Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan KCN Hòa Khánh-Liên Chiểu (Đà Nẵng). Ảnh: N.Linh.

Bổ sung căn cứ bác bỏ trị giá

Theo quy định hiện hành tại Thông tư 38/2015/TT-BTC, các căn cứ bác bỏ trị giá hải quan là: Người khai hải quan không kê khai hoặc kê khai thông đúng, không đủ các chỉ tiêu thông tin liên quan đến trị giá hải quan; các nội dung về trị giá, điều kiện giao hàng trên hóa đơn thương mại không phù hợp với các nội dung tương ứng trên vận tải đơn hoặc các chứng từ vận tải khác.

Tuy nhiên, trên thực tế ngoài 2 căn cứ bác bỏ trên còn có các căn cứ bác bỏ khác.Do đó để nâng cao hiệu quả kiểm tra, xử lý kết quả kiểm tra giá, Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC bổ sung căn cứ bác bỏ trị giá hải quan gồm: Người khai hải quan không kê khai hoặc kê khai không đúng, không đủ một trong các chỉ tiêu có liên quan đến trị giá hải quan và ảnh hưởng đến việc xác định trị giá hải quan; có mâu thuẫn về nội dung liên quan đến trị giá hải quan giữa các chứng từ trong hồ sơ hải quan do người khai hải quan nộp hoặc xuất trình cho cơ quan Hải quan; không thỏa mãn một trong các điều kiện khi áp dụng phương pháp trị giá hải quan; và áp dụng không đúng trình tự, nội dung phương pháp xác định trị giá hải quan.

Bên cạnh đó, Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC cũng bổ sung thẩm quyền xác định trị giá, ấn định thuế sau khi bác bỏ trị giá khai báo trong thông quan nhằm phù hợp với quy định tại Khoản 1 Điều 39 Luật Quản lý thuế; thống nhất cách xử lý giữa khâu trong và sau thông quan.

Cụ thể, trường hợp đủ cơ sở bác bỏ trị giá khai báo, cơ quan Hải quan ban hành Thông báo trị giá hải quan. Người khai hải quan khai bổ sung theo Thông báo trị giá hải quan trong 5 ngày làm việc kể từ ngày thông báo để thông quan hàng hóa. Nếu DN không khai bổ sung trong thời hạn quy định, cơ quan Hải quan sẽ ban hành quyết định ấn định thuế, thông quan hàng hóa.

Trường hợp nghi vấn về trị giá khai báo, Thông tư sửa đổi, bổ sung cũng quy định các bước thực hiện như sau: Trường hợp một, hàng hóa XNK có nghi vấn trị giá khai báo và rủi ro cao về trị giá so với mức giá tham chiếu theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, đồng thời người khai hải quan được đánh giá là DN không tuân thủ, cơ quan Hải quan thông báo người khai hải quan bổ sung hồ sơ và cử đại diện có thẩm quyền để giải trình, chứng minh trị giá khai báo trong thời hạn làm thủ tục hải quan. Cơ quan Hải quan ban hành Thông báo trị giá hải quan, ấn định thuế, thông quan hàng hóa, xử lý vi phạm (nếu có) nếu người khai hải quan không bổ sung hồ sơ, không cử đại diện có thẩm quyền và không có giấy ủy quyền hoặc không giải trình, chứng minh căn cứ bác bỏ. Cơ quan Hải quan ban hành thông báo trị giá hải quan và thông quan theo trị giá khai báo cho các trường hợp ngoài trường hợp nêu trên.

Trường hợp hai, cơ quan Hải quan thông quan theo trị giá khai báo và chuyển nghi vấn để cơ quan Thuế làm cơ sở kiểm tra, xác định giao dịch liên kết nếu hàng NK có mức giá cao đột biến so với mức giá tham chiếu.

Trường hợp ba, cơ quan Hải quan thông báo cơ sở nghi vấn, mức giá, phương pháp xác định trị giá, thời gian tham vấn của hệ thống hoặc thông báo nghi vấn trị giá đối với trường hợp khai trên tờ khai giấy; đồng thời giải phóng hàng. Người khai hải quan thực hiện tham vấn.

