Trả lời báo chí liên quan đến vấn đề lãi suất và tín dụng tại họp báo Chính phủ thường ký vào chiều tối ngày 30/9, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú thông tin, tính đến 30/9, huy động vốn đã khoảng 5,9% so với cuối năm 2022, với tổng vốn huy động đạt khoảng 12,9 triệu tỷ đồng. Trong khi cùng kỳ năm ngoái huy động đạt mức tăng trưởng 7,68%.

Về tín dụng, hiện tỷ lệ tăng trưởng có tăng dù mức tăng so với năm ngoái còn thấp hơn khá nhiều. Tính đến 20/9, tín dụng tăng 5,91% so với cuối năm 2022 thì đến 30/9 đã vào khoảng 6,1-6,2%. Tổng dư nợ là 12,630 triệu tỷ đồng.

Ngoài ra, tín dụng chính sách cho người nghèo, người thu nhập thấp 9 tháng qua đã tăng rất cao ở mức 8,19% so với cuối năm trước, với dư nợ cho vay 306 nghìn tỷ đồng cho 6,7 triệu khách hàng vay vốn.

Phó Thống đốc cho hay, nguyên nhân tín dụng tăng thấp đã được nói đến nhiều ở cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, như tác động của kinh tế thế giới cho đến khó khăn trong nước nên cầu đầu tư, tiêu dùng giảm, dẫn đến tín dụng không tăng nhanh như năm trước.

Về tình hình lãi suất, đại diện lãnh đạo NHNN cho hay, hiện lãi suất cho vay trung bình đã giảm khoảng 1-1,5% so với năm trước.

“Từ đầu năm, chúng tôi tính toán mức giảm lãi suất khoảng 1% là tích cực rồi nhưng với những thông điệp mạnh mẽ đưa ra từ đầu năm, sau 9 tháng nhìn lại thì có thể mạnh dạn nói là chính sách tiền tệ đã rất cởi mở, nới lỏng, dù trong các báo cáo đánh giá chung thì là điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, hiệu quả, phù hợp”, Phó Thống đốc NHNN nêu.

Theo NHNN, hiện nay, lãi suất cho vay bình quân ngắn hạn từ 5,5-7%/năm, trung hạn khoảng 8,5-10%/năm cho các khoản vay mới. Với lãi suất cho các khoản vay trước đây nhưng chưa đến kỳ trả nợ, trả lãi thì mức giảm có độ trễ hơn do đã vay ở mức rất cao từ 10-12%/năm, nên hiện được xác định ở mức tầm 9,31 đến 10,9-11%/năm.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, dù lãi suất cho các khoản vay trước đây còn độ trễ để giảm, nhưng trên thực tế các ngân hàng và doanh nghiệp đã có sự thỏa thuận, trong khó khăn thì ngân hàng sẽ có hỗ trợ doanh nghiệp.

Giảm lãi suất cho vay để kích cầu tín dụng. Ảnh: ST

Về vấn đề hỗ trợ tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tín dụng tốt hơn, Phó Thống đốc cho hay, dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng, Chính phủ thì vấn đề mở rộng tín dụng đã được đặt ra từ đầu năm, bởi nếu không đẩy mạnh tăng nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nghiệp khó khăn, đóng cửa giải thể thì không có sức mạnh khôi phục nền kinh tế. Do đó, ngành ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp trọng tâm.

Cụ thể như tạo thanh khoản và dư địa cho ngân hàng. “Không có chuyện thiếu room (hạn mức tăng trưởng) tín dụng, ngân hàng thoải mái trong nguồn lực cho vay. NHNN cũng tạo nguồn lực giá rẻ cho ngân hàng thương mại hạ lãi suất. 1 tháng gần đây là các ngân hàng đã đua nhau hạ lãi suất”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Cùng với đó là ban hành các văn bản pháp luật, thêm công cụ cho ngân hàng giảm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp; thực hiện tái cơ cấu khoản nợ, lãi đến hạn nếu gặp khó khăn; ban hành các gói tín dụng ưu đãi như cho vay mua nhà ở xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp thủy sản, lâm sản…; tăng cường các chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp; tăng cường tín dụng chính sách, tín dụng tiêu dùng, chống tín dụng đen…

“Giải pháp gián tiếp là hỗ trợ phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ngân hàng sẽ tiếp tục phát hành trái phiếu nếu đủ điều kiện đảm bảo an toàn và tham gia với tư cách là nhà đầu tư vào trái phiếu của doanh nghiệp. Hiện đang duy trì số mua trái phiếu doanh nghiệp trên 231 nghìn tỷ đồng”, ông Đào Minh Tú cho biết.

Tuy nhiên, cùng với ngành ngân hàng, theo Phó Thống đốc NHNN, việc thúc đẩy tín dụng cần nhìn nhận từ 2 phía, tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện cho doanh nghiệp vươn lên. Trong 3 tháng cuói năm theo thông lệ tín dụng tăng nhanh hơn.

Tước đó, phát biểu tại hội nghị Chính phủ thường kỳ diễn ra cùng ngày, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, tăng trưởng tín dụng đối với nền kinh tế vẫn còn thấp, có nhiều nguyên nhân đã được chỉ ra, nên các ngân hàng dù rất tạo điều kiện nhưng tiền cho vay của hệ thống tổ chức tín dụng là tiền gửi của người dân, nên đòi hỏi đảm bảo cho vay có khả năng thu hồi nợ theo quy định của Luật Tổ chức tín dụng.

Vì thế, Thống đốc bày tỏ và đề xuất để cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có các giải pháp đồng bộ như tăng cường bảo lãnh vay vốn cho các doanh nghiệp.