Thương nhớ hương mắm còng

10:54 | 20/07/2012 Du lịch

Mắm còng ăn với canh chua cá lóc bông so đũa thì no căng bụng vẫn còn thèm. Mắm còng ăn với bánh tráng, