Kiểm tra xuất xứ hàng hóa tại Hải quan cảng Cát Lái- TP. HCM Ảnh: Hồ Cảnh

Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, trên cơ sở rà soát, so sánh nội dung của Thông tư liên tịch 129 với các quy định có liên quan trong các văn bản pháp luật hiện hành (Luật Hải quan, Luật Sở hữu trí tuệ, Nghị định 154/2005/NĐ-CP, Nghị định 97/2010/NĐ-CP, Nghị định 119/2010/NĐ-CP, Thông tư 44/2011/TT-BTC) cho thấy, các văn bản mà Thông tư liên tịch hướng dẫn thi hành hiện nay đều đã hết hiệu lực thi hành (đã được thay thế bằng các văn bản pháp luật mới). Cho nên, hầu hết các nội dung của Thông tư liên tịch 129 đều không còn phù hợp hoặc mâu thuẫn với quy định tương ứng trong các văn bản pháp luật có liên quan.

Phân tích cụ thể các vấn đề, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, về phạm vi cơ quan Hải quan không áp dụng các biện pháp kiểm soát về sở hữu trí tuệ (SHTT) quy định tại điểm 2.2 khoản 2 Mục I Thông tư liên tịch 129 không những không phù hợp với Luật SHTT, Luật Hải quan mà còn không phù hợp với quy định của Nghị định 97/2010/NĐ-CP. Cụ thể, là hàng quá cảnh cũng chịu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan. Trong trường hợp phát hiện hàng quá cảnh xâm phạm quyền SHTT, cơ quan Hải quan có thẩm quyền áp dụng các biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật.

Quy định về thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan, theo Bộ Khoa học và Công nghệ, quy định này tại Thông tư liên tịch 129 và những quy định tương tự của Nghị định 154 đều không phù hợp với Điều 218.2 của Luật SHTT. Cụ thể, Luật SHTT quy định thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan là 10 ngày, kể từ ngày người yêu cầu nhận được thông báo về việc tạm dừng. Thời hạn này có thể kéo dài thêm nhưng không quá 20 ngày làm việc… Trong khi đó, Thông tư liên tịch 129 quy định thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan là 10 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định tạm dừng, có thể kéo dài thêm nhưng không quá 10 ngày làm việc.

Bên cạnh đó, quy định về quyền nộp đơn yêu cầu áp dụng các biện pháp kiểm soát biên giới về sở hữu công nghiệp của Thông tư liên tịch 129 cũng không còn phù hợp. Bộ Khoa học và Công nghệ phân tích, theo Thông tư liên tịch 129 thì quyền nộp đơn yêu cầu cơ quan Hải quan áp dụng các biện pháp kiểm soát biên giới về sở hữu công nghiệp của bên nhận li- xăng không thực hiện quyền nộp đơn trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày được bên nhận li-xăng đề nghị và việc người thứ ba XNK hàng hoá sẽ gây thiệt hại cho bên nhận li-xăng. Quy định này không phù hợp với Luật SHTT (Điều 4.6, Điều 216.2 và 3) và Nghị định 97/2010/NĐ-CP (Điều 24.1.b), theo đó, chủ thể quyền SHTT (bao gồm người được sở hữu và người được chủ sở hữu chuyển giao quyền SHTT) đều có quyền yêu cầu áp dụng biện pháp kiểm soát hàng hoá XNK và yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm.

Về quyền của chủ lô hàng được yêu cầu tiếp tục làm thủ tục hải quan, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, quy định của Thông tư liên tịch 129 nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp định TRIPS để đảm bảo quyền lợi của chủ lô hàng, tránh trường hợp người yêu cầu tạm dừng làm thủ tục hải quan lạm dụng quyền yêu cầu của mình, gây thiệt hại cho chủ lô hàng. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu của Hiệp định TRIPS và đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng trong quy định của pháp luật, thì nội dung này cần được quy định rõ tại Điều 11.1.e của Thông tư 44/2011/TT-BTC hoặc bổ sung vào quy định của Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định số 154/2005/NĐ-CP.

Từ các phân tích trên, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, hầu hết các quy định cơ bản nhất của Thông tư liên tịch 129 đều đã không còn phù hợp với các văn bản pháp luật có liên quan hiện nay; nhất trí với việc bãi bỏ hiệu lực của Thông tư liên tịch này.

Thu Trang