Lần đầu tiên ngành BHXH có một dịch vụ ứng dụng công nghệ thông tin kết nối với toàn bộ hệ thống y tế một cách đồng bộ. Ảnh: Xuân Thảo.

Kỳ tích công nghệ

Những phản hồi tích cực từ người dân đã cho thấy nỗ lực của BHXH Việt Nam trong công tác cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng CNTT để phục vụ doanh nghiệp, người dân ngày một tốt hơn. Việc ứng dụng CNTT trong ngành BHXH còn giúp ngăn chặn trục lợi BHXH, BHYT.

Trong Báo cáo chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin -Truyền thông Việt Nam năm 2017” (Vietnam ICT Index 2017) của Bộ Thông tin và Truyền thông đã đánh giá BHXH Việt Nam là cơ quan khai thác hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến với hơn 28,6 triệu hồ sơ được tiếp nhận và giải quyết trực tuyến trong năm 2016, xếp hạng 2 và là 1 trong 3 đơn vị dẫn đầu khối bộ, ngành về mức độ giải quyết thủ tục hành chính công qua mạng.

Đánh giá về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành BHXH, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (BHXH Việt Nam) Lê Nguyên Bồng cho biết, hiện nay, toàn bộ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) ngành BHXH đã được triển khai theo kiến trúc Chính phủ điện tử. Trung tâm Điều hành hệ thống CNTT của ngành BHXH được thành lập và bắt đầu vận hành là kết quả tổng hợp từ một quãng thời gian dài hệ thống BHXH đồng thời phát triển hạ tầng kỹ thuật, nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng CNTT, đưa vào sử dụng các phần mềm nghiệp vụ có chức năng kết nối liên thông dữ liệu toàn diện (kết nối giữa Trung ương với địa phương, kết nối giữa các lĩnh vực thu, chi, sổ, thẻ, giải quyết chế độ chính sách...). Từ năm 2016, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam xây dựng thành công Cơ sở dữ liệu của hơn 90 triệu người với hơn 10 trường dữ liệu cơ bản. Đây là cơ sở để ngành hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm theo Quyết định 714/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, góp phần tiến tới hoàn thiện sổ BHXH, thẻ Bảo hiểm y tế (BHYT) điện tử trong năm 2018.

Trong năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017, ngành BHXH đã triển khai đồng bộ nhiều hệ thống phần mềm quan trọng. Cụ thể, triển khai bộ công cụ tập trung dữ liệu tại Trung ương để quản lý 3 mảng nghiệp vụ quan trọng gồm: Thu, sổ thẻ và quản lý tài chính - tiến tới xây dựng hệ thống phần mềm tổng thể, thống nhất, đáp ứng hầu hết các yêu cầu nghiệp vụ khác. Trong đó, đã giúp quản lý, đồng bộ thông tin với khoảng 65 triệu người tham gia BHXH, BHYT (đạt 82%) và cấp mã số BHXH duy nhất cho người tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT.

BHXH Việt Nam cũng tích cực xây dựng hệ thống trao đổi, tích hợp thông tin thống nhất, tạo môi trường làm việc điện tử thông suốt trong nội bộ ngành cũng như kết nối với các ngành khác như: Thuế, Hải quan, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Lao động – Thương binh và Xã hội, Y tế, ngân hàng và cơ sở khám chữa bệnh... Xây dựng, hoàn thiện Cổng thông tin điện tử của ngành nhằm cung cấp các dịch vụ công cấp độ 3, 4. Tính đến nay, ngành cung cấp được 14 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 cho gần 500.000 đơn vị sử dụng lao động, giúp giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính từ 335 giờ/năm xuống còn 45 giờ/năm, giảm từ 115 thủ tục hành chính xuống còn 28 thủ tục. Theo kế hoạch, trước ngày 31/12/2017, sẽ tiếp tục nâng cấp, mở rộng hệ thống, cung cấp 20 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4.

Việc phối hợp giữa BHXH Việt Nam và Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, tăng cường ứng dụng CNTT trong chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tiếp tục cho thấy bước tiến mạnh mẽ hơn trong việc hiện đại hóa các dịch vụ công, đem lại lợi ích thiết thực, bảo đảm quyền lợi BHXH cho người dân.

“Mắt thần” ​ngăn ngừa trục lợi

Qua giám định tự động hồ sơ đề nghị thanh toán, hệ thống đã phát hiện 17,9 triệu hồ sơ sai sót, trong đó từ chối thanh toán 400 tỷ đồng, yêu cầu cơ sở khám chữa bệnh chuẩn hóa lại dữ liệu đã sai danh mục Bộ Y tế quy định với gần 3.000 tỷ đồng. Do vậy, việc vận hành hệ thống thông tin giám định BHYT đồng bộ sẽ mang lại ích lợi không nhỏ.

