Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Thái Nguyên, Cục Hải quan Bắc Ninh. Ảnh: T.Trang.

Điều kiện để người nộp thuế tham gia nộp thuế và thông quan 24/7: - Có chữ ký số để lập giấy nộp tiền, duyệt chuyển tiền nộp thuế. - Ủy quyền cho ngân hàng trích nợ tài khoản cho dịch vụ Nộp thuế điện tử.

Phân tích về mô hình nộp thuế mới, bà Nguyễn Thị Thanh Hương- Phó trưởng Phòng Dự toán- Quản lý thu ngân sách-Cục thuế XNK cho biết, thay vì DN phải lập chứng từ nộp tiền tại các ngân hàng thương mại và các ngân hàng phải tự tra cứu thông tin của DN trên hệ thống của Hải quan như hiện nay thì DN sẽ trực tiếp kê khai và lập chứng từ nộp tiền trên hệ thống của cơ quan Hải quan tại Cổng thông tin điện tử hải quan. Theo đó, cơ quan Hải quan thay vì chờ thông tin hệ thống của ngân hàng sẽ trực tiếp tiếp nhận thông tin từ DN và chuyển thông tin nộp tiền của DN sang ngân hàng.

Đề án Nộp thuế và thông quan 24/7 là hình thức nộp tiền thuế và các khoản phải nộp khác qua ngân hàng thương mại phối hợp thu với Tổng cục Hải quan thông qua Cổng thanh toán điện tử Hải quan, sẽ cho phép người nộp thuế lập bảng kê nộp thuế trực tiếp trên Cổng thanh toán điện tử Hải quan mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện có kết nối với internet và được ngân hàng xác nhận kết quả giao dịch nộp thuế thành công ngay sau khi nhận được yêu cầu chuyển tiền nộp thuế và thực hiện thông quan ngay hàng hóa.

Mô tả chi tiết quy trình này, bà Nguyễn Thị Thanh Hương cho biết, để tham gia quy trình nộp thuế mới này, người nộp thuế đăng ký nộp thuế và thông quan 24/7 bằng cách sử dụng chữ ký số khai báo thủ tục hải quan để nộp thuế và cập nhật thông tin ủy quyền trích nợ tài khoản ngân hàng khi sử dụng nộp thuế và thông quan 24/7, đăng ký Email, số điện thoại người giao dịch. Người nộp thuế kê khai thủ tục hải quan tại hệ thống thông quan điện tử của cơ quan Hải quan, sau khi khai báo hệ thống xác định số tiền phải nộp chi tiết cho từng sắc thuế, tài khoản nộp tiền, mã và tên cơ quan Hải quan, mã và tên Kho bạc nơi mở tờ khai.

Tiếp đó, người nộp thuế kê khai thông tin nộp thuế chi tiết theo từng tờ khai hải quan bằng cách đăng nhập hệ thống bằng “user ID” vào hệ thống VNACCS, cập nhật mã số thuế và số tờ khai cần nộp tiền. Trường hợp hệ thống đã định danh chữ ký số của từng DN thì chỉ kê khai số tờ khai. Hệ thống sẽ cung cấp cho người nộp thuế toàn bộ thông tin nộp tiền chi tiết cho từng tờ khai hải quan (theo mẫu bảng kê nộp thuế do Bộ Tài chính quy định). Trường hợp người nộp thuế đã khai chính thức tờ khai hải quan nhưng không có thông tin nộp tiền trên Cổng thanh toán điện tử hải quan, thì liên hệ lại với bộ phận hỗ trợ để được xử lý.

Người nộp thuế kiểm tra các thông tin nộp tiền theo số tờ khai đăng ký nộp tiền và được phép lựa chọn số tiền thuế sẽ nộp, lựa chọn ngân hàng ủy quyền trích nợ tài khoản cho dịch vụ Nộp thuế điện tử.

Cơ quan Hải quan kiểm soát nội bộ nộp tiền của người nộp thuế, ký số thanh toán nộp tiền trực tiếp qua Cổng thanh toán điện tử hải quan. Sau khi người nộp thuế ký số vào chứng từ nộp tiền, hệ thống của cơ quan Hải quan gắn ID cho chứng từ nộp tiền của người nộp thuế.

Việc triển khai nộp thuế 24/7 mà Tổng cục Hải quan đang chuẩn bị triển khai sẽ chỉ thực hiện đối với các ngân hàng thương mại đã ký kết phối hợp thu với Tổng cục Hải quan. Đến nay, Tổng cục Hải quan đã ký thỏa thuận hợp tác thu thuế XNK bằng điện tử với 36 ngân hàng, với số thu chiếm khoảng 90% đến 92% tổng số thu NSNN của hải quan. Trong tháng 10, Tổng cục Hải quan sẽ tổ chức 3 Hội nghị tập huấn cho các đối tượng là người nộp thuế, cán bộ Hải quan, cán bộ ngân hàng phối hợp thu tại 3 miền: Bắc, Trung, Nam.

