Hóa giải bất cập, giảm chi phí vận tải để kéo giảm chi phí logistics
	Kéo giảm chi phí cho hàng hóa xuất nhập khẩu - Cần làm ngay- Bài 2: Cảng nhiều, đường ngắn: Sao chưa xứng tiềm năng?
	Kéo giảm chi phí cho hàng hóa xuất nhập khẩu - Cần làm ngay - Bài 1: Phí chính, phí phụ đội giá hàng Việt

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương).

Từ đầu năm đến nay, trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, chi phí logistics không ngừng “leo thang". Bộ Công Thương đánh giá như thế nào về áp lực từ gia tăng chi phí logistics đối với hoạt động của các DN nói chung, DN XNK nói riêng, thưa ông?

Chi phí logistics là một yếu tố cấu thành quan trọng đối với năng lực cạnh tranh của hàng hóa XK. Các DN phản ánh đang gặp nhiều khó khăn, kể cả chi phí logistics và chi phí nguyên liệu gia tăng. Các DN đang cố gắng chống chọi, duy trì hoạt động sản xuất qua giai đoạn này. Tuy nhiên, khả năng tích lũy sẽ thu hẹp. Đáng chú ý, nếu có thêm những cú sốc, ví dụ như dịch bệnh kéo dài hoặc việc ùn tắc cảng biển vẫn không giảm xuống, thậm chí có thêm yếu tố khác đẩy khủng hoảng giá cước tăng lên thì có thể có những DN không thể chịu được nữa.

Xin ông phân tích rõ hơn các yếu tố tác động dẫn tới chi phí logistics không ngừng tăng lên thời gian qua?

Qua theo dõi thấy rằng từ quý 4/2020 đến nay, tác động của dịch Covid-19 gây nên tình trạng ùn tắc tại cảng, đặc biệt tại khu vực châu Âu và Bắc Mỹ. Do vậy, các chuyến tàu bị hạn chế, khả năng luân chuyển cũng bị hạn chế. Điều này gây ra tình trạng khan hiếm chỗ trên tàu cũng như khan hiếm về phương tiện, đẩy giá cước vận chuyển lên cao. Đây là sự kiện chưa từng có trong lịch sử của logistics thế giới. Bên cạnh đó cũng có thêm các vấn đề khác, ví dụ như hiện tượng ùn tắc tại một số cảng của Trung Quốc gần đây tạo ra thêm sức ép chi phí.

Ở trong nước, việc áp dụng các biện pháp chống dịch hiện nay là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, những yêu cầu về mặt chi phí, ví dụ yêu cầu về xét nghiệm đối với các lái xe cũng khá tốn kém. Đó là những diễn biến thời gian gần đây về các vấn đề liên quan đến chi phí logistics. Tất cả những điều đó đang tác động bất lợi cho DN, đặc biệt là DN XNK.

Bộ Công Thương đã phối hợp với bộ, ngành liên quan cũng như chủ động triển khai các giải pháp gì để hỗ trợ, giảm áp lực cho DN XNK trong bối cảnh thiếu container và chi phí logistics gia tăng hiện nay, thưa ông?

Về vấn đề giá cước tàu biển cũng như container, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, từ tháng 3/2021 vừa qua, Bộ Giao thông vận tải đã thành lập 1 đoàn kiểm tra liên ngành làm việc với các hãng tàu. Bên cạnh kiểm tra về giá cước, đoàn cũng kiểm tra cả các vấn đề phụ phí liên quan đến giá cước và ngoài giá cước. Bộ Giao thông vận tải sẽ sớm có báo cáo với Chính phủ, trong đó có cả những kiến nghị về giải pháp.

Với chi phí liên quan đến vận tải đường bộ, các vấn đề phát sinh trong thời gian vừa qua cũng như tại thời điểm này, đặc biệt là tại các tỉnh khu vực phía Nam, Bộ Công Thương đã làm việc với UBND các tỉnh, các bộ liên quan như Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải, qua đó kiến nghị tạo “luồng xanh đặc biệt” cho lưu thông hàng hóa. Điều này nhằm tránh ùn tắc cũng như đưa ra các biện pháp quá mức cần thiết gây ảnh hưởng, đây chi phí lên cao. Trên thực tế, các biện pháp chống dịch phải áp dụng nghiêm, tuy nhiên ở mức xét thấy cần thiết và tạo ra sự linh hoạt đảm bảo cho mục tiêu kép.

Nhằm giảm bớt áp lực, khó khăn cho các DN, TPHCM đã quyết định bắt đầu thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn thành phố từ 1/10/2021 thay cho thời điểm từ ngày 1/7/2021 như dự kiến. Ông đánh giá ra sao về động thái này?

Việc thu phí trước hay sau cũng sẽ phải diễn ra, điều đó gây gia tăng chi phí logistics. Hiện nay, TPHCM đã quyết định lùi lại 3 tháng, bắt đầu áp dụng từ tháng 10/2021. Tuy nhiên, trong câu chuyện áp dụng thu phí này vẫn có điểm chưa hợp lý. Đó là việc phân biệt giữa các DN mở tờ khai ở các địa phương khác ngoài TPHCM thì phải chịu mức phí cao gấp đôi.

Ở tầm nhìn dài hơi, xin ông chia sẻ rõ hơn đánh giá của mình về tiềm năng, cơ hội phát triển của các DN logistics Việt Nam trong tương lai?

DN logistics Việt Nam mới ở trong giai đoạn ban đầu phát triển dù lĩnh vực này hoạt động rất lâu rồi. Cơ hội phát triển còn rất lớn vì Việt Nam là đất nước có tiềm năng sản xuất, XK lớn, tạo ra nguồn hàng; có vị trí thuận lợi nằm ở trung tâm của các tuyến giao thương, có thể kết nối giống như Singapore hay Hồng Kông, không cần XK nhưng trở thành tâm điểm để trung chuyển hàng hóa. Việt Nam cũng có thể làm được như vậy nếu có chính sách tốt.

Dù cơ hội rất lớn, song việc có tận dụng được hay không còn phải phụ thuộc vào DN, con người, phải làm chuyên nghiệp mới có thể tận dụng được.

Xin cảm ơn ông!