Theo làn óng đầu tư FDI< nhiều nười nước ngoài có nhu cầu mua nhà tại Việt Nam. Ảnh: Internet

Lượng người nước ngoài đã mua nhà tại Việt Nam còn rất ít so với nhu cầu

Bên cạnh một số vấn đề liên quan đến giá đất, bán nhà cho người nước ngoài cũng đang là chủ đề được quan tâm khi Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Chính sách cho phép tổ chức, cá nhân người nước ngoài mua và sở hữu nhà ở trong nước đã được quy định trong Nghị quyết số 19/2008/NQ-QH của Quốc hội. Nhưng chỉ từ khi Luật Nhà ở 2014 bổ sung quy định điều kiện cụ thể, số lượng cá nhân, tổ chức sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì tình hình người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam mới được cải thiện.

Dữ liệu thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, kể từ khi Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực đến nay, đã có khoảng 3.035 người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam, chủ yếu là các căn hộ chung cư ở dự án nhà thương mại. Điều này cho thấy kết quả “xuất khẩu” BĐS đã không mấy khả quan so với mục tiêu kỳ vọng ban đầu khi chính sách này mới được ban hành.

Các tổ chức, cá nhân nước ngoài đã mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, tập trung chủ yếu tại các tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội (1.765), TP.HCM (850), Bắc Ninh (110), Bình Dương (210), Bà Rịa - Vũng Tàu (50)... Phần lớn khách mua đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, Mỹ, Australia, Nhật Bản, Malaysia.

Tuy nhiên, theo đánh giá, tổng số người nước ngoài đã mua nhà tại Việt Nam vẫn còn rất ít so với nhu cầu. Cụ thể, theo tính toán của Hội Môi giới Bất động sản (BĐS) Việt Nam (VARS), số lượng nhà ở được người nước ngoài mua tại Việt Nam kể từ khi Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực chỉ chiếm khoảng 0,53% tổng lượng nhà ở trong cả nước giai đoạn 2018-2022.

Trong khi đó, nhu cầu mua nhà của người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam, bao gồm nhu cầu sở hữu nhà để ở và nhu cầu kinh doanh là rất lớn. Theo thống kê của Bộ Xây dựng, có khoảng 4 triệu người muốn mua nhà ở Việt Nam trong tương lai, bao gồm người nước ngoài và Việt kiều. Ngày càng nhiều người nước ngoài muốn mua nhà tại Việt Nam.

Xu hướng tăng mua nhà của người nước ngoài tại Việt Nam là một tín hiệu tốt, phản ánh tiềm năng của nền kinh tế đang phát triển ngày càng tích cực, Việt Nam nổi lên là một nền kinh tế phát triển nhanh và năng động, được các tổ chức uy tín quốc tế đánh giá là điểm sáng ở khu vực châu Á.

Cần quy định theo hướng hướng minh bạch, chặt chẽ

Thực tế cho thấy, những năm gần đây, hàng loạt các nhà đầu tư “đại bàng" với dòng vốn quy mô lớn đã đổ bộ, tìm kiếm cơ hội phát triển tại Việt Nam. Cùng với dòng vốn FDI đang ngày càng “chảy" mạnh, lượng người nước ngoài đến sinh sống và làm việc lâu dài tại Việt Nam cũng tăng lên hàng năm.

Dữ liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, năm 2005, số lượng lao động nước ngoài ở Việt Nam là 12.000 người. Tính đến tháng 3/2022 con số này là 100.000 người, tăng gấp gần 10 lần so với năm 2005.

Việc làm ăn lâu dài ở Việt Nam cũng như nhu cầu đầu tư trước sức hút từ tiềm năng đầu tư BĐS tại Việt Nam chắc chắn sẽ nảy sinh nhu cầu sở hữu nhà ở, căn hộ. Bên cạnh đó sự lựa chọn của giới nhà giàu nước ngoài khi mà giá nhà ở một số quốc gia đã quá cao hay việc siết các quy định nhập cư ở một số nước… cũng sẽ khiến nhu cầu sở hữu nhà tại Việt Nam ngày càng tăng lên.

Tuy nhiên, còn nhiều rào cản, đặc biệt là về pháp lý và thủ tục hành chính gây khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở của người nước ngoài tại Việt Nam. Do đó, để tạo điều kiện thuận lợi thu hút và thúc đẩy phát triển đầu tư, “giữ chân" một lượng lớn nhân sự trình độ cao đến Việt Nam làm việc, Luật Nhà ở cần được sửa đổi theo hướng minh bạch, chặt chẽ và phù hợp với quy định, thực tiễn. Trong đó, các quy định cần mở hơn, cụ thể hơn thay vì gia tăng các rào cản. Việc sửa đổi này cũng phải đồng bộ các quy định của Luật Đất đai và Luật Kinh doanh BĐS.

Một số giải pháp đã được Hội Môi giới BĐS đề xuất. Theo đó, cần tiếp tục tăng nguồn cung nhà ở, xây dựng các loại sản phẩm phù hợp với nhu cầu nhà ở và đầu tư của người nước ngoài tại Việt Nam tại những khu vực được cho phép. Cùng với đó, cho phép cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam (bao gồm cả nhà ở riêng lẻ và căn hộ chung cư) trong khi làm việc tại đây, theo đó, cần quy định rõ yêu cầu về khoảng thời lao động tối thiểu còn lại tại thời điểm mua nhà.

Bên cạnh đó, để tránh đầu cơ, cần bổ sung điều kiện gắn liền với nền kinh tế quốc gia khi người nước ngoài mua qua một số lượng nhà ở nhất định. Theo đó, áp dụng thuế BĐS, lũy tiến tăng theo với số lượng BĐS đã mua. Mức thuế có thể nâng cao dần nếu chủ sở hữu không đưa BĐS tham gia hoạt động kinh doanh.

Cùng với đó, cho phép người nước ngoài được mua các BĐS du lịch. Việc bán nhà cho người nước ngoài sẽ có thể giải quyết lượng lớn tồn kho này, giúp thị trường trở nên sôi động hơn.

Tuy nhiên, các chính sách cần giữ nguyên, bổ sung thêm các quy định để đảm bảo yêu cầu về an ninh, quốc phòng và không gây ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách nhà ở xã hội, tái định cư, nhà cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị như về tỷ lệ mua cũng như các khu vực được phép mua...