Ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp (ảnh), đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu không phải “cào bằng” giữa các nhóm lao động mà sẽ được tính toán theo hướng nâng dần từng năm và tùy theo từng đối tượng, ngành nghề.

Vì sao Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội lại đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu, thưa ông?

Đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của nam lên 62 tuổi và của nữ là 60 tuổi từ 2021 xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Một là, suốt hơn 50 năm qua, Việt Nam không hề điều chỉnh chính sách về tuổi nghỉ hưu, trong khi, tuổi thọ trung bình của người dân ngày càng tăng. Hiện các nước trên thế giới đều theo xu hướng nâng dần tuổi nghỉ hưu, nhiều nước tuổi nghỉ hưu hiện là 65-67 tuổi. Hai là, các tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Ngân hàng Thế giới (WB) cũng khuyến nghị Việt Nam cần có lộ trình tăng nâng tuổi nghỉ hưu để đảm bảo cân đối Quỹ Bảo hiểm xã hội. Ngoài ra, chúng ta cũng muốn thu hẹp khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ, đây cũng là nội dung trong Công ước CEDAw hướng đến không có chính sách phân biệt đối xử về giới.

Vậy phương án cụ thể của việc thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu là như thế nào, thưa ông?

Lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu có nhiều phương án. Phương án hiện nay đưa ra trong dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi là mỗi năm tăng 6 tháng đến khi nam đạt 62 tuổi, nữ đạt 60 tuổi sẽ dừng. Nhưng về lâu dài, cũng sẽ tăng dần tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi.

Một phương án nữa là mỗi năm tuổi nghỉ hưu của nam và nữ tăng dần là 3 tháng. Lý do là nếu điều chỉnh nhanh quá có thể có cú sốc về thị trường lao động. Chúng ta cũng cần nhìn vào bối cảnh dân số Việt Nam hiện nay đang già hóa, tốc độ già hóa dân số tăng cao, cơ cấu dân số già, số người ra khỏi lực lượng lao động gần bằng số người bước vào độ tuổi lao động. Trước đây, mỗi năm có 1,5-1,7 triệu người tham gia vào lực lượng lao động, nhưng hiện nay con số chỉ còn 800.000 – 900.000 người.

Đặc biệt, đây là điều chỉnh lâu dài chứ không phải thực hiện ngay lập tức và không phải tất cả các ngành nghề đều nâng tuổi nghỉ hưu. Trong dự kiến, cũng có những nhóm tuổi có thể cao hơn, có nhóm sẽ thấp hơn tuổi đó. Nhưng chênh lệch không quá 5 năm. Chúng ta quy định 60, 62, nhưng vẫn có nhóm nghỉ tuổi 55-57, tùy thuộc vào lĩnh vực, nghề nghiệp họ làm. Thậm chí quá trình giám định sức khỏe, sức khỏe lao động như thế nào mới có quyền nghỉ trước tuổi. Chúng ta vẫn công bố những ngành nghề nặng nhọc, độc hại, mà đến độ tuổi nào đó, người lao động không còn phù hợp làm việc trong lĩnh vực đó, thì tuổi nghỉ hưu có thể sớm hơn. Những ngành nghề đòi hỏi lao động chất lượng cao, những chuyên gia giỏi, những lĩnh vực hiện nay như Kiểm sát, Tòa án,... cũng đã nâng tuổi. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành trong việc đánh giá lao động chất lượng cao, những ngành đòi hỏi kỹ năng, kinh nghiệm chất lượng cao, cần nâng tuổi nghỉ hưu.

Đáng chú ý, trong thiết kế về chính sách BHXH sắp tới sẽ tăng lợi ích của những người bảo lưu và tham gia BHXH, cải thiện tốt hơn chế độ lương hưu. Thời gian vừa qua, đã có rất nhiều trường hợp tiền lương hưu quá thấp, vì vậy việc cải cách chính sách BHXH sẽ có những điều chỉnh để đảm bảo nguyên tắc chia sẻ. Cụ thể, những nhóm lương hưu thấp, hoặc về hưu trước năm 95 có thể điều chỉnh mức tăng tuyệt đối nhiều hơn, những người có mức lương cao thì mức tăng tuyệt đối thấp hơn, chứ không cố định là 7%.

Xin cảm ơn ông!