PGS.TS. Phạm Hồng Chương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân.

Thưa ông, ông có đánh giá gì về tăng trưởng GDP quý I/2018 vừa được công bố?

Theo tôi, đánh giá của Bộ KH&ĐT về tăng trưởng kinh tế quý I tương đối xác đáng. Kết quả đó đến từ những lý do khách quan, ví dụ như trong quý I/2017 Samsung gặp nhiều khó khăn, nhưng sang quý I/2018 DN này hoạt động tốt hơn. Formosa trong quý I cũng đã có những kết quả sản xuất kinh doanh tích cực… góp phần đem lại kết quả tăng trưởng GDP quý I/2018 rất cao, 7,38%. Mức tăng trưởng này không có gì quá bất ngờ, nó đã được dự báo từ trước. Bởi nếu để ý thì ngay từ quý III và IV/2017 kinh tế bắt đầu tăng tốc, tốc độ tăng trưởng quý I/2018 trên nền tăng trưởng của năm 2017 sẽ có kết quả khả quan. Vì vậy, để chính xác thì nên so sánh, tham chiếu với mức tăng trưởng của quý IV/2017.

Theo Tổng cục Thống kê, không giống với quy luật, năm 2018 tăng trưởng quý sau sẽ thấp dần. Ông đánh giá như thế nào về nguyên nhân của hiện tượng này?

Theo Bộ KH&ĐT, khó để duy trì tốc độ tăng trưởng cao như quý I trong cả năm 2018. Bởi nhìn lại 2017, các quý của năm 2017 có những bứt phá do đó tăng trưởng quý sau đều cao hơn quý trước. Năm 2018, nền tăng trưởng quý I là quá cao, trong khi đó không có nhiều yếu tố mang tính đột phá như năm 2017, do đó tốc độ tăng trưởng giữa các quý sẽ không thể duy trì được mức tăng trưởng cao như của quý I. Tôi nghĩ rằng lý giải của Bộ KH&ĐT là tương đối hợp lý. Tuy nhiên, theo tôi, đây chỉ đơn thuần là con số thống kê. Còn nếu xét về động lực tăng trưởng thì khó để nói rằng năm 2018 có ít động lực hơn so với 2017, vì năm 2018 có những động thái tốt hơn, ví dụ Hiệp định CPTPP vừa được ký kết sẽ là động lực ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam. Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn là nước nằm trong khu vực thu hút FDI tốt… Những động lực tăng trưởng của năm 2018 và năm 2017 không có nhiều thay đổi.

Theo ông, với mức tăng trưởng của quý I, có thể tin tưởng vào việc những hạn chế của nền kinh tế đã được khắc phục?

Tôi cho rằng, với Việt Nam, ngay cả với mức tăng truởng GDP quý I vừa rồi thì những vấn đề tồn tại từ trước đến nay vẫn chưa thay đổi gì nhiều. Nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào FDI, điều này không xấu nhưng muốn phát triển DN trong nước, muốn có nền kinh tế độc lập tự chủ cao hơn, thì chưa giải quyết được. Trong quý này chưa thấy có bước đột phá, bởi những vấn đề căn bản của DN VN như năng suất, năng lực cạnh tranh, chưa được giải quyết. Môi trường kinh doanh của Việt Nam như cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, thủ tục… đã có cải thiện, nhưng chưa nhiều. Cần lưu ý, khi so sánh sự cải thiện, chúng ta không chỉ so sánh với chính mình mà còn phải so sánh với các nước khác. Theo tôi, năm 2018 GDP của Việt Nam có thể vào khoảng 6,8% không phải là quá khó, nhưng đạt bao nhiêu không phải là vấn đề quan trọng, quan trọng là kinh tế Việt Nam có những thành tựu gì, có bao nhiêu DN của Việt Nam thành công, kinh tế Việt Nam đóng góp gì cho kinh tế thế giới.

Đầu năm 2018 có những lo ngại về vấn đề lạm phát khi có nhiều dự báo tăng trưởng kinh tế sẽ ở mức cao và chỉ số CPI cũng tăng cao so với cùng kỳ năm 2017. Theo ông, sức ép lạm phát của năm nay có đáng lo ngại không?

Tôi không nghĩ rằng lạm phát sẽ biến đổi lớn nếu chúng ta duy trì được ổn định vĩ mô. Tất nhiên, sức ép lạm phát cũng sẽ đến khi đầu tư công quá nhiều. Vấn đề lạm phát hoàn toàn phụ thuộc vào chính sách tài khóa, tiền tệ, việc điều hành lãi suất và việc quản lý hệ thống ngân hàng như thế nào. Đơn cử, nếu chúng ta “bơm” quá nhiều vốn vào bất động sản có thể dẫn tới sự khủng hoảng, bong bóng. Tuy nhiên, tôi cho rằng các nhà làm chính sách của Việt Nam đủ tỉnh táo để đề phòng được bong bóng trên thị trường bất động sản. Nếu kiểm soát tốt những vấn đề trên thì sẽ không có nhiều sức ép quá lớn đối với lạm phát.

Xin cảm ơn ông!