ĐB Trần Ngọc Vin phát biểu tạo tổ.

Nhà công vụ biến tướng thành nhà cá nhân

Theo ĐB Lê Minh Thông (Thanh Hóa), vấn đề nhà công vụ rất lình xình. Bản chất xuất phát của nó “có ý nghĩa rất tốt và phù hợp với thời bao cấp, nhưng thời nay cần hết sức cân nhắc khi phát triển nhà công vụ”, theo ông Thông.

ĐB cho rằng, nhà công vụ rất cần thiết, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, nhưng thành phố thì có cần hay không?. “Luân chuyển cán bộ chỉ mấy năm thôi, luân chuyển phải rèn luyện chứ cái gì cũng đàng hoàng cả, thì làm sao mà thử thách được”.

ĐB Chu Sơn Hà (Hà Nội): “Nguyên nhân vì nể nang, người kế nhiệm lại bảo bác trả nhà cho em à!”.

ĐB Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình) đề nghị trong dự thảo Luật phải làm rõ tiêu chuẩn, tiêu chí thời gian sử dụng của nhà công vụ. Bởi nói như ĐB: “Tôi thấy đang biến tướng thành nhà cá nhân. Sau khi chuyển công tác thì giữ chặt, chuyển cho con, cháu ở, mà giá trị nhà không phải ít, hàng chục tỷ đồng. Phần lớn là những người có vị trí, gây phản cảm về công bằng xã hội. Do đó, phải có hướng giải quyết và quy định rõ vấn đề này trong Luật”.

Đồng tình với nhiều ĐB thảo luận trước đó, ĐB Phạm Xuân Thường (Thái Bình) cho rằng, việc quản lý nhà công vụ như thời gian qua là không ổn. Theo ông: “Có nhiều người không chỉ có 1 nhà mà có nhiều nhà công vụ. Có người nghỉ hưu từ lâu vẫn giữ nhà công vụ, trong khi Nhà nước lại tiếp tục đầu tư nhà công vụ”. Do đó, ĐB đề nghị thắt chặt quản lý vấn đề này. Theo đó, không cần thiết xây nhà công vụ ở thành phố, chỉ cần ở vùng sâu vùng xa. Ngoài ra, áp dụng chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà, đảm bảo công bằng hơn việc xây nhà giao cho CBCC mà khi chuyển đi lại không thu hồi được.

Nhiều ĐB cho rằng, để giải quyết vấn đề này một cách triệt để, các quan chức phải hết sức gương mẫu thực hiện.

Trả lời phỏng vấn của Báo Hải quan bên lề hội nghị, ĐB Vũ Viết Ngoạn (Khánh Hòa) cho rằng, vấn đề nhà công vụ có thu hồi hay không, cần phải phân loại rõ ràng. Đối với các vị lão thành cách mạng, tiền khởi nghĩa chúng ta đã xử lý dứt điểm rồi. Các đối tượng còn lại thì nguyên tắc là phải thu. Hiện nay nhà công vụ của một số cán bộ đang ở, đã nghỉ hưu, hoặc về quê vẫn không trả lại nhà là không được. Ví dụ nhà công vụ của Chính phủ ở Hoàng Cầu, cán bộ nghỉ hưu rồi, dứt khoát phải trả lại.

Theo ông Ngoạn, hướng xử lý mới là dứt điểm không xây mới nhà công vụ, phụ cấp thuê nhà được tính vào lương. Bộ Xây dựng vừa ban hành Thông tư quy định 5 trường hợp phải thu hồi nhà công vụ thì phải kiên quyết làm.

“Trong đó, các bộ, ngành, cơ quan đều phải đảm bảo có trách nhiệm thực hiện, nhưng cái quan trọng là thực thi thế nào, có nể nang nhau không. Chỉ sợ trong quá trình thực thi lại “dĩ hòa vi quý”, nể nang nhau thôi!”, ông Vũ Viết Ngoạn chia sẻ.

Chính sách còn thiên vị

Theo mục 3 Chương III của dự thảo Luật thì Nhà nước đầu tư xây dựng quỹ nhà ở công vụ hoặc mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ. Quỹ nhà ở công vụ bao gồm nhà ở công vụ của trung ương và nhà ở công vụ của địa phương. Nhà ở công vụ được dùng để bố trí cho các đối tượng thuộc diện được ở nhà công vụ theo quy định của Luật này để thuê trong thời gian đảm nhận chức vụ, công tác.

Thẩm tra dự án Luật, nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật cho rằng, cần phải làm rõ định hướng phát triển nhà ở công vụ ngay trong Luật để tránh việc phát triển phiến diện, chỉ bó hẹp đối tượng được thuê, cấp nhà ở công vụ như hiện nay.

Việc Nhà nước đầu tư xây nhà ở công vụ hiện nay cho một số ít đối tượng thực chất là bao cấp về nhà ở, trong khi số đông cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ, công chức, viên chức ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế- xã hội đặc biệt khó khăn có nhu cầu cấp thiết thì chưa được đáp ứng. Vì vậy, ý kiến này cho rằng, yêu cầu đặt ra là phải xây dựng định hướng phát triển nhà cho thuê đối với mọi đối tượng thực hiện công vụ, chứ không nên đặt vấn đề chỉ bao cấp cho một số đối tượng nhất định.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, trong điều kiện hiện nay, việc cho thuê nhà ở công vụ cho một số ít đối tượng đang công tác là cần thiết nhưng chỉ nên duy trì hình thức nhà ở công vụ với đối tượng là cán bộ cao cấp được luân chuyển, điều động công tác và cán bộ, công chức, viên chức công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Ngoài ra, có ý kiến đề nghị nghiên cứu bỏ nhà ở công vụ mà cần tính đúng, tính đủ các khoản tiền này vào lương của cán bộ, công chức, viên chức để bảo đảm công bằng cho mọi đối tượng.

Phân tích này của Ủy ban Pháp luật nhận được sự đồng tình của nhiều ĐBQH, bởi chính sách hiện nay còn bất cập, không công bằng khi đối tượng thực sự cần lại không được thụ hưởng.

Khá thẳng thắn, ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cho rằng, hiện nay Luật vẫn mở ra sự chưa bình đẳng nhà ở giữa các đối tượng, trong đó có nhà công vụ.

“Nếu luật thiết kế thế này là bất hợp lý, không công bằng và phải theo đuổi, giải quyết hậu quả khi xây dựng nhà công vụ. Nhà công vụ chỉ nên ưu tiên cho những người khó khăn, yếu thế, chứ lại ưu tiên cho những người đã thuận lợi. Tiền cũng có, chức vụ có, mà nhà ở lại không khắc phục được. Thử liệt kê công bố nhà công vụ của các tổ chức cơ quan sẽ thấy bất bình đẳng thế nào!”, ông Vinh gay gắt.