Thị trường chứng khoán phái sinh: Công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả cho nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán đã bước vào sóng tăng mới Giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh giảm nhẹ Thị trường chứng khoán phái sinh sụt giảm trong tháng 8 |
TTCK phái sinh ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của TTCK Việt Nam. |
Giảm áp lực bán tháo trên thị trường cơ sở
Thị trường chứng khoán (TTCK) phái sinh chính thức được khai trương và đi vào vận hành tại Sở GDCK Hà Nội vào ngày 10/8/2017 với sản phẩm đầu tiên được đưa vào giao dịch là hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Năm 2019, Sở GDCK Hà Nội đã cho ra mắt sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm; năm 2021, hợp đồng tương lai TPCP kỳ hạn 10 năm tiếp tục được đưa vào giao dịch, phù hợp định hướng và lộ trình phát triển TTCK phái sinh.
Cho đến nay, sau 6 năm hoạt động, TTCK phái sinh đã có bước tăng trưởng rất tốt và ổn định, giao dịch sôi động và thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường. Theo thông tin từ Sở GDCK Hà Nội, quy mô thị trường và thanh khoản của sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có sự tăng trưởng mạnh mẽ với mức tăng bình quân 38,65%/năm trong giai đoạn 2018 – 2022, trong đó năm 2020 ghi nhận có tốc độ tăng trưởng cao nhất (tăng 79,9%) so với năm 2019, năm 2022 tăng trưởng 43,8% so với năm 2021. Trong 7 tháng đầu năm 2023, khối lượng giao dịch bình quân đạt 225.178 hợp đồng/phiên, giảm 17,41% so với năm 2022, tuy nhiên đây vẫn là mức giao dịch bình quân năm cao thứ nhì sau mức cao nhất trong năm 2022. Tính chung trong 6 năm, tăng trưởng bình quân giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đạt 27,46%. Khối lượng hợp đồng mở (OI) của hợp đồng tương lai VN30 từ 8.077 hợp đồng tại thời điểm cuối năm 2017 đã tăng lên 62.077 hợp đồng vào cuối tháng 7/2023. Khối lượng giao dịch cao nhất đạt 647.457 hợp đồng tại phiên giao dịch ngày 25/10/2022 và OI cao nhất là 71.190 hợp đồng được ghi nhận vào ngày 30/3/2023.
Theo đánh giá của Sở GDCK Hà Nội, TTCK phái sinh đã từng bước trở thành công cụ phòng ngừa rủi ro cho nhà đầu tư. Điều này phần nào thể hiện khi thị trường cơ sở biến động mạnh thì khối lượng giao dịch trên TTCK phái sinh tăng cao, cho dù biến động đó là tăng hay giảm. Đặc biệt, khi thị trường cơ sở giảm điểm mạnh, thị trường phái sinh còn góp phần làm giảm áp lực bán tháo trên thị trường cơ sở vì khi thị trường cơ sở giảm, nhà đầu tư thay vì phải bán cổ phiếu trên thị trường cơ sở để quản trị rủi ro danh mục đầu tư thì nhà đầu tư nắm giữ vị thế bán trên thị trường phái sinh. Điều đó giúp ổn định tâm lý nhà đầu tư, làm cho thị trường cân bằng hơn, góp phần hạn chế đà sụt giảm của chỉ số thị trường cơ sở. Cụ thể, trong giai đoạn thị trường giảm mạnh do tác động của cuối đại dịch Covid-19 năm 2022, thanh khoản thị trường phái sinh ghi nhận khối lượng giao dịch bình quân tăng mạnh 43,8% so với năm 2021. Điều này phù hợp với diễn biến chung của TTCK phái sinh thế giới, khi các thị trường cơ sở trên thế giới bước vào xu hướng giảm, giao dịch chứng khoán cơ sở giảm, trong khi đó nhu cầu phòng vệ rủi ro cho danh mục chứng khoán cơ sở tăng lên, khiến dòng tiền tập trung vào TTCK phái sinh như một tất yếu khách quan.
Lượng tài khoản giao dịch liên tục tăng trưởng
Cùng với vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro, TTCK phái sinh còn là một kênh đầu tư sinh lời cho nhà đầu tư. Với việc được giao dịch 2 chiều và có thể mua, bán liên tục ngay trong phiên, nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường cơ sở giảm mạnh. Với lợi thế như vậy, thị trường phái sinh đã ngày càng thu hút nhà đầu tư, số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh liên tục tăng lên. Tính đến 31/7/2023, trên TTCK phái sinh đã có hơn 1,34 triệu tài khoản, gấp 546 lần so với thời điểm mới khai trương thị trường. TTCK phái sinh là giải pháp hữu hiệu để giữ chân dòng tiền ở lại TTCK, tránh tình trạng nhà đầu tư tháo chạy khỏi thị trường khi thị trường cơ sở sụt giảm. Bên cạnh thu hút nhà đầu tư trong nước, sự tăng trưởng mạnh của TTCK phái sinh cũng đã thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trên TTCK phái sinh tăng lên hàng năm, năm sau thường tăng gấp 2 - 3 lần năm trước. Tháng 7/2023, giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài chiếm 3,47% tổng khối lượng giao dịch trên toàn thị trường so với mức tăng 0,1% vào cuối năm 2017.
