Công chức Hải quan Quảng Ngãi làm thủ tục giám sát hàng hóa nhập khẩu. Ảnh: T.H

Quặng sắt, than nhập khẩu tăng 8 lần

Theo Cục Hải quan Quảng Ngãi, nguồn thu NSNN của đơn vị chủ yếu từ 2 doanh nghiệp có số thu lớn là Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn và Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất. Tình hình hoạt động XNK của các doanh nghiệp này khởi sắc trong thời gian đầu năm đã tác động không nhỏ đến nguồn thu NSNN của đơn vị. Chỉ tính riêng trong tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch XNK làm thủ tục qua Cục Hải quan Quảng Ngãi đạt 1 tỷ USD, tăng trên 121% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu có thuế đạt trên 581 triệu USD, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.

Kim ngạch nhập khẩu có thuế của nhóm mặt hàng quặng sắt, than các loại tăng hơn 836%; số thuế phải thu tăng 450,18%; nhóm hàng thép, các sản phẩm bằng thép tăng 1.083,27%, số thuế phải thu đối với nhóm hàng này tăng 55,44%; nhóm hàng máy móc thiết bị, hàng hóa khác tăng 295,48% so với cùng kỳ năm trước, số thuế phải thu đối với nhóm hàng này tăng 1.268,15% so với cùng kỳ năm trước.

Với kim ngạch XNK có thuế tăng cao, thu nộp NSNN của Cục Hải quan Quảng Ngãi trong tháng đầu năm đạt 1.361 tỷ đồng, tăng trên 116% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Công ty CP thép Hòa Phát Dung Quất nộp 961 tỷ đồng, chiếm 70,62%: Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn nộp 284 tỷ đồng, chiếm 20,88%; thu từ xuất khẩu dăm gỗ và thu khác đạt 115 tỷ đồng, chiếm 8,5%.

Theo Cục Hải quan Quảng Ngãi, lũy kế đến ngày 15/2/2024, đơn vị đã làm thủ tục cho hàng hóa XNK đạt kim ngạch trên 1,2 tỷ USD, thu nộp NSNN đạt gần 2.000 tỷ đồng.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ngãi Huỳnh Văn Cường, số thu ngân sách trong tháng đầu năm 2024 khởi sắc chủ yếu do hoạt động nhập khẩu hàng hóa của hai doanh nghiệp nêu trên. Tuy nhiên, trong tháng 3 và tháng 4 tới đây, Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn thực hiện kế hoạch bảo dưỡng định kỳ nhà máy nên việc nhập khẩu hàng hóa sẽ giảm đáng kể. Bên cạnh đó, dầu thô, nguyên liệu là phế liệu, quặng, than... là những mặt hàng chiếm số thu chủ yếu tại đơn vị, nhưng lại chịu sự tác động rất lớn từ các yếu tố như tỷ giá, nguồn cung, chiến tranh thương mại giữa các nước... Hiện nay, theo dự báo tỷ giá USD sẽ tăng cao dẫn tới doanh nghiệp sẽ cầm chừng việc nhập khẩu hàng hóa để phục vụ sản xuất. Trong đó, đối với Công ty thép Hòa Phát thép lượng tồn kho còn lớn nên có khả năng doanh nghiệp sẽ nhập khẩu giảm hơn so với kế hoạch. Mặt khác, giá dầu thô biến động khó lường nên khó dự báo số liệu trong tương lai.

Kỳ vọng từ các dự án lớn

Với đặc thù quản lý nhà nước về hải quan trên địa bàn phần nhiều là doanh nghiệp chế xuất và một số dự án đầu tư lớn của tỉnh, bên cạnh việc tạo thuận lợi thương mại đối với loại hình đặc thù của các doanh nghiệp chế xuất, Cục Hải quan Quảng Ngãi còn tập trung quan tâm, hỗ trợ thủ tục cho nhà đầu tư thực hiện các dự án đầu tư theo từng giai đoạn. Qua đánh giá chỉ số cạnh tranh cấp sở, ngành của tỉnh, Cục Hải quan Quảng Ngãi là một trong những đơn vị liên tục đứng Top đầu có chỉ số cao nhất của tỉnh, góp phần quan trọng trong thúc đẩy, thu hút đầu tư, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK hàng hóa. Đơn vị cũng đã chủ động thực hiện tốt công tác tuyền truyền, phổ biến pháp luật đến cộng đồng doanh nghiệp, tăng cường mối quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp, tham mưu xử lý kịp thời các vướng mắc phát sinh.

Theo Phó Cục trưởng Huỳnh Văn Cường, năm 2024, Cục Hải quan Quảng Ngãi được giao chỉ tiêu thu NSNN 7.780 tỷ đồng. Với đặc thù quản lý trên địa bàn, đơn vị kỳ vọng nguồn thu NSNN từ những dự án đầu tư lớn. Trong năm 2023, tỉnh Quảng Ngãi đã cấp phép đầu tư cho 6 dự án, trong đó có 2 dự án lớn góp phần tăng trưởng số thu NSNN năm 2024 và các năm sau của Cục Hải quan Quảng Ngãi, như: nhà máy sản xuất thép dây cuộn chất lượng cao Hòa Phát Dung Quất và nhà máy sản xuất khí công nghiệp Messer- Quảng Ngãi. Hiện nay, dự án thép Hòa Phát Dung Quất đã hoàn thành và đi vào sản xuất ổn định giai đoạn 1. Đến nay, đơn vị đã tiếp nhận danh mục miễn thuế cho dự án mở rộng khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2.

Để tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư thực hiện dự án, Cục Hải quan Quảng Ngãi luôn quan tâm trong việc hỗ trợ thủ tục hải quan thông qua công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi thương mại. Đồng thời, đơn vị sẽ chủ động đối thoại với doanh nghiệp để tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc phát sinh thuộc thẩm quyền liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, chế độ kế toán, chế độ hoàn thuế, miễn thuế…

Bên cạnh đó, Cục Hải quan Quảng Ngãi cũng thường xuyên rà soát, nắm chắc các nguồn thu, theo dõi sát tình hình thu nộp NSNN, phân tích báo cáo kịp thời các yếu tố tác động đến số thu, tham mưu đề xuất xử lý kịp thời các vướng mắc về chế độ, chính sách ảnh hưởng đến quản lý, thu nộp NSNN, từ đó đề ra các giải pháp tăng thu. Đồng thời chú trọng công tác kiểm tra trị giá tính thuế đối với những mặt hàng có thuế suất cao, kim ngạch XNK lớn, có nguy cơ gian lận thương mại cao; thực hiện tham vấn, kiểm tra sau thông quan đối với các trường hợp nghi vấn trị giá khai báo so với cơ sở dữ liệu về trị giá hải quan, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp…