Sửa Luật Chứng khoán: Tăng cường quản lý, kiểm soát sự tuân thủ của công ty chứng khoán
	Sửa Luật Chứng khoán: Kỳ vọng dòng vốn ngoại đổ vào thị trường Việt Nam
	Sửa Luật Chứng khoán: “Mở cửa” hơn với nhà đầu tư nước ngoài
	Sửa Luật Chứng khoán: "Cú hích" giúp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) quy định thị trường sẽ được giám sát theo 3 cấp thay cho 2 cấp như Luật hiện hành. Ảnh: ST.

Đa dạng hàng hóa

Hiện nay, một trong những rủi ro đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đó là việc chào bán chứng khoán ra công chúng. Luật Chứng khoán hiện hành chưa tách riêng điều kiện để phù hợp với tính chất khác nhau giữa chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) với chào bán thêm ra công chúng. Đồng thời Luật cũng chưa quy định điều kiện về quy mô phát hành, tính đại chúng... dẫn đến có trường hợp doanh nghiệp phát hành với giá trị rất lớn, gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, tiềm ẩn rủi ro đối với nhà đầu tư.

Theo ông Nguyễn Quang Việt, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, để khắc phục bất cập này, tại dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi), các giải pháp mà nhà quản lý đưa ra theo hai hướng: Vừa nâng cao chất lượng hàng hóa, vừa triển khai các sản phẩm mới nhằm thay đổi hiện trạng hàng kém chiếm đa số hiện nay. Ở khía cạnh nâng cao chất lượng hàng hóa, một trong những điều kiện cơ quan soạn thảo dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) đưa ra là nâng các tiêu chuẩn về công ty đại chúng. Theo đó, tại bản dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) mới được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến, công ty đại chúng là công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ thay vì có tối thiểu 20% vốn điều lệ đã góp do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông sở hữu từ 1% trở lên số cổ phiếu có quyền biểu quyết nắm giữ như các bản dự thảo trước.

Theo lý giải của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, sở dĩ cơ quan soạn thảo lựa chọn tiêu chí 30 tỷ đồng do quy mô vốn điều lệ 10 tỷ đồng trở lên tại thời điểm ban hành Luật Chứng khoán 2006 là phù hợp nhưng tương đối thấp so với các doanh nghiệp hiện nay. Với mức vốn 30 tỷ đồng, hiện có trên 80% doanh nghiệp trên hai sở đạt mức vốn này. Mức này cũng tương đương với các thị trường trong khu vực ASEAN. Hơn nữa, thực tế cho thấy, các công ty đại chúng có quy mô vốn quá nhỏ sẽ khó khăn trong việc trang trải các nghĩa vụ của công ty đại chúng trên thị trường chứng khoán như nghĩa vụ nộp phí quản lý công ty đại chúng; nghĩa vụ đăng ký chứng khoán, đăng ký niêm yết/giao dịch trên thị trường chứng khoán; chi phí cho nghĩa vụ công bố thông tin (lập website và thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin qua website, thiết lập hệ thống và thực hiện công bố thông tin qua hệ thống công bố thông tin của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước…); nghĩa vụ quản trị công ty; chi phí kiểm toán bắt buộc theo quy định của Luật Chứng khoán…

Về hướng đa dạng hóa sản phẩm cho thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) có một số quy định mở đường cho phát hành Chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR). Xét về mặt kỹ thuật, chỉ còn vướng duy nhất là quyền biểu quyết của những nhà đầu tư nắm giữ NVDR sẽ thuộc về ai (Thái Lan hủy quyền biểu quyết này). Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang phối hợp với cơ quan soạn thảo dự án Luật Doanh nghiệp sửa đổi để có hướng tháo gỡ trong thời gian tới.

Tăng cấp giám sát thị trường

Liên quan tới công tác giám sát thị trường, một trong những điểm mới của dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) là việc quy định thị trường sẽ được giám sát theo 3 cấp thay cho 2 cấp như Luật hiện hành. Theo đó, ngoài hai cấp như hiện nay là các sở giao dịch chứng khoán và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, dự thảo luật bổ sung thêm 1 cấp là các công ty chứng khoán. Dự thảo Luật quy định các Công ty chứng khoán nếu có phát hiện yếu tố bất thường khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng thì phải có trách nhiệm báo cáo. Đây là thông lệ quốc tế được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới, kể cả trong khu vực và các thị trường Âu, Mỹ.

Cùng với đó, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, theo quy định của Luật hiện hành, thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa được như thông lệ quốc tế, như: Được yêu cầu cung cấp thông tin, giải trình; tiếp cận dòng tiền; tiếp cận các thông tin viễn thông. Chính vì vậy, dự thảo Luật bổ sung một số quyền cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước như: Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin, tài liệu, dữ liệu hoặc yêu cầu tổ chức, cá nhân giải trình, đến làm việc liên quan đến nội dung thanh tra, kiểm tra; yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng tại Việt Nam cung cấp thông tin liên quan đến giao dịch trên tài khoản của khách hàng đối với các trường hợp có dấu hiệu thực hiện hành vi bị cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán. Dự thảo Luật cũng quy định các doanh nghiệp viễn thông phải cung cấp tên, địa chỉ, số máy gọi, số máy được gọi, thời gian gọi để xác minh, xử lý các hành vi bị cấm. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định, quy định của dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi đã khắc phục được hạn chế của Luật Chứng khoán hiện hành, bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế, phòng, chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực chứng khoán đạt hiệu quả, bảo đảm phù hợp với các luật khác có liên quan như Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Viễn thông...

Bên cạnh đó, để có chế tài đủ mạnh, nâng cao tính răn đe, phòng ngừa, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường, dự thảo Luật quy định mức phạt tối đa theo hướng đối với một số hành vi vi phạm nghiêm trọng ảnh hưởng đến tính minh bạch, an toàn của thị trường như thao túng thị trường, giao dịch nội bộ... thì mức phạt tiền tối đa là 10 lần khoản thu trái pháp luật đối với tổ chức và 5 lần khoản thu trái pháp luật đối với cá nhân; đối với các hành vi vi phạm khác quy định mức phạt tiền tối đa là 3 tỷ đồng đối với tổ chức và 1,5 tỷ đồng đối với cá nhân.

Nói về nguyên nhân ban soạn thảo đưa ra mức phạt trên, bà Phạm Thị Thanh Hương, Phó Chánh thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chia sẻ, đối với hành vi thao túng thị trường từ 500 triệu đồng trở lên đã là cấu thành hình sự. Luật Chứng khoán hiện hành xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán cao nhất là 2 tỷ đồng đối với tổ chức, 1 tỷ đồng đối với cá nhân. Do đó, Ban soạn thảo đã tính toán để mức phạt không quá cao đối với các ngành, lĩnh vực.