Đây cũng là nhiệm vụ thách thức đặt ra cho ngành Y tế! Vậy thời gian tới ngành Y tế sẽ làm gì để thực hiện những mục tiêu nêu trên? Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế.

Thưa Thứ trưởng, để thực hiện những mục tiêu tại Nghị quyết của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII vừa ban hành về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, ngành Y tế đang có những thuận lợi và khó khăn gì?

Ngành Y tế đang có nhiều thuận lợi là được sự ủng hộ của Đảng và Nhà nước trong các chủ trương, đường lối, chính sách cũng như cung cấp nguồn lực đầu tư cho ngành phát triển. Sự ủng hộ đó là điều kiện, nền tảng và cơ sở để ngành Y tế có thể thực hiện được các mục tiêu về chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, có thể thấy rằng những nhiệm vụ, mục tiêu mà Nghị quyết đặt ra cho ngành Y tế cũng rất khó khăn để có thể đạt được, trong đó rào cản lớn nhất là đầu tư nhân lực, vật lực. Theo đó, hiện tại tỷ lệ giường bệnh, bác sỹ /1.000 dân của chúng ta đều thấp, chưa đạt yêu cầu, việc đầu tư xây dựng các bệnh viện mới, hiện đại dù vẫn đang được thực hiện song vẫn còn đó nhiều cơ sở khám chữa bệnh xuống cấp, cơ sở vật chất nghèo nàn…

Xác định sẽ phải đối diện với nhiều khó khăn song quan điểm, mục tiêu xuyên suốt của ngành Y tế là dần khắc phục để thực hiện các mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân, coi trọng, phát triển y tế cơ sở, giảm tải cho y tế tuyến trên; phát triển y học dự phòng, giảm nguy cơ mắc bệnh của mỗi người dân, nỗi lo về nghèo hóa khi khám chữa bệnh từ đó giảm theo. Đồng thời phát triển y học kỹ thuật cao, hội nhập y tế thế giới để tăng khả năng điều trị bệnh, bảo đảm cuộc sống mạnh khỏe cho mỗi người dân.

Trong những năm vừa qua tuổi thọ trung bình của người Việt Nam có xu hướng tăng lên song tỷ lệ những năm sống khỏe mạnh lại chưa tăng tương xứng. Vậy để nâng cao sức khỏe về mặt thể chất, trí tuệ cho người dân Việt, ngành Y tế sẽ phải làm gì thưa Thứ trưởng?

Dù phần đông cuộc sống của người dân Việt được cải thiện hơn trước rất nhiều, song việc gìn giữ sức khỏe vẫn chưa khoa học do chưa được trang bị những kiến thức y khoa thường thức, cơ bản để tự chăm sóc sức khỏe bản thân, gia đình. Vậy nên nhiệm vụ của ngành Y tế là tăng cường công tác truyền thông, tư vấn cho mỗi người dân dù có bệnh hoặc chưa có bệnh để họ có chế độ ăn uống, tập thể dục, rèn luyện sức khỏe làm việc, nghỉ ngơi hợp lý phòng chống bệnh tật, đặc biệt là thế hệ trẻ, chủ nhân của đất nước. Tuy nhiên, thực tế lại đang xuất hiện tình trạng đáng báo động khi tỷ lệ trẻ tự kỷ tăng rất cao gây nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội. Tự kỷ không chỉ do gen di truyền, còn do cả yếu tố chăm sóc, giáo dục của gia đình, do vậy nhiệm vụ phát triển thể lực, trí lực của trẻ em Việt không chỉ thuộc về phía ngành Y tế mà còn cần có sự tham gia vào cuộc gắt gao, quyết liệt của ngành Giáo dục và các tổ chức chính trị, xã hội liên quan.

Bản thân ngành Y tế thời gian qua đã có được rất nhiều thành tựu y học, trong đó đặc biệt quan trọng là vấn đề chẩn đoán trước sinh, sàng lọc sơ sinh, sàng lọc các bệnh lý về di truyền. Chúng ta vừa chẩn đoán trước khi phôi làm tổ để loại trừ được bệnh lý Thalassemia mà hàng triệu người Việt Nam mắc phải. Đây là những thành tựu quan trọng để giúp chúng ta sàng lọc, lựa chọn được những phôi thai khỏe mạnh, loại trừ gen bệnh, giúp bảo đảm chất lượng dân số tốt nhất.

