Tháo điểm nghẽn cho sự bền vững của ngành gạo
Chuyển đổi sản xuất lúa gạo thành ngành kinh tế năng động và hiệu quả | |
Hoàn thiện chuỗi sản xuất để mang lại giá trị cao hơn cho ngành lúa gạo |
Dây chuyền đóng gói gạo thương hiệu Trung An để xuất khẩu sang châu Âu. Ảnh: DNCC |
Nhìn lại năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt kết quả ấn tượng với sản lượng xuất khẩu đạt 7,1 triệu tấn, tăng trưởng 13,8% so với năm 2021. Tuy nhiên, dù đạt thành công về khối lượng nhưng kim ngạch xuất khẩu lại chỉ tăng được 5%.
Lý giải về việc này, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, trong năm 2022, hạn mức tín dụng dành cho ngành hàng lương thực bị hạn chế nên các thương nhân xuất khẩu gạo khó tiếp cận với nguồn vốn. Việc DN không có vốn thu mua đã ảnh hưởng đến khả năng tạm trữ chờ giá tốt. Đây là nguyên nhân chính khiến giá bình quân xuất khẩu cả năm thấp hơn kỳ vọng. Qua đó ảnh hưởng đến lợi nhuận của cả thương nhân và người trồng lúa.
Ông Trần Minh Kiệt, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ: Việc xây dựng vùng nguyên liệu là thật sự cần thiết, tạo ra sản phẩm lúa hàng hóa chất lượng cao, tạo lợi thế cạnh tranh với các nước xuất khẩu khác. Tuy nhiên, do năng lực về vốn còn hạn chế, nên DN chưa mạnh dạn mở rộng diện tích liên kết bao tiêu, đầu tư kho chứa, máy sấy,... để phục vụ xây dựng vùng nguyên liệu hiệu quả. Tình trạng nguồn nguyên liệu không ổn định về số lượng và chất lượng làm giảm giá trị sản phẩm xuất khẩu, DN chưa dám ký các hợp đồng lớn, ổn định lâu dài. Do đó, Bộ Công Thương cần có ý kiến trình Chính phủ có các chính sách hỗ trợ vốn đối với các DN xuất khẩu gạo có xây dựng vùng nguyên liệu, có đầu tư kho chứa, nâng cấp, cải thiện dây chuyền máy móc sản xuất. Tạo điều kiện, hỗ trợ các DN, tổ hợp tác và nông dân tiếp cận máy móc thiết bị, kỹ thuật bảo quản sau thu hoạch, tăng khả năng và thời gian bảo quản, giảm áp lực cung cầu, chủ động giá bán cạnh tranh. |
Ở góc độ DN, ông Nguyễn Việt Anh, Tổng giám đốc Công ty Lương thực Phương Đông cho biết, với mức lãi suất vay lên tới 8-10%, một số nhà máy gạo đã tính tới chuyện cho thuê thay vì hoạt động vì không còn lợi nhuận.
Hiện vụ Đông Xuân năm 2022/2023 đang chuẩn bị bước vào giai đoạn thu hoạch rộ. Do đó, các thương nhân xuất khẩu gạo đang nỗ lực chuẩn bị kho, phương tiện, thiết bị chế biến và cả nguồn vốn để tổ chức thu mua. Tuy nhiên, nhiều DN cho biết, dù đã thế chấp hết tài sản, nhưng số vốn vay được cũng không đủ để đáp ứng nhu cầu thu mua gạo khi tới vụ thu hoạch.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Nhựt, Giám đốc Công ty CP Hoàng Minh Nhật ví von việc thiếu vốn để thu mua lúa gạo giống như “cơm dọn sẵn lên bàn mà không được ăn”. Theo ông Nhựt, để thu mua 10.000 tấn gạo cần nguồn vốn lên tới 150-200 tỷ đồng. Do đó, việc thu mua 1 triệu tấn gạo là ngoài tầm tay của DN.
Không chỉ khó khăn về nguồn vốn cho hoạt động thu mua, ông Phạm Thái Bình, Tổng giám đốc Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An còn cho biết, để phát triển ngành lúa gạo bền vững chắc chắn còn thiếu vốn rất nhiều. Hiện nguồn vốn từ ngân hàng mới chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu đầu tư, mở rộng của DN, số còn lại DN vẫn đang loay hoay chưa tìm được giải pháp.
Trước những khó khăn như trên của DN, ông Nguyễn Ngọc Nam cho rằng cần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các DN xuất khẩu gạo hoạt động hiệu quả có thể tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng trong bối cảnh kinh tế khó khăn do hệ quả của dịch Covid-19 kéo dài. Theo đó, NHNN cần xem xét và sớm trao đổi với các ngân hàng thương mại về khả năng tăng cường các chính sách cho vay không có tài sản đảm bảo. Chính sách này có thể chỉ cần áp dụng trong những khoảng thời gian thu hoạch mùa vụ cao điểm và phải dựa trên kết quả thẩm định năng lực và lịch sử kinh doanh của từng DN để có những chương trình tài trợ phù hợp cho từng đối tượng, nhóm đối tượng riêng lẻ. Bên cạnh đó, ông Nam cũng kiến nghị NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại cấp tín dụng hỗ trợ nâng mức tỷ lệ tín dụng dành cho DN nông nghiệp nói chung và DN gạo nói riêng.
