báo cáo tài chính nhà nước cấp tỉnh.

Đặc biệt, Thông tư số 24/2024/TT-BTC ngày 17/4/2024 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp đang được kỳ vọng sẽ giúp chuẩn hoá kênh thông tin để lập báo cáo tài chính nhà nước. Ngoài ra, đến nay, Bộ Tài chính đã có 3 đợt công bố chuẩn mực kế toán công Việt Nam. Theo ông Vũ Đức Chính, Cục trưởng Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), nhóm chuẩn mực về báo cáo tài chính nhà nước với những quy định cụ thể về trình bày báo cáo, biểu mẫu, thông tin trong báo cáo… giúp các đơn vị có thể áp dụng thực tiễn, đảm bảo việc ghi chép kế toán được thực hiện thống nhất và số liệu báo cáo tài chính của đơn vị được trình bày đầy đủ, phù hợp giúp nâng cao chất lượng thông tin cung cấp cho lập báo cáo tài chính nhà nước.

Cần quan tâm và chỉ đạo quyết liệt hơn

Tuy vậy, theo nhận xét của KBNN, công tác báo cáo cung cấp thông tin tài chính, tổng hợp và lập báo cáo tài chính nhà nước còn một số hạn chế như một số đơn vị thực hiện còn chậm so với quy định. Các nội dung phân tích, thuyết minh chưa phong phú, chưa chi tiết, chưa làm rõ ý nghĩa của của các chỉ tiêu báo cáo nên chưa hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý, điều hành tài chính, ngân sách của cấp có thẩm quyền.

Các đơn vị cung cấp thông tin gửi báo cáo chậm trễ, quá thời hạn hoặc gửi thiếu báo cáo theo quy định.

Hơn nữa, nhiều báo cáo chưa đảm bảo tính cân đối, hợp lý, hợp lệ, chưa phân tích, thuyết minh về các biến động lớn trong năm báo cáo so với năm liền kề trước đó (đặc biệt là các biến động về tài sản); chưa phản ánh đầy đủ thông tin tài sản kết cấu hạ tầng được giao quản lý…

Về vấn đề này, theo bà Nguyễn Thị Hoài, Cục trưởng Cục Kế toán nhà nước (KBNN), các đơn vị khu vực công có nhiều cấu phần và có quy mô khác nhau, trong đó nhiều đơn vị quy mô nhỏ có chất lượng đội ngũ kế toán viên chưa được cao dẫn đến những “sai số” trong báo cáo tài chính nhà nước. Cùng với đó, việc kiểm tra tính chính xác của các báo cáo tài chính cũng gặp nhiều khó khăn do nhân lực còn hạn chế.

Vì thế, các đơn vị cần tiếp tục tăng cường sự phối hợp, thực hiện đúng và đủ việc cung cấp cơ sở dữ liệu đầu vào. Đồng thời các cấp thẩm quyền cần xác định báo cáo tài chính nhà nước là tài liệu cho công tác chỉ đạo điều hành và ra quyết định, nghị quyết về tài chính và ngân sách để có sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt các đơn vị trực thuộc triển khai các hướng dẫn về công tác kế toán, cung cấp báo cáo thông tin tài chính chính xác và kịp thời cho KBNN.