Hoạt động nghiệp vụ giám sát hải quan tại kho hàng không kéo dài Yên Bình thuộc Chi Cục hải quan Thái Nguyên, Cục Hải quan Bắc Ninh. Ảnh: T.Trang.

Góp phần nuôi dưỡng nguồn thu

Những nội dung sửa đổi chủ yếu của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13 tập trung vào các nhóm vấn đề: - Nhóm vấn đề sửa đổi, bổ sung về miễn thuế nhằm khắc phục vướng mắc, bất cập hiện tại, tạo thuận lợi cho việc triển khai trên thực tế; - Nhóm vấn đề sửa đổi mô tả hàng hóa và khung thuế XK đối với một số nhóm hàng tại Biểu thuế XK ban hành kèm theo Luật Thuế XK, thuế NK; - Nhóm vấn đề sửa đổi, bổ sung quy định về hoàn thuế nhằm thực hiện mục tiêu cải cách thủ tục hành chính về thuế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và phù hợp với chủ trương khuyến khích sản xuất XK, phát triển công nghiệp hỗ trợ của Đảng và Nhà nước.

Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2016 và có phạm vi điều chỉnh đến các chủ thể liên quan trong lĩnh vực thuế XK, NK. Sau hơn 1 năm thực hiện, theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, Luật đã góp phần bảo hộ, khuyến khích, tạo thuận lợi, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư, bảo vệ sản xuất trong nước, khuyến khích sản xuất XK, qua đó góp phần vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Phân tích cụ thể những tác động cho thấy, Luật Thuế XK, thuế NK đã góp phần tích cực thúc đẩy phát triển sản xuất và XK, tạo thuận lợi cho người nộp thuế; góp phần thực hiện cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Luật đã khuyến khích phát triển, bảo hộ hợp lý sản xuất kinh doanh trong nước phù hợp với định hướng phát triển của Đảng, Nhà nước và các cam kết quốc tế đã ký kết; Luật cũng đã giúp số thu thuế XK, thuế NK góp phần điều chỉnh cơ cấu thu NSNN theo hướng bền vững và phát huy vai trò quản lý của Nhà nước trong chống gian lận thương mại, chống thất thu thuế.

Đặc biệt, số thu thuế XK, thuế NK góp phần điều chỉnh cơ cấu thu NSNN theo hướng bền vững và phát huy vai trò quản lý của Nhà nước trong chống gian lận thương mại, chống thất thu thuế. Giai đoạn từ 1/9/2016 đến hết ngày 1/9/2017, số thu ngân sách nhà nước do ngành Hải quan thực hiện là 289.111 tỷ đồng, trong đó, số thu thuế XK là 8.035 tỷ đồng, số thu thuế NK là 65.945 tỷ đồng. Có thể thấy, số thu thuế XK, thuế NK từ thời điểm Luật Thuế XK, thuế NK có hiệu lực thi hành tới nay tăng dần. Số thu thuế XK chủ yếu từ xuất khẩu khoáng sản chưa qua chế biến (dầu thô, than đá) và từ khoáng sản đã qua chế biến (clanhke và xi măng). Công tác quản lý và thu hồi nợ thuế đã có nhiều tiến bộ. Các khoản nợ thuế XK, thuế NK được phân loại, theo dõi quản ý, đôn đốc thu nộp; từng bước giảm thiểu và hạn chế phát sinh nợ mới.

Sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho cả DN và cơ quan quản lý

Bên cạnh các kết quả đạt được như trên, trong bối cảnh tình hình phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn hiện nay, đặc biệt trước yêu cầu về hội nhập với khu vực và thế giới, yêu cầu về khuyến khích phát triển và bảo hộ hợp lý sản xuất, kinh doanh trong nước, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thì Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành đã bộc lộ một số hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình mới.

Được biết, thực hiện rà soát và đánh giá các quy định hiện hành của Luật thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13, Tổng cục Hải quan đã tổ chức cuộc họp bàn với các đơn vị thuộc và trực thuộc để xác định các vấn đề bất cập quy định tại Luật Thuế XK, thuế NK số 107. Trên cơ sở tham gia, rà soát đánh giá tại cuộc họp đã xác định một số vấn đề vướng mắc, bất cập của Luật, gồm: Miễn thuế XK đối với hàng hóa XK để gia công tại Khoản 6 Điều 16 và quy định có liên quan tại Khoản 13 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK; Hoàn thuế theo điểm d khoản 1 Điều 19 Luật Thuế XK, thuế NK; và khung thuế suất của mặt hàng quy định tại số thứ tự 211 Biểu thuế XK theo Danh mục nhóm hàng chịu thuế và khung thuế suất thuế XK đối với từng nhóm hàng chịu thuế ban hành kèm theo Luật Thuế XK, thuế NK.

Từ việc xác định các vướng mắc tại các quy định trên, Tổng cục Hải quan cũng đã đề xuất hướng sửa đổi những vướng mắc này tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13 để nhằm xây dựng chính sách miễn thuế XK, thuế NK phù hợp với thực tiễn nhưng vẫn đảm bảo về mặt quản lý hàng hóa XK, NK; xây dựng chính sách hoàn thuế nhằm hướng tới mục tiêu cải cách thủ tục hành chính và phù hợp với tiến trình hội nhập kinh tế theo hướng ổn định, công khai, minh bạch nhằm góp phần thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn 2016-2020 và các giai đoạn sau của Đảng, Nhà nước và Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2016-2020.

Bên cạnh đó, Ban soạn thảo Luật cũng xác định rõ việc xây dựng Luật Thuế XK, thuế NK sửa đổi nhằm quy định thống nhất, phù hợp với các quy định có liên quan, khắc phục tồn tại, hạn chế nhằm khuyến khích phát triển sản xuất, XK. Đảm bảo kế thừa những quy định của Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành đang phát huy hiệu quả trong thực tiễn, dự báo được những nội dung mới trong lĩnh vực XNK để đảm bảo tính ổn định lâu dài của Luật.

Mục tiêu xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế XK, thuế NK cũng đã được ban soạn thảo xác định rõ: Góp phần khuyến khích phát triển và bảo hộ hợp lý sản xuất kinh doanh trong nước phù hợp định hướng phát triển của Đảng, Nhà nước và các cam kết quốc tế đã ký kết; Góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất với văn bản pháp luật liên quan trong đó có Luật Quản lý thuế. Đồng thời, khắc phục các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Luật Thuế XK, thuế NK hiện hành để việc triển khai trên thực tế được hiệu quả;

Đổi mới các nội dung và các điều Luật nhằm cải cách, hiện đại hóa thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người nộp thuế; cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo hướng đơn giản, rõ ràng, công khai, thuận tiện, thống nhất; Tạo cơ sở pháp luật thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2016-2020; Đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính về thuế XK, thuế NK theo hướng minh bạch, đơn giản; nhóm các vấn đề có cùng bản chất để quy định thống nhất, phù hợp với các quy định có liên quan.