Kiểm tra hàng hóa XK tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên. Ảnh: CN

Nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu gian lận

Theo Cục Hải quan An Giang, qua theo dõi, nắm tình hình đã phát hiện có một số DN làm thủ tục XK sang Campuchia có dấu hiệu quay vòng toàn bộ lô hàng đã thực xuất, sau đó tiếp tục làm thủ tục XK để lợi dụng hoàn thuế Giá trị gia tăng (GTGT).

Trước tình hình trên, Cục Hải quan An Giang đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc lưu ý công tác quản lý đối với các DN XK các mặt hàng nông, lâm, thủy hải sản, tiêu dùng; tăng cường vai trò trách nhiệm quản lý địa bàn để phòng chống buôn lậu, chống gian lận thương mại, phòng ngừa hoàn thuế GTGT; lập tiêu chí phân tích cấp Cục đối với các DN có rủi ro cao; tăng cường công tác nắm tình hình, sưu tra trọng điểm đối với DN có xuất khẩu loại hình xuất kinh doanh sang thị trường Campuchia.

Từ năm 2012 đến nay, các chi cục trực thuộc Cục Hải quan An Giang đã phát hiện 13 vụ DN xuất thiếu hàng hóa so với khai báo với tổng trị giá hàng vi phạm trên 2,6 tỷ đồng. Cục cũng đã ra quyết định xử phạt một số vụ và chuyển UBND tỉnh An Giang ra quyết định xử phạt theo thẩm quyền với số tiền phạt khoảng 200 triệu đồng.

Cục cũng yêu cầu các đơn vị phối hợp kiểm tra kiểm soát, bắt giữ xử lý các DN có hành vi xuất thiếu, xuất khống, xuất lậu hàng hoá; giám sát chặt chẽ phương tiện vận chuyển hàng hoá đã thực xuất qua cửa khẩu nhưng vẫn còn nằm lân cận khu vực biên giới địa phận Campuchia chờ trong đêm tìm cách lén lút quay lại Việt Nam để tiếp tục quay vòng làm thủ tục XK để hoàn thuế GTGT nhiều lần.

Còn tại Đồng Tháp, Chi cục Hải quan cửa khẩu Thường Phước- Cục Hải quan Đồng Tháp đã phát hiện Công ty Cổ phần Đầu tư Quốc tế Viettel khai khống số hàng hoá theo tờ khai hải quan điện tử XK chuyển cửa khẩu 400 quạt thông gió cấp cho nguồn DC. Công ty này khai nhận xuất khẩu 400 bộ quạt thông gió cấp cho hệ thống nguồn DC, hàng đi kèm cả phụ kiện, Việt Nam sản xuất, tổng trị giá 33.600 USD, được phân luồng Xanh.

Nhưng qua công tác giám sát phương tiện, công chức hải quan phát hiện có nghi vấn về khai báo nên đề xuất lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Thường Phước cho dừng thông quan đột xuất để tiến hành kiểm tra thực tế hàng hoá và phát hiện không có hàng hoá để XK theo khai báo.

Tăng cường quản lý nhưng cần trọng điểm

Hiện nay, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính tại công văn số 12485/BTC-TCT ngày 18-9-2013 về việc tăng cường quản lý thuế, hải quan liên quan đến hoàn thuế GTGT hàng hóa XK qua biên giới đất liền, Cục Hải quan các tỉnh khu vực biên giới như An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp… đã chỉ đạo chi cục Hải quan cửa khẩu tăng cường kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu chặt chẽ, ngăn chặn việc lợi dụng để trục lợi trong hoàn thuế đối với hàng XK.

Việc tăng cường giám sát chặt chẽ đối với hàng hóa XK tránh việc lợi dụng để trục lợi trong hoàn thuế là một chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên, trong việc thực hiện theo chỉ đạo này đang gặp sự phản ứng của các DN thường xuyên làm thủ tục tại cửa khẩu. Theo phản ánh của các DN thường xuyên XK các mặt hàng như phân bón, sắt thép và các mặt hàng khác tại cửa khẩu, việc kiểm tra 100% hàng hóa XK đã gây rất nhiều khó khăn.

Do điều kiện bến bãi tại các cửa khẩu không có, các DN phải thuê thêm xà lan, phương tiện, công nhân bốc dỡ để bốc hàng lên cho cơ quan Hải quan tại cửa khẩu kiểm tra đã khiến DN tăng thêm chi phí, có nhiều lô hàng tăng thêm hàng trăm triệu đồng, chậm tiến độ giao hàng cho phía bạn hàng Campuchia. Vấn đề là qua kiểm tra, không phát hiện DN vi phạm nên các DN phản ứng gay gắt.

Một DN XK phân bón tại cửa khẩu Thường Phước Sao cho biết: “Việc thực hiện các biện pháp để phát hiện các DN xuất khống, gian lận trong hoàn thuế GTGT là điều DN hoàn toàn đồng tình, qua đó các DN làm ăn chân chính cũng cảm thấy an tâm. Tuy nhiên, việc kiểm tra 100% đại trà như thế này hoàn toàn đi ngược với xu hướng quản lý hiện đại hiện nay, chưa nói là có trái với quy định về kiểm tra hàng hóa trong Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn thi hành hay không. Ngoài ra, hiện nay DN chúng tôi phải cung cấp thêm nhiều giấy tờ chứng nhận khác theo yêu cầu của cơ quan Hải quan đã khiến chúng tôi thật sự cảm thấy phiền hà”.

Các DN tại cửa khẩu phản ánh quy định tại công văn này đối với mặt hàng phân bón phải có chứng nhận của nhà sản xuất hoặc đại lý phân phối nhưng không ghi rõ giấy chứng nhận về nội dung gì nên DN không biết thực hiện cho chính xác. Tương tự như thế là mặt hàng điện thoại di động phải có giấy thỏa thuận của nhà phân phối độc quyền, trong khi thực tế nhà phân phối độc quyền lại bán qua nhiều khâu trung gian mới đến DN mua hàng để XK nên DN XK không biết phải làm thế nào để có giấy thỏa thuận theo quy định và nhiều khó khăn khác.

Đối với chủ trương ngăn chặn gian lận trong hoàn thuế, các DN làm thủ tục hải quan tại các cửa khẩu đều đồng tình nhưng mong các cơ quan quản lý có cách quản lý hiệu quả hơn, đừng vì các DN vi phạm mà triển khai quản lý theo các biện pháp gây phiền hà, ảnh hưởng đến việc XK của các DN khác. Mặt khác cũng đề nghị cơ quan Thuế nội địa trước khi hoàn thuế cần phải kiểm tra chặt chẽ các chứng từ theo quy định để hoàn thuế nhằm ngăn chặn gian lận tốt hơn.

Đ.Nguyên