Phóng viên Báo Hải quan đã phỏng vấn sư thầy Thích Đàm Thanh, trụ trì chùa Mía Đường Lâm - Chùa Viễn Sơn Cam Thượng xung quanh vấn đề này.

Thưa thầy, khi đi lễ chùa đầu năm chúng ta cần chuẩn bị những gì?

Khi đi lễ chùa nên chọn trang phục nhã nhặn, sạch sẽ, kín đáo, lịch sự, không mặc váy ngắn, quần cộc, quần áo khêu gợi… Bởi theo ngôn ngữ Phật giáo, ăn mặc gợi cảm quá mức vừa phạm giới uế tạp Phật đường, vừa phạm giới bất kính, dù người đó có mất công thờ cúng cũng không có ích gì. Khi đến dâng hương ở các chùa nên sắm các lễ chay như: Hương, hoa tươi, quả chín, oản, xôi, chè… Không đặt lễ mặn ở khu vực Phật điện tức là chính điện, tức là nơi thờ tự chính của ngôi chùa. Trên hương án của chính điện chỉ được dâng đặt lễ chay, tịnh.

Việc sắm sửa lễ mặn như cỗ tam sinh (trâu, dê, lợn), thịt gà, giò, chả… chỉ có thể được chấp nhận nếu như trong khu vực chùa có thờ tự các vị Đức Ông, Thánh, Mẫu và chỉ dâng đặt tại ban thờ hay điện thờ mà thôi. Không sắm sửa vàng mã, tiền âm phủ, rượu, bia, thuốc lá để dâng cúng Phật tại chùa. Nếu có sửa lễ này thì đặt ở bàn thờ thần linh, Thánh Mẫu hay ở bàn thờ Đức Ông.

Việc đặt tiền công đức đang khá phổ biến ở các đền, chùa. Ý kiến của thầy về vấn đề này như thế nào?

Tiền công đức là để nhà chùa có thể sử dụng khoản tiền đó tu sửa chùa hay phục vụ đèn, nhang cho du khách thập phương. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, việc công đức đang dần trở nên biến tướng, nhiều người rải tiền lẻ ở khắp nơi trong chùa hay vô tư đặt tiền lên tượng Phật. Hành động để tiền lên Phật vừa làm mất thẩm mỹ, vừa làm mất đi giá trị về mặt tâm linh. Đức Phật không cần đến tiền của người trần tục. Vì vậy, hành động rải tiền lẻ khắp chùa là một việc hoàn toàn sai lầm, làm ô uế cửa Phật.

Khi có ý định muốn công đức cho nhà chùa, người đi chùa nên bỏ tiền vào hòm hoặc để lên mâm đồ chay, đặt lên ban thờ Phật. Việc công đức nhiều hay ít, hoàn toàn tùy tâm và phụ thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh của từng người.

Nhiều người cho rằng việc đi chùa là để cầu tiền tài, lộc. Xin thầy nói rõ hơn về vấn đề này?

Khi lên chùa, người đi lễ không nên “tham, sân, si”, cầu xin tiền tài. Trong đạo lý nhà Phật có dạy rất rõ, cần tránh xa lòng tham và sự mê đắm vật chất, cần phải buôn bán làm ăn chân chính ngay thẳng… Cho nên, đi lễ chùa vốn chỉ là để làm khởi phát cái thiện tâm của mỗi người, cầu sức khỏe và sự bình an cho chính bản thân. Lễ Phật trọng ở lòng thành. Đến chùa thì tâm thái hướng thiện là quan trọng nhất, còn lễ lạt thì có hay không cũng không quan trọng.

Việc mọi người quan niệm cứ cầu lộc, cầu phúc, cầu may mắn bằng tiền lễ và xoa tay vào tượng là đạt được lời cầu là hành động thiếu đi sự tôn kính đối với nhà Phật, mất đi sự tôn nghiêm, đi ngược với giáo lý của nhà Phật. Trong quan niệm của phật giáo có hai điều đáng trách. Thứ nhất là tà lễ (cầu tài bằng danh lễ) và thứ hai là tâm kiêu mạn lễ (khinh tam bảo, khinh chùa, khinh sư, khinh những người cùng đi chùa).

Người nào sống đúng với Chánh pháp, tam nghiệp Thân – Khẩu – Ý thanh tịnh, luôn hướng thiện thì chắc chắn người ấy đạt được an lạc. Điều đó không có nghĩa là họ sẽ không gặp bất kỳ trắc trở trong cuộc đời, song, họ có thể dễ dàng vượt ra ngoài khổ đau. Ngược lại, người làm ác, Thân – Khẩu – Ý bất thiện thì chắc chắn người ấy sẽ chịu khổ đau mà không một lời cầu đảo, thỉnh nguyện nào có thể làm thay đổi được.

Vì vậy, việc đi lễ Phật, cầu nguyện là tốt, nhưng đó không phải là cầu nguyện suông. Cầu nguyện phải kết hợp với sống và tu tập đúng theo Chánh Pháp thì mới đúng là lời cầu nguyện chân chính và thiết thực nhất.

Xin cảm ơn thầy!