Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn (bên phải) và ông Yury Senko, Chủ tịch Ủy ban Hải quan nhà nước Cộng hòa Bê-la-rút ký kết Nghị định thư. Ảnh: Ngọc Huy

Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và các nước thành viên EAEU gồm Ac-mê-ni-a, Bê-la-rút, Ca-dắc-xtan, Liên bang Nga, Kư-rơ-gứt-xtan được ký kết và có hiệu lực từ ngày 5/10/2016 (sau đây gọi tắt là Hiệp định), nhằm mục đích tạo thuận lợi cho việc thực thi hoạt động hải quan, đẩy nhanh quá trình giải phóng hàng hóa và ngăn chặn vi phạm pháp luật hải quan. Theo quy định của Điều 5.7 của Hiệp định, các bên tham gia Hiệp định có nghĩa vụ thực hiện việc trao đổi thông tin điện tử về hải quan. Căn cứ vào khoản 4 của Điều 5.7 của Hiệp định, sau các phiên tham vấn và trao đổi, các bên đã thống nhất các điều khoản cụ thể của Nghị định thư để tiến hành trao đổi thông tin điện tử theo quy định của Hiệp định.

Về tên gọi của Nghị định thư là: “Nghị định thư giữa cơ quan hải quan trung ương của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và cơ quan Hải quan của các nước thành viên EAEU nhằm thực hiện việc trao đổi thông tin theo quy định tại Điều 5.7 của Hiệp định Thương mại Tự do giữa một bên là EAEU và các nước thành viên với bên kia là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký ngày 29/5/2015”.

Nội dung chính: Nghị định thư ký kết nhằm thực hiện cam kết về trao đổi thông tin điện tử về hải quan giữa các cơ quan Hải quan trung ương của các quốc gia thành viên của EAEU và cơ quan Hải quan Việt Nam quy định tại Điều 5.7 Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với EAEU. Nghị định thư gồm 10 Điều và 3 phụ lục kỹ thuật.

Lộ trình thực hiện sẽ tuân thủ theo các cam kết tại khoản 6 của Điều 5.7 của Hiệp định, cụ thể: Trong 1 năm thử nghiệm từ 5/10/2018 đến trước 5/10/2019, thực hiện trao đổi thông tin điện tử đối với một số hàng hóa; Từ 5/10/2019 – trước 5/10/2021: thực hiện trao đổi thông tin đối với hàng hóa có kim ngạch thương mại giữa các bên tăng hơn 20% tính từ thời điểm Hiệp định có hiệu lực; Từ 5/10/2021: thực hiện trao đổi thông tin đối với toàn bộ hàng hóa giao dịch giữa các bên.

Việc ký kết Nghị định thư khẳng định vai trò chủ động, tích cực của Việt Nam trong việc thực hiện cam kết của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với EAEU, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam với các nước thành viên EAEU. Việc ký kết và thực hiện Nghị định thư với cơ chế trao đổi và truyền thông tin thường xuyên và ngay sau khi thông quan hàng hóa sẽ góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng chống các vi phạm hải quan, góp phần thu đúng thu đủ các khoản thu cho ngân sách, qua đó tạo môi trường thuận lợi, an ninh, an toàn cho hoạt động thương mại đầu tư kinh doanh giữa các bên, đóng góp vào việc phát triển kinh tế xã hội tại mỗi nước.

Hơn nữa, cơ chế trao đổi thông tin trước khi hàng đến cũng sẽ góp phần giúp đẩy nhanh quá trình thông quan hàng hóa, tạo thuận lợi cho thương mại và thúc đẩy hàng hóa xuất khẩu của mỗi nước, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang xuất khẩu nhiều hơn sang các nước thuộc Liên minh thì sẽ góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng doanh nghiệp và hàng hóa của Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường các nước này.

Trong thời gian qua, nhằm giúp các doanh nghiệp có đầy đủ thông tin và chủ động trong các chiến lược kinh doanh của mình, Tổng cục Hải quan đã tiến hành nhiều hoạt động tuyên truyền và cung cấp thông tin cho cộng động doanh nghiệp về việc triển khai thực hiện các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do trong đó có Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và các nước thành viên của EAEU.