Ông đánh giá như thế nào về sự phát triển của DN tư nhân nói riêng cũng như khu vực kinh tế tư nhân nói chung?

Tại Việt Nam, khu vực kinh tế tư nhân có tốc độ phát triển nhanh hơn các thành phần kinh tế khác trong nền kinh tế. Chính vì thế, trong những năm qua, Chính phủ đã quan tâm, ban hành nhiều chủ trương, chính sách xây dựng khung pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn, bình đẳng hơn cho các DN tư nhân phát triển.

Tuy nhiên, các DN tư nhân chủ yếu có quy mô nhỏ và siêu nhỏ (trên 90% có mức vốn dưới 1 tỷ đồng), trình độ công nghệ thấp và chậm đổi mới, năng lực tài chính, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh còn thấp, trình độ quản trị, tính liên kết còn yếu; khả năng tham gia chuỗi giá trị trong nước và quốc tế còn thấp…

Với tình hình trên, theo ông, đâu là những giải pháp cần thực hiện để thúc đẩy DN tư nhân phát triển?

Để giúp khối DN tư nhân phát triển, theo tôi, cần rất nhiều liều thuốc mạnh. Thứ nhất, về khung chính sách, 98% khối DN có quy mô nhỏ, vốn thấp nên cần có chính sách hỗ trợ, thành lực kéo giúp họ phát triển. Thực tế là chủ trương đã có, khung chính sách chung đều đã có, nhưng hiện này điều cần thiết là chính sách cụ thể cho từng ngành hàng, vì mỗi lĩnh vực có yêu cầu khác nhau. Bên cạnh đó, chính sách phải đảm bảo quyền bình đẳng giữa các DN, nhất là trong việc tiếp cận với các cơ hội kinh tế, để khu vực DN cũng được tiếp cận một cách minh bạch, dễ dàng.

Đối với tiếp cận vốn, đặc biệt là vốn trung và dài hạn, các DN tư nhân vẫn gặp khó khăn do quy mô yếu, tài sản đảm bảo không có nhiều. Đây là khó khăn dai dẳng để DN tư nhân khó phát triển nên phải có chính sách để tiếp cận tín dụng ngân hàng thuận lợi. Chúng ta đã có lối ra cho vay tín chấp, khung pháp luật có nhưng ngân hàng quá thận trọng nên DN tư nhân khó tiếp cận, trong khi khối DN tư nhân, đặc biệt là DN nhỏ và vừa lại có tỉ lệ nợ xấu thấp nhất.

Về thủ tục hành chính, các DN tư nhân hoạt trên nhiều lĩnh vực, thủ tục hành chính còn 243 danh mục với trên 5.000 điều kiện kinh doanh, đây là rào cản rất lớn cho họ phát triển. Một vài năm gần đây, Chính phủ đã thực hiện quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, để giảm chi phí chính thức và chi phí không chính thức cho DN. hai chi phí này tỷ lệ với nhau, chi phí chính thức giảm thì chi phí không chính thức giảm nhiều hơn. Nên trong cải cách thủ tục hành chính phải tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa, nhưng chúng ta mới làm được phần dễ nhất, phần khó nhất là sự liên kết phối hợp giữa các bộ, ngành để cùng vào cuộc rút ngắn cho DN. Vấn đề này phải tháo gỡ ngay, hậu kiểm được thì nên hậu kiểm, không nên chú trọng vào tiền kiểm, tháo gỡ các loại giấy phép con không cần thiết.

Mặt khác, chúng ta cần tạo điều kiện cho khu vực DN tư nhân được liên kết với nhau trong chuỗi. Bối cảnh hiện nay, nếu các DN cứ ở quy mô nhỏ sẽ không đủ sức cạnh tranh. Điều này còn giúp các DN sẽ biết trân trọng sự hợp tác và gắn kết nhiều hơn, tỉ lệ DN nói không với “chi phí ngầm” sẽ tăng và sự cạnh tranh lành mạnh sẽ thực sự trở thành động lực chính yếu giữa các DN. Hơn nữa, Nhà nước phải có chính sách đào tạo, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao khả năng quản lý cho khu vực DN tư nhân.

Với nhiều giải pháp như ông đã nói, nên chăng có chính sách riêng cho DN tư nhân phát triển, thưa ông?

Theo tôi, không nên có chính sách riêng vì trong DN tư nhân, DN nhỏ và vừa chiếm tới 98%, chúng ta đã có Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, hiện đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các nghị định hướng dẫn cụ thể, nên có thể dựa vào những văn bản pháp luật này để phát triển khối DN tư nhân.

Nhưng nếu có chính sách riêng thì nên là chính sách để hạn chế những đặc quyền, đặc lợi của các DN có vốn nhà nước để đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng. Trong đó, các chính sách nên tập trung vào việc tôn trọng quyền được kinh doanh và quyền tài sản của các DN tư nhân. Nghĩa là, các cơ quan quản lý cũng như các tổ chức kinh tế phải thực sự coi trọng DN tư nhân, không được xem thường họ với bất kỳ quy mô nào, các chính sách phải hướng vào DN tư nhân với tinh thần cải cách thủ tục, tiết kiệm thời gian, tiền bạc, không gây khó khăn cho họ, tạo điều kiện thuận lợi nhất giúp các DN có niềm tin, tạo động lực và sức bật cho phát triển.

Xin cảm ơn ông!