Còn với công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi thời gian tới ngành Y tế sẽ tiến hành mô hình chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng; phát triển mô hình y học gia đình; đồng thời củng cố hệ thống bệnh viện chuyên về lão khoa và nhân lực trong chăm sóc người cao tuổi. Bên cạnh đó, ngành Y tế cũng đang tìm kiếm để phát triển nhiều mô hình như nhà dưỡng lão phù hợp với truyền thống văn hóa của người Việt.

Để chăm sóc sức khỏe nhân dân toàn diện, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh thì việc đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành Y tế khi hiện nay thái độ của nhân viên y tế đôi lúc, đôi chỗ khiến bệnh nhân chưa thực sự hài lòng, còn bức xúc. Vậy trong tình hình mới, với Nghị quyết về công tác chăm sóc sức khỏe toàn dân, ngành Y tế sẽ tiếp tục làm hài lòng người bệnh như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Để người bệnh hài lòng, quan trọng nhất là làm hài lòng về chất lượng điều trị. Song muốn điều trị tốt thì người bác sỹ phải giỏi. Nhìn từ thực tế cho thấy, tại một số nơi bác sỹ có trình chuyên môn cao, trang thiết bị y tế tốt nhưng thái độ của y, bác sỹ lại không bằng nơi khác khiến bệnh nhân chưa hài lòng. Ngược lại, có một số nơi quảng cáo quá khéo, dịch vụ chăm sóc ân cần, chu đáo, song kỹ thuật y tế lại quá yếu kém, cả hai điều này đều ảnh hưởng tới chất lượng của quá trình khám chữa bệnh. Do vậy, Bộ Y tế ngoài thực hiện đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn của y, bác sỹ cũng đồng thời thực hiện đổi mới thái độ nhân viên y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh.

Ngoài ra, để làm hài lòng người bệnh Bộ Y tế đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, môi trường làm việc tại các bệnh viện; xây dựng môi trường bệnh viện xanh, sạch, đẹp; đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại; thực hiện lộ trình nâng giá viện phí, điều chỉnh giá dịch vụ y tế; đổi mới cơ chế tài chính tại các bệnh viện, đẩy mạnh cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức, tài chính. Bộ Y tế sẽ đẩy nhanh tiến độ Đề án giảm tải bệnh viện, triển khai thực hiện bệnh viện vệ tinh; đổi mới cơ chế tài chính trong bệnh viện; đề xuất ưu tiên chế độ chính sách cho cán bộ y tế như phụ cấp thâm niên, lương khởi điểm của bác sỹ để nâng cao chất lượng sống của đội ngũ này khiến họ an tâm và tận tâm phục vụ bệnh nhân.

Trong khi y tế tuyến trên còn đang trong tình trạng quá tải trầm trọng, y tế cơ sở chưa làm tròn vai của mình thì việc phát triển y tế tư nhân luôn được xem là hướng đi mở để người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế tốt, song theo ý kiến của nhiều người hiện vẫn còn đó sự bất bình đẳng giữa y tế tư nhân và y tế công lập, ý kiến của Thứ trưởng về vấn đề này?

Không chỉ trong lĩnh vực y tế mà hiện chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước luôn quan tâm đến kinh tế tư nhân, phát triển kinh tế tư nhân. Về phía ngành Y tế thời gian qua và thời gian tới vẫn luôn tạo điều kiện, hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ sở y tế tư nhân phát triển bình đẳng, cạnh tranh công bằng với các cơ sở y tế công lập. Nhìn nhận từ thực tế thời gian qua nhiều cơ sở y tế tư nhân đã dần khẳng định được thương hiệu, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân song vẫn còn đó nhiều cơ sở làm ăn chộp giật, kém chất lượng, lợi dụng người bệnh nhằm thu lợi bất chính. Do vậy về phía Bộ Y tế sẽ tiến hành thanh, kiểm tra thường xuyên các cơ sở này, nếu làm tốt tuyên dương khen thưởng, nếu chưa tốt, có dấu hiệu vi phạm sẽ xử lý nghiêm, tùy hình thức, cao nhất là rút giấy phép hoạt động nhằm bảo đảm quyền và lợi ích của người bệnh.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!