Xin ông cho biết, XK cá tra năm nay sẽ đạt kết quả như thế nào?

Cá tra là sản phẩm quốc gia, đã XK tới trên 150 nước và vùng lãnh thổ. Hàng năm, tổng giá trị XK cá tra vẫn đạt khoảng 1,7-1,8 tỷ USD. Tính từ đầu năm đến thời điểm hiện tại, XK cá tra đã đạt 1,2 tỷ USD, tăng khoảng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu tình hình thuận lợi, cả nước có thể thu về 1,8 tỷ USD từ XK cá tra trong năm nay.

Khó khăn ở nhiều thị trường chủ lực song kim ngạch XK cá tra vẫn không hề sụt giảm. Đâu là nguyên nhân khiến cho cá tra giữ vững được giá trị XK, thưa ông?

2017 là năm ngành cá tra phải đối mặt với nhiều khó khăn, từ thuế chống bán phá giá, truyền thông bôi bẩn ở một số nước EU, Đạo luật Farm Bill của Hoa Kỳ… Vốn là thị trường chủ lực của cá tra, song năm nay XK sang Hoa Kỳ đã giảm đáng kể (6%) trong 9 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tín hiệu đáng mừng là XK sang thị trường Trung Quốc lại tăng tới 44% trong 9 tháng qua. Điều này giúp bù đắp sự sụt giảm, đảm bảo kim ngạch XK.

Bên cạnh đó, thời gian qua, cá tra Việt Nam XK chủ yếu dạng thô là miếng phi lê. Tuy nhiên, gần đây, nhiều DN đã tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Đến nay, số sản phẩm có giá trị gia tăng từ cá tra khoảng 30- 40 sản phẩm, trong đó nhiều sản phẩm đã XK. Ngoài ra, các phụ phẩm cá tra cũng được tận dụng như mỡ có thể dùng để sản xuất dầu ăn, da cá tra để sản xuất thực phẩm chức năng, làm mỹ phẩm… Nếu được tận dụng, phát triển tốt, kim ngạch XK cá tra sẽ không chỉ ở mức 1,8 tỷ USD mà còn cao hơn nữa.

Mặc dù năm nay, Trung Quốc đã “cứu cánh” cho XK cá tra, tuy nhiên, đây luôn là thị trường XK tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ông có khuyến cáo gì cho các DN khi XK sang thị trường này?

Hiện nay, Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ để trở thành thị trường NK cá tra lớn nhất của Việt Nam. Đương nhiên, để thị trường bền vững, trước tiên DN phải đảm bảo chất lượng kể cả xuất chính ngạch hay tiểu ngạch. Bên cạnh đó, các DN cần liên kết tốt với các nhà phân phối uy tín ở Trung Quốc, đồng thời đưa ra các phương thức thanh toán phù hợp, hạn chế rủi ro.

Theo ông, đối với thị trường quan trọng của cá tra là Hoa Kỳ, triển vọng cải thiện tình trạng XK trong tương lai ra sao?

Hiện nay, theo quyết định sơ bộ thuế chống bán phá giá của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh, cá tra Việt Nam XK sang Hoa Kỳ bị áp mức thuế cao hơn tại quyết định sơ bộ thuế chống bán phá giá của đợt xem xét hành chính lần thứ 12 (POR12). Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng đã áp dụng kiểm tra 100% sản phẩm cá tra XK từ Việt Nam vào Hoa Kỳ theo Đạo luật Farm Bill. Những điều này khiến cho XK cá tra sang Hoa Kỳ mất nhiều thời gian, tốn kém cho DN.

Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang tổ chức để nâng chất lượng sản phẩm cá tra, đồng thời thương thảo với các nhà NK cũng như cơ quan quản lý của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ nhằm xác định thống nhất tiêu chuẩn cũng như các điểm tương đồng. Tin rằng, thời gian tới, những khó khăn khi XK cá tra sang Hoa Kỳ sẽ khắc phục được.

Xin cảm ơn ông!