Ngoài vấn đề nguồn vốn cho hoạt động thu mua gạo, thực trạng logistics yếu kém cũng đặt ra thách thức lớn cho các DN. Ông Võ Công Thức, Giám đốc quản lý chất lượng Tập đoàn Lộc Trời chỉ ra rằng, tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch tại Việt Nam lên tới 11-13%, còn chi phí tổn thất về chất lượng là 3-5%. Cụ thể, đối với gạo hạt dài, sau khi cắt 24 tiếng nếu không kịp đưa về nhà máy sấy thì sẽ có hiện tượng lên men, bị hôi chua, làm giảm chất lượng gạo. Tương tự, một số dòng gạo thơm bị mất mùi, chất lượng cơm không còn được như ban đầu. Theo đó, ông Võ Công Thức khẳng định, những bất cập trong hệ thống logistics đang ảnh hưởng lớn tới chất lượng gạo.
Đồng tình với ý kiến của ông Thức, ông Phan Văn Chinh, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, thừa nhận hệ thống logistics trong nước còn nhiều bất cập và là thách thức lớn với DN. Theo ông Chinh, cước vận tải đường bộ đi ra đến cảng biển thậm chí còn đắt hơn giá cước vận tải biển xuất hàng đi Singapore hoặc Hồng Kông (Trung Quốc). Để khắc phục những bất cập này, ông Chinh mong muốn, DN tại địa phương, đặc biệt là vùng ĐBSCL hỗ trợ đầu tư thêm về vận tải, các điểm bốc hàng, đóng container để đưa sà lan thẳng ra cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu), cảng Cát Lái (TPHCM) để xuất khẩu.
Tin liên quan
Hai bộ thống nhất đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia
20:20 | 06/08/2024 Sự kiện - Vấn đề
Kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam-Philippines có thể đạt trên 8 tỷ USD năm 2024
18:51 | 06/08/2024 Kinh tế
Gạo Việt Nam chiếm 32,69% thị phần tại Singapore
10:39 | 30/07/2024 Kinh tế
Nhiều nguyên nhân khiến giá vàng liên tục biến động
17:50 | 12/09/2024 Kinh tế
Đề nghị ngân hàng mạnh dạn cho vay mới để khắc phục thiệt hại sau bão lũ
15:26 | 12/09/2024 Kinh tế
(INFOGRAPHICS) 71,53 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 8/2024
14:20 | 12/09/2024 Infographics
Sẵn sàng xuất khẩu dừa tươi vào thị trường Trung Quốc
14:00 | 12/09/2024 Kinh tế
Sự cần thiết của chuyển đổi công nghiệp tại TP Hồ Chí Minh
13:49 | 12/09/2024 Kinh tế
Rủi ro cho nền kinh tế khi dòng tiền chưa vào sản xuất, kinh doanh
09:40 | 12/09/2024 Kinh tế
Thúc giục đưa dòng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh
09:38 | 12/09/2024 Kinh tế
8 tháng, xuất nhập khẩu đạt hơn 512 tỷ USD
15:06 | 11/09/2024 Xuất nhập khẩu
Ngành logistics đối mặt yêu cầu chuyển đổi xanh
15:31 | 10/09/2024 Kinh tế
THACO AUTO xuất khẩu body sơn màu và linh kiện xe Kia New Carnival sang Ấn Độ
12:09 | 10/09/2024 Xe - Công nghệ
Từ 9h ngày 10/9, phương tiện chở hàng XK qua cửa khẩu Hữu Nghị được điều tiết vào Khu phi thuế quan
21:07 | 09/09/2024 Kinh tế
Yêu cầu các ngân hàng rà soát thiệt hại, hỗ trợ khách hàng sau bão số 3
19:10 | 09/09/2024 Kinh tế
Dệt may kiên trì vượt khó, đón cơ hội từ thị trường
14:15 | 09/09/2024 Kinh tế
bawns cas h5
Tin mới
Tổng cục Hải quan trao học bổng cho 15 sinh viên Khoa Thuế và Hải quan
Doanh nghiệp cảng biển phát triển xứng tầm với khu vực và thế giới
Ước tính ban đầu chi trả 7.000 tỷ đồng bồi thường bảo hiểm do bão số 3 và lũ lụt
Thủ tướng trực tiếp lội xuống đầm lầy, chỉ đạo tìm kiếm nạn nhân tại Làng Nủ
Nhiều nguyên nhân khiến giá vàng liên tục biến động
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Thị Phúc Hạnh
10:11 | 11/09/2024 Infographics
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Xây dựng Hải Phòng thành trung tâm kinh tế biển hiện đại, mang tầm quốc tế
15:32 | 25/08/2024 Megastory/Longform
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ
19:52 | 23/08/2024 Infographics