Ông đánh giá như thế nào về việc thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm?

Đây là một việc hết sức ý nghĩa, giúp giảm chi phí cho người bệnh, ngân sách nhà nước (thông qua bảo hiểm y tế) do không phải làm đi làm lại các xét nghiệm khi chuyển viện, đặc biệt tiết kiệm thời gian để cấp cứu bệnh nhân do không phải chờ làm lại xét nghiệm. Theo đó, mục tiêu quan trọng nhất của việc liên thông và công nhận kết quả là xét nghiệm phải đạt chất lượng. Nếu kết quả xét nghiệm không đảm bảo chất lượng thì nguy hiểm cho bệnh nhân.

Ngành Y tế TP.HCM có kế hoạch triển khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện liên thông kết quả xét nghiệm ra sao, thưa ông?

TP.HCM đã thành lập Trung tâm Kiểm chuẩn Xét nghiệm TP.HCM từ 2006, triển khai các hoạt động nâng cao chất lượng cho các phòng xét nghiệm từ đó đến nay, vì vậy, TP.HCM có thể hoàn toàn sẵn sàng cho việc liên thông này theo Quyết định 316/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đến nay, Sở Y tế TP.HCM đã cấp Giấy chứng nhật đạt chuẩn an toàn sinh học cho 134 đơn vị. TP.HCM hiện có 11 phòng xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế về xét nghiệm (cả nước có khoảng 30 phòng xét nghiệm).

Hàng năm, Trung tâm Kiểm chuẩn xét nghiệm TP.HCM thực hiện trên 150.000 xét nghiệm cho các bệnh viện. Tỷ lệ sai số đã giảm thiểu đáng kể. Chẳng hạn, kết quả sinh hóa, tỷ lệ sai số giảm từ 18,6% (2007) còn 8,4% (2016), tỷ lệ nhỏ nhất của thế giới 3,6%. Huyết học giảm từ 18,4% (2008) còn 9,1% (2016), tỷ lệ nhỏ nhất của thế giới 3,8%. Miễn dịch giảm từ 13,3% (2009) còn 4,6% (2016), tỷ lệ nhỏ nhất của thế giới 3%. Vi sinh giảm từ 58% (2008) còn 16,4% (2016), tỷ lệ trung bình của thế giới 14%.

Đồng thời, ngành Y tế TP.HCM đã thực hiện đào tạo cho khoảng 5.900 cán bộ y tế về quản lý chất lượng xét nghiệm, giúp họ nâng cao kiến thức, tự chuẩn hóa và phát hiện kịp thời những sai số trong quá trình xét nghiệm. Tự nghiên cứu và chủ động được chương trình ngoại kiểm, tự sản xuất được 4 loại mẫu để kiểm chuẩn, theo yêu cầu của Chính phủ tại quyết định 316/QĐ-TTg (đến năm 2020 các trung tâm kiểm chuẩn phải tự chủ ít nhất 5 loại mẫu sử dụng cho công tác triển khai các chương trình ngoại kiểm và đến năm 2025 tự chủ tối thiểu 10 loại mẫu)…

Trên nền tảng những kết quả đã đạt được, thời gian tới, Sở Y tế TP.HCM sẽ chỉ đạo các đơn vị chuẩn hóa để đạt các mức chất lượng của Bộ Y tế, từ đó đề nghị Bộ Y tế tổ chức đánh giá công nhận mức chất lượng các phòng xét nghiệm tại TP.HCM và liên thông theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Khi thực hiện chủ trương liên thông kết quả xét nghiệm giữa các bệnh viện tại TP.HCM có những thuận lợi, khó khăn gì, thưa ông?

Sở Y tế TP.HCM đã chỉ đạo các đơn vị quyết tâm cải tiến chất lượng bệnh viện trong đó có chất lượng xét nghiệm. Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát chất lượng, tổ chức giải thưởng chất lượng. Từ đó thúc đẩy các bệnh viện thực hiện thành phong trào cải tiến chất lượng nói chung và chất lượng xét nghiệm nói riêng tại các đơn vị. Đồng thời, ban hành khuyến cáo về chất lượng xét nghiệm, giúp các đơn vị định hướng và triển khai đạt chuẩn thông qua việc thực hiện khuyến cáo. Trung tâm Kiểm chuẩn xét nghiệm đã tự chủ được chương trình ngoại kiểm, tự chủ được 4 loại mẫu kiểm chuẩn, hiện nay đang thực hiện 2 đề tài nghiên cứu khoa học được Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM duyệt.

Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện việc liên thông kết quả xét nghiệm giữa các bệnh viện cũng sẽ gặp phải những khó khăn do ý thức của lãnh đạo bệnh viện chưa cao, chưa quan tâm đầu tư cho phòng xét nghiệm để đạt chuẩn. Đồng thời, ý thức của nhân viên phòng xét nghiệm cũng là một vấn đề lớn vì họ chính là người chịu trách nhiệm kiểm soát và phát hiện sai số, đảm bảo xét nghiệm có chất lượng. Trong khi đó, chi phí thực hiện chất lượng chưa được tính vào giá thu xét nghiệm. Hiện nay, phòng xét nghiệm đạt chất lượng thì giá thu vẫn không khác biệt so với phòng xét nghiệm không đạt ISO, như vậy không tạo được động lực kích thích. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, số lượng nhân sự làm xét nghiệm (đa số không muốn làm công tác này vì nguy hiểm, áp lực, lương không cao so với các vị trí khác trong bệnh viện) cũng là một vấn đề khó khăn của đơn vị.

Xin cảm ơn ông!