Bước tiếp theo, cơ quan Hải quan chuyển ngân hàng thông điệp trích tiền nộp thuế. Theo căn cứ ngân hàng người nộp thuế đề nghị trích tiền từ tài khoản, hệ thống của Hải quan ký chữ ký số điện tử, gửi yêu cầu của người nộp thuế theo ID chứng từ nộp tiền đề nghị trích tiền từ tài khoản đến ngân hàng được người nộp thuế chỉ định.

Thông điệp dữ liệu nộp thuế bằng ID chứng từ nộp tiền gửi qua Cổng thanh toán điện tử hải quan, trong ID chứng từ nộp tiền chi tiết các nội dung liên quan đến chỉ tiêu thanh toán trên giấy nộp tiền như: Mã hải quan, mã Kho bạc nơi cơ quan Hải quan mở tài khoản, số tiền chi tiết theo từng sắc thuế, mục lục ngân sách nhà nước... và một số chỉ tiêu khác liên quan đến hệ thống.

Phân tích về công việc của ngân hàng trong quy trình nộp thuế mới này, bà Nguyễn Thị Thanh Hương cho biết, ngân hàng phối hợp thu nhận thông điệp đề nghị thanh toán của người nộp thuế do Cổng thanh toán điện tử hải quan gửi: Kiểm tra chữ ký số của người nộp thuế và chữ ký số của Tổng cục Hải quan đã đăng ký với ngân hàng. Nếu các chữ ký số phù hợp và ngân hàng chấp nhận lệnh thanh toán của người nộp thuế, thì thực hiện chuyển tiền và thông tin nộp tiền vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước đặt tại ngân hàng ủy nhiệm thu hoặc qua kênh thanh toán của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời chuyển thông tin nộp tiền của người nộp thuế qua Cổng thanh toán điện tử hải quan theo đúng ID chứng từ nộp tiền do cơ quan hải quan đã cấp.

Trường hợp thông điệp nộp tiền vào thời điểm sau giờ dừng giao dịch (COT), ngân hàng thực hiện trích tiền từ tài khoản của người nộp thuế, chuyển tiền vào tài khoản trung gian của ngân hàng, chuyển ngay thông tin nộp tiền của người nộp thuế qua Cổng thanh toán điện tử hải quan. Chậm nhất vào đầu giờ của ngày làm việc tiếp theo (trừ ngày làm việc cuối cùng của năm), chuyển ngay tiền và thông tin nộp tiền vào tài khoản thu của Kho bạc Nhà nước. Đối với ngày làm việc cuối cùng của năm phải phối hợp ngân hàng ủy nhiệm thu để hạch toán và truyền chứng từ ngay trong ngày làm việc cuối cùng của năm.

Sau khi ngân hàng đã thực hiện lệnh thanh toán của người nộp thuế, truyền thông tin nộp tiền bằng ID chứng từ nộp tiền qua Cổng thanh toán điện tử hải quan, được hệ thống của Hải quan chấp nhận là thời điểm ngân hàng cam kết chấp nhận thanh toán với ngân sách thay cho người nộp thuế.

Trường hợp, chữ ký số của người nộp thuế hoặc của Tổng cục Hải quan không phù hợp, hoặc ngân hàng không chấp nhận lệnh thanh toán của người nộp thuế đã gửi qua Cổng thanh toán điện tử hải quan, ngân hàng có thông báo lại Cổng thanh toán điện tử hải quan để DN biết và sửa đổi các thông tin trên giấy nộp tiền phù hợp.

Bước cuối cùng là trừ nợ, thông quan/giải phóng hàng hóa: Sau khi nhận được thông tin nộp thuế bằng ID chứng từ nộp tiền từ ngân hàng phối hợp thu chuyển qua cổng thanh toán điện tử hải quan, hệ thống của hải quan tự động kiểm tra thông tin giấy nộp tiền, số tiền thuế đã nộp, nếu phù hợp thì trừ nợ, xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế, chuyển sang hệ thống VNACCS để thông quan hàng hóa (trong vòng 5 giây). Cuối giờ làm việc hoặc đầu giờ sáng ngày làm việc tiếp theo, Kho bạc Nhà nước gửi bảng kê gắn chữ ký số giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước cho cơ quan thu qua Trung tâm dữ liệu của Bộ Tài chính; cơ quan Hải quan căn cứ bảng kê gắn chữ ký số cập nhật vào hệ thống kế toán tập trung, hạch toán thu với ngân sách.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hương cho biết thêm, với quy trình này sẽ đảm bảo thông tin nộp thuế của người nộp thuế toàn vẹn, không lộ bí mật thông tin trong quá trình trao đổi trên hệ thống, đặc biệt sẽ khắc phục hạn chế về giới hạn trường thông tin nộp tiền khi trao đổi một hoặc nhiều giấy nộp tiền thanh toán qua liên ngân hàng, khắc phục được hạn chế về thời gian giao dịch của các ngân hàng thương mại.