Những phản hồi tích cực từ người dân đã cho thấy nỗ lực của BHXH Việt Nam trong công tác cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng CNTT để phục vụ doanh nghiệp, người dân ngày một tốt hơn. Việc ứng dụng CNTT trong ngành BHXH còn giúp ngăn chặn trục lợi BHXH, BHYT.

Sau hơn một năm đưa vào vận hành, hệ thống thông tin giám định BHYT đã góp phần quan trọng trong việc kiểm soát, giám sát thực hiện các dịch vụ y tế của các cơ sở y tế và người tham gia BHYT, là công cụ hỗ trợ đắc lực dùng để giám sát, cảnh báo những vấn đề bất thường, cung cấp thông tin cho các cơ sở y tế để hoàn thiện và đảm bảo quyền lợi cho người bệnh. Đây là lần đầu tiên ngành BHXH có một dịch vụ ứng dụng công nghệ thông tin kết nối với toàn bộ hệ thống y tế một cách đồng bộ, tạo động lực để phát triển những ứng dụng hữu ích tiếp theo. Đến nay, Hệ thống thông tin giám định BHYT đã kết nối với 99,6% cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên toàn quốc. Ngành đang tiếp tục phối hợp với ngành y tế chuẩn hóa danh mục sử dụng trên 12.000 cơ sở y tế, chuẩn hóa 12 triệu dữ liệu danh mục thuốc, vật tư y tế. Trong năm 2017, Hệ thống đã tiếp nhận gần 150 triệu lượt đề nghị thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT; đáp ứng yêu cầu cải tiến thủ tục hành chính trong việc tổ chức khám chữa bệnh BHYT, nâng cao hiệu quả công tác giám định theo Nghị quyết 68/2013/QH13 của Quốc hội.

Thiết kế của Hệ thống thông tin giám định BHYT bao gồm 3 hợp phần: Hệ thống Tiếp nhận yêu cầu thanh toán BHYT; Hệ thống Giám định BHYT; Hệ thống Danh mục dùng chung. Riêng với Hệ thống Giám định BHYT, phần mềm giám định có chức năng phát hiện lỗi sai, “lọc” lỗi theo hệ thống trong hồ sơ đề nghị thanh toán của cơ sở khám chữa bệnh, các cơ sở y tế có thể liên thông các kết quả xét nghiệm, khai thác tiền sử bệnh tật, kết quả điều trị của người bệnh BHYT, tránh trùng lặp chỉ định, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả điều trị. Bên cạnh đó, phần mềm giám định được xây dựng để thực hiện giám định điện tử 100% hồ sơ đề nghị thanh toán, tích hợp trên 200 quy tắc phát hiện hồ sơ trùng lặp, sai mức hưởng, sai danh mục, sai giá, sai các quy định về khám chữa bệnh.

Phần mềm giám sát cũng cung cấp các bản đồ trực quan giúp phân tích, đánh giá và phát hiện nhanh chóng các biến động bất thường, gia tăng lượt khám chữa bệnh. Đặc biệt, bản đồ dịch tễ giúp theo dõi đánh giá tình hình bệnh tật, tỷ lệ hiện mắc, mới mắc của các bệnh mạn tính, cấp tính, đây là nguồn thông tin quan trọng để giám sát dịch bệnh và chủ động dự phòng bệnh tật.

Đến nay, hệ thống thông tin giám định BHYT đã tiếp nhận và giám định trên 120 triệu hồ sơ điện tử với gần 70.000 tỷ đồng đề nghị thanh toán BHYT, tỉ lệ liên thông dữ liệu toàn quốc tháng 9 đạt 95,3%. Qua giám định tự động hồ sơ đề nghị thanh toán, hệ thống đã phát hiện 17,9 triệu hồ sơ sai sót, trong đó từ chối thanh toán 400 tỷ đồng, yêu cầu cơ sở khám chữa bệnh chuẩn hóa lại dữ liệu đã sai danh mục Bộ Y tế quy định với gần 3.000 tỷ đồng. Do vậy, việc vận hành hệ thống thông tin giám định BHYT đồng bộ sẽ mang lại ích lợi không nhỏ.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn chia sẻ, hệ thống CNTT của BHXH Việt Nam đã được thiết kế lại trên tinh thần tập trung dữ liệu tại Trung ương. BHXH Việt Nam đang triển khai việc cấp thẻ an sinh xã hội điện tử nhằm hướng tới mục tiêu điện tử hóa toàn bộ quá trình phục vụ người dân. BHXH Việt Nam đang nỗ lực triển khai đồng bộ các ứng dụng CNTT trong các hoạt động nghiệp vụ của Ngành, tăng cường cải cách thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp.