Chuẩn bị đưa Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN vào vận hành
	Việt Nam- EAEU: Ký kết Nghị định thư trao đổi thông tin điện tử hải quan
	Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý giao Chính phủ tiến hành thủ tục phê duyệt Nghị định thư 7

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình.

Thực hiện trên một hệ thống duy nhất

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, thực hiện Kết luận số 160/KL-UBTVQH14 ngày 14/07/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc phê duyệt Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN về tạo thuận lợi cho hàng hóa quá cảnh, Chính phủ xin trình dự thảo Nghị định quy định thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh Hải quan ASEAN để thực hiện Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh: Việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để triển khai thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN (gọi tắt là Hệ thống ACTS) là cần thiết. Điều này tạo cơ sở pháp lý để triển khai áp dụng hiện đại hóa hải quan đối với hàng hóa quá cảnh giữa các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, giảm thủ tục giấy tờ trong việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh.

Đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp tham gia hoạt động quá cảnh hàng hóa, tạo thuận lợi và thúc đẩy hoạt động quá cảnh hàng hoá, phát huy lợi thế vị trí địa lý của Việt Nam trong vận chuyển hàng hoá quá cảnh cũng như đảm bảo cam kết của Việt Nam khi tham gia phê duyệt Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN nhằm mục tiêu tạo thuận lợi hơn nữa cho vận tải hàng hoá quá cảnh, hỗ trợ việc thực hiện khu vực Thương mại tự do ASEAN và liên kết kinh tế khu vực.

Thực hiện thủ tục theo quy định của Nghị định thư 7 sẽ thực hiện thủ tục hải quan điện tử trên một hệ thống duy nhất từ nước xuất phát đến nước quá cảnh và đến nước cuối cùng là điểm đích của hành trình quá cảnh, góp phần giảm chi phí và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động quá cảnh hàng hóa giữa Việt Nam và các nước thành viên ASEAN.

Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ: Nghị định quy định về thủ tục quá cảnh hải quan thông qua hệ thống ACTS, trong đó có đưa ra quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh theo 4 trường hợp khi Việt Nam là điểm đi, điểm đích và điểm trung gian (quá cảnh) của hành trình quá cảnh hải quan.

Tuy nhiên, "có những nội dung pháp luật hiện hành trong nước chưa điều chỉnh về cơ chế bảo lãnh, việc áp dụng doanh nghiệp ưu tiên trong hoạt động quá cảnh hàng hóa cần xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội" - Bộ trưởng nói.

Đơn cử, để được thực hiện quá cảnh hàng hóa theo Nghị định thư thì hàng hóa phải được đặt dưới chế độ bảo lãnh, đặt cọc tiền thuế. Nội dung này là quy định mới so với pháp luật hiện hành, do vậy tại dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể các vấn đề liên quan đến bảo lãnh thuế đối với hàng hóa quá cảnh, tổ chức bảo lãnh, cơ chế hỗ trợ trong việc thu hồi nợ thuế, các tình huống phát sinh/bất khả kháng, cơ chế xử lý vì pháp luật về thuế hiện hành đang quy định hàng hóa quá cảnh thuộc đối tượng không chịu thuế.

Cơ bản thống nhất

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Tài chính – Ngân sách nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị định của Chính phủ để quy định thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN để thực hiện Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan nhằm cụ thể hóa Kết luận số 160/KL-UBTVQH14 ngày 14/7/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nội dung dự thảo Nghị định có những quy định mà pháp luật hiện hành trong nước chưa điều chỉnh như về cơ chế bảo lãnh đối với hàng hóa quá cảnh, việc áp dụng doanh nghiệp ưu tiên trong hoạt động quá cảnh, ngoài ra cũng có những quy định chặt chẽ hơn với Luật hiện hành, như quy định về quyền của người khai hải quan và địa điểm làm thủ tục hải quan hẹp hơn so với Luật Hải quan.

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định cần thiết ban hành Nghị định của Chính phủ để nội luật hóa Nghị định thư 7, phù hợp với điều ước quốc tế đã được ký kết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, Nghị định ban hành phải bảo đảm nguyên tắc là “không áp dụng toàn bộ Nghị định thư 7 mà nội luật hóa vào quy định pháp luật Việt Nam, bảo đảm chủ quyền, quyền lợi quốc gia, quyền lợi của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân Việt Nam”.

Đối với các nội dung Chính phủ xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội như cơ chế bảo lãnh, cơ chế đặt cọc và doanh nghiệp được ưu tiên, các Ủy viên nhất trí về mặt nguyên tắc, song đề nghị Chính phủ rà lại thẩm quyền quyết định, phê chuẩn điều ước quốc tế thuộc Quốc hội hay Thường vụ Quốc hội.

Ông Hiển cũng đề nghị, trên cơ sở những ý kiến của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Pháp luật, Chính phủ cần tiếp thu, chịu trách nhiệm hướng dẫn và bảo đảm nguyên tắc như đã nêu là chủ quyền, quyền lợi của nhà nước, quyền lợi của tổ chức, cá nhân, tránh gây thiệt hại cho phía Việt Nam.

Về trách nhiệm ban hành Nghị định của Chính phủ, khi Chính phủ ban hành Nghị định phải bảo đảm đúng nguyên tắc của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Đáng lưu ý, các ý kiến trong UBTVQH cũng cho rằng, cần làm thí điểm, với bước đi thận trọng, rút kinh nghiệm trước khi thực hiện toàn diện.

Thời điểm phê duyệt Nghị định thư 7 giao Chính phủ chủ động xem xét theo tiến độ và thủ tục phê duyệt của các nước. Thời gian có hiệu lực của Nghị định giao Chính phủ ban hành.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng giao Chính phủ chỉ đạo, tiếp tục nâng cao năng lực của hải quan, nhất là hải quan điện tử, bảo đảm an toàn, tính kết nối thông suốt, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, chống buôn lậu, gian lận thương mại, lợi dụng quá cảnh để gian lận thương mại.