Hướng dẫn xử lý kết quả

tham vấn

Việc xử lý kết quả tham vấn được thực hiện như sau: Người khai hải quan đồng ý với mức giá, phương pháp do cơ quan Hải quan dự kiến xác định tại Thông báo trị giá hải quan thì thực hiện khai bổ sung theo thông báo trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày đến cơ quan Hải quan tham vấn, cơ quan Hải quan thông quan hàng hóa. Nếu không khai bổ sung theo thông báo hoặc khai bổ sung quá thời hạn thì cơ quan Hải quan thực hiện ấn định thuế, thông quan hàng hóa, xử lý vi phạm (nếu có).

Về phía cơ quan Hải quan, trường hợp cơ quan Hải quan bác bỏ trị giá khai báo sau tham vấn, sẽ ban hành Thông báo trị giá hải quan. Người khai hải quan khai bổ sung theo thông báo trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc tham vấn, cơ quan Hải quan thông quan hàng hóa. Nếu người khai hải quan không khai bổ sung theo thông báo hoặc khai bổ sung quá thời hạn thì cơ quan Hải quan thực hiện ấn định thuế, thông quan hàng hóa và xử lý vi phạm (nếu có).

Trường hợp cơ quan Hải quan chưa đủ cơ sở bác bỏ trị giá khai báo sau tham vấn, ban hành Thông báo trị giá hải quan và thông quan hàng hóa theo trị giá khai báo.

Một điểm mới nữa liên quan đến kiểm tra, xác định trị giá hải quan là bổ sung quy định cơ quan Hải quan thực hiện phân bổ các khoản điều chỉnh. Khi xác định trị giá, ấn định thuế, cơ quan Hải quan thực hiện phân bổ các khoản điều chỉnh theo quy định nếu người khai hải quan chưa thực hiện phân bổ hoặc phân bổ không đúng các khoản điều chỉnh.

Vấn đề tham vấn một lần cũng được sửa đổi trong Thông tư, nhằm đơn giản hóa thủ tục, tăng hiệu quả áp dụng. Cụ thể, bỏ điều kiện chỉ áp dụng tham vấn một lần, sử dụng kết quả nhiều lần đối với hàng hóa cùng hợp đồng. Người khai hải quan đề nghị tham vấn một lần thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; đồng thời bổ sung quy định cơ quan Hải quan phải phản hồi kết quả cho người khai hải quan.

Liên quan đến nguyên tắc, phương pháp xác định trị giá hải quan, Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT- BTC đã tháo gỡ vướng mắc về một số trường hợp không có dữ liệu hàng hóa tương tự, giống hệt thì không thể xác định được trị giá hải quan hàng XK; hay chưa có quy định xác định trị giá hải quan của hàng hóa XK theo loại hình xuất biên giới.

4 phương pháp xác định trị giá

Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC bổ sung thêm ba phương pháp xác định trị giá hải quan hàng XK so với quy định hiện tại; đồng thời bổ sung quy định về nội dung, điều kiện, trình tự áp dụng, chứng từ, tài liệu của từng phương pháp. Cụ thể, các phương pháp xác định trị giá hải quan hàng XK gồm 4 phương pháp: Phương pháp giá bán tính đến cửa khẩu xuất là giá bán ghi trên hợp đồng mua bán hoặc hóa đơn thương mại và các chi phí liên quan tính đến cửa khẩu xuất phù hợp với chứng từ nếu các khoản chi phí này chưa bao gồm trong giá bán tính đến cửa khẩu xuất.

Phương pháp giá bán của hàng hóa XK giống hệt, tương tự trên cơ sở dữ liệu trị giá hải quan sau khi quy đổi về giá bán của hàng hóa XK đang xác định trị giá.

Phương pháp giá bán tính đến cửa khẩu xuất là giá bán ghi trên hợp đồng mua bán hoặc hóa đơn thương mại và các chi phí liên quan tính đến cửa khẩu xuất phù hợp với chứng từ nếu các khoản chi phí này chưa bao gồm trong giá tính đến cửa khẩu xuất.

Phương pháp giá bán của hàng hóa XK giống hệt, tương tự trên cơ sở dữ liệu trị giá hải quan sau khi quy đổi về giá bán của hàng hóa XK đang xác định trị giá.

Ngoài ra, Thông tư cũng bổ sung quy định về trị giá của hàng hóa XK không có hợp đồng mua bán và không có hóa đơn thương mại là trị giá khai báo.