Doanh nghiệp sản xuất nón bảo hiểm hướng dẫn người tiêu dùng cách phân biệt hàng thật, hàng giả. Ảnh: Nguyễn Huế

Theo Cục Quản lí Cạnh tranh, Bộ Công Thương, thực trạng hàng giả, hàng nhái vi phạm luật sở hữu trí tuệ hiện nay diễn ra phức tạp, phổ biến cả về quy mô lẫn mức độ. Do vậy, nguy cơ xâm phạm quyền người tiêu dùng ngày càng cao.

Điển hình như trong hai năm 2012-2013 tại TP. HCM có 2 vụ việc tranh chấp về quyền bảo vệ người tiêu dùng liên quan đến pháp lý. Trong đó có trường hợp trước khi ký hợp đồng bán khách hàng chọn mua căn hộ chung cư tầng 6 nhưng đến thời điểm nhận sản phẩm lại bị chuyển lên tầng 7 (do cách tình tầng khác nhau giữa bên mua và bên bán). Một trường hợp tranh chấp khác khác xảy với hợp đồng mua bảo hiểm nhân thọ khi khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ nhưng đến khi bị ung thư lại không được bồi thường vì phía bảo hiểm nhân thọ cho rằng chỉ chi trả đối với trường hợp ung thư tại chỗ chứ không trả ung thư di căn…

Tương tự, trước đây cơ quan chức năng phát hiện hơn 100 ngàn sản phẩm ô tô có khuyết tật và yêu cầu nhà sản xuất thu hồi. Tuy nhiên, kết quả doanh nghiệp chỉ thu hồi được hơn 1.000 chiếc. Riêng mặt hàng xe gắn máy, cơ quan chức năng cũng đã phát hiện 2.500 vít bình xăng gây chập điện (nguyên nhân gây cháy xe) nhưng bên có trách nhiệm chỉ thu hồi được 1.000 sản phẩm…

Từ thực tế các vụ việc trên cho thấy, phần lớn DN sợ ảnh hưởng đến uy tín nên không hợp tác với cơ quan chức năng. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không muốn hướng dẫn cách phân biệt hàng thật, giả vì sợ tác dụng ngược. Trong khi đó, pháp luật không quy định doanh nghiệp phải công bố thông tin khi hàng hóa bị làm giả.

Theo ông Nguyễn Thành Danh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Bình Dương, xung quanh chúng ta hàng giả rất nhiều, cho nên phải lựa và tránh xa những mặt hàng nào nguy hiểm nhất bởi vì không phải sản phẩn nào cũng có thể đem đi đo độ chất lượng. Theo ông Danh, có 2 kiểu hàng giả là giả về hình thức và giả về nội dung. Các nước chủ yếu giả về hình thức còn Việt Nam chủ yếu giả về chất lượng.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, quyền an toàn về tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng đang bị xâm phạm, tuy nhiên tính pháp lý trong việc bảo vệ người tiêu dùng chưa được chú trọng mặc dù Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã có hiệu lực từ ngày 1-7-2011. Ngoài ra, Bộ Luật Dân sự, Luật Hình sự, Luật Cạnh tranh, Luật An toàn thực phẩm… đều đề cập đến quyền của NTD. Nhưng đến nay, quyền của người tiêu dùng vẫn bị vi phạm.

Theo nhận định của ông Phan Thành An, đại diện Cục Cạnh tranh Bộ Công Thương, qua nhiều năm chống hàng giả, quyền lợi của NTD vẫn bị bỏ ngỏ do kiến thức pháp luật về quyền được bảo vệ chưa nhận thức rõ. Do vậy sắp tới đây sẽ phải xã hội hóa công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…

Nguyễn Huế