“Rộng cửa” xuất khẩu lao động hậu Covid-19
	Điều kiện đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: T.D

Thông tin tại hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề "Cung-cầu lao động chất lượng cao cho thị trường các nước Đông Á: thách thức và giải pháp đối với TPHCM" do Trường ĐH Văn Hiến phối hợp Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) TPHCM tổ chức chiều 29/6, các chuyên gia cho biết, Đông Á được đánh giá là thị trường lao động tiềm năng, có sức hút lớn đối với Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á.

Sự bùng nổ của nền kinh tế chuyển đổi số cùng những khó khăn kéo dài do khủng hoảng kinh tế sau đại dịch Covid-19, khiến sự cạnh tranh về cung cầu thị trường lao động tại các quốc gia Đông Á ngày càng gia tăng. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với lực lượng lao động Việt Nam, cần thiết có những định hướng nâng cao năng lực cạnh tranh để đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của thị trường này.

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH TPHCM, hiện TPHCM có trên 300.000 doanh nghiệp, trong đó có 67 công ty và 45 chi nhánh hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Từ năm 2012-2021, TPHCM có 103.541 người đi làm ở nước ngoài tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia, Brunei, Nga...

Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Phạm Anh Thắng, Phó Chánh Văn phòng Bộ LĐTB&XH, Trưởng cơ quan đại diện Bộ LĐTB&XH tại phía Nam trên thực tế hiện nay số lượng doanh nghiệp xuất khẩu lao động ở TPHCM là không nhiều, người dân TPHCM ít đi xuất khẩu lao động hơn so với 20 năm trước đây. Bên cạnh đó, những người đi xuất khẩu lao động trước đây chủ yếu thuộc nhóm chất lượng thấp, lao động phổ thông, họ cần sự chênh lệch về thu nhập. Điều này dẫn đến hệ luỵ giá trị về xuất khẩu lao động của TPHCM không cao.

Theo ông Thắng, ở các nước giàu họ vẫn xuất khẩu lao động, chỉ khác là họ đưa kỹ thuật viên, chuyên gia có trình độ cao đi làm ở nước ngoài. Do đó, giá trị chất lượng lao động của họ cao. Do đó, TPHCM cần chú trọng đưa nguồn nhân lực chất lượng cao đi xuất khẩu lao động. Bởi, khi lực lượng này đi làm ở nước ngoài trở về, họ có tay nghề, có tác phong công nghiệp sẽ đóng góp rất lớn trong sự phát triển kinh tế của thành phố.

Đồng quan điểm, PGS.TS Lưu Ngọc Trịnh, Trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải cho biết, trong các quốc gia Đông Nam Á xuất khẩu lao động sang Nhật Bản, Việt Nam đang là quốc gia đứng đầu và có mức tăng nhanh nhất với trên 40.000 lao động. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp xuất khẩu lao động tuy các đơn đặt hàng lao động của Nhật Bản khá nhiều và đang gia tăng mạnh, nhưng cũng không ít thách thức đối với người lao động Việt Nam bởi thị trường Nhật Bản đòi hỏi khá cao với những điều kiện và chính sách tuyển dụng, quản lý lao động ngày càng siết chặt. Hiện nay, hầu hết các đơn đặt hàng của Nhật Bản đều không tiếp nhận lao động nước ngoài tay nghề thấp, lao động cơ bản.

Theo đó, các chuyên gia cho rằng, để triển khai có hiệu quả trong việc tạo nguồn, nâng cao chất lượng lao động đi làm việc ở các nước Đông Á thì vai trò của các cơ quan lao động, các cơ sở giáo dục, đào tạo và các doanh nghiệp hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài rất quan trọng. Sự kết nối giữa chính quyền địa phương và doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, kết nối giữa hệ thống giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp trong liên kết đào tạo tay nghề, đào tạo ngoại ngữ để nâng cao chất lượng nguồn lao động là cần thiết.

Ngoài ra, nguồn lao động cần được bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghề nghiệp, ngoại ngữ, hiểu biết pháp luật… Các cấp cần chú trọng nâng cao chất lượng nguồn lao động để tham gia các thị trường lao động ở các nước có thu nhập cao thuộc các lĩnh vực công nghệ, sản xuất chế tạo, chăm sóc sức khỏe…