Theo đánh giá của Sở GDCK Hà Nội, hoạt động giao dịch trên TTCK phái sinh vẫn tập trung chủ yếu ở các nhà đầu tư cá nhân trong nước, tuy nhiên cơ cấu nhà đầu tư đã có sự dịch chuyển theo hướng giảm tỉ trọng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân, tăng tỉ trọng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức. Trong giai đoạn đầu, gần 99% giao dịch được thực hiện bởi các nhà đầu tư cá nhân, tuy nhiên, tỉ trọng này đã giảm xuống còn khoảng 86% trong những tháng cuối năm 2019 và con số này là 67% vào cuối tháng 7/2023. Cùng với đó, tỉ trọng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài cũng tăng mạnh. Tại thời điểm mới ra mắt thị trường, các giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đều do nhà đầu tư cá nhân thực hiện, đến năm 2022, khối lượng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đạt gần 2,1 triệu hợp đồng, gấp khoảng 5 lần khối lượng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân nước ngoài.
Một tín hiệu tích cực khác là hệ thống các thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh cũng phát triển nhanh chóng, từ 7 công ty chứng khoán thành viên khi mới khai trương thị trường, đến nay đã có 24 công ty chứng khoán thành viên. Các công ty chứng khoán thành viên này đều có vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu tối thiểu từ 900 tỷ đồng trở lên.
TTCK phái sinh ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của TTCK Việt Nam, góp phần hoàn thiện cấu trúc TTCK, đáp ứng một trong các điều kiện bắt buộc để TTCK Việt Nam được xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trong thời gian tới. Nhằm phát huy hơn nữa vai trò phòng vệ rủi ro cũng như kênh đầu tư hiệu quả, đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư, TTCK phái sinh cần có thêm các sản phẩm phái sinh mới như hợp đồng tương lai trên chỉ số mới (VN100) – hiện đang được gấp rút triển khai và sẽ sớm đưa vào giao dịch trên thị trường.
Tin liên quan
Kết nối thị trường tài chính Việt Nam - Australia
20:29 | 02/08/2024 Chứng khoán
Việt Nam – Australia ký Biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển thị trường vốn
15:05 | 02/08/2024 Chứng khoán
Tổng cục Thuế vào cuộc thực hiện chính sách mới về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
20:15 | 03/08/2024 Thuế - Kho bạc
Thị trường cổ phiếu niêm yết tại HNX giảm cả về thanh khoản và giá cổ phiếu
12:53 | 03/08/2024 Chứng khoán
Cơ quan Thuế Việt Nam và Australia chia sẻ kinh nghiệm trong quản lý
20:20 | 02/08/2024 Thuế - Kho bạc
Kiểm soát rủi ro về thuế trong kinh doanh thương mại điện tử
15:09 | 02/08/2024 Thuế - Kho bạc
Việt Nam- Australia đẩy mạnh hợp tác về năng lượng sạch và xây dựng thị trường tín chỉ carbon
15:04 | 02/08/2024 Tài chính
Thúc đẩy toàn diện hợp tác tài chính song phương Việt Nam – Australia
20:44 | 01/08/2024 Tài chính
Sửa thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô cần đảm bảo hài hoà lợi ích
20:27 | 01/08/2024 Thuế - Kho bạc
TP Hồ Chí Minh: Thu NSNN đạt trên 300.000 tỷ đồng
20:20 | 01/08/2024 Tài chính
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc làm việc với Đại sứ quán Việt Nam tại Australia
16:16 | 01/08/2024 Tài chính
Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nghĩa vụ thuế trong kinh doanh thương mại điện tử
10:31 | 01/08/2024 Thuế - Kho bạc
730 triệu cổ phiếu BCG Energy chính thức giao dịch trên thị trường UPCoM
10:27 | 01/08/2024 Chứng khoán
Dự kiến phát hành 150.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ trong quý 3
20:45 | 31/07/2024 Thuế - Kho bạc
Tích cực thu hồi nợ thuế cho ngân sách nhà nước
14:00 | 31/07/2024 Tài chính
bawns cas h5
Tin mới
Toàn văn bài phát biểu nhậm chức của Tổng Bí thư Tô Lâm
Làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị từ Ấn Độ?
Tổng cục Thuế vào cuộc thực hiện chính sách mới về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
Xanh hóa logistics – doanh nghiệp cần vào cuộc ngay
"Vua hồ tiêu" công bố quỹ từ thiện cho trẻ em
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Lê Việt Hùng
18:30 | 30/07/2024 Infographics
(LONGFORM) Cảng biển TPHCM – Vai trò quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước
10:17 | 24/07/2024 Megastory/Longform
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 3 tháng 7/2024 (từ ngày 15/7/2024 đến 21/7/2024)
10:51 | 22/07/2024 Multimedia
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 7/2024 (từ ngày 8/7/2024 đến 14/7/2024)
08:50 | 15/07/2024 Multimedia
(Infographics) Tổng quan thương mại Việt Nam - Campuchia
20:10 | 12/07/2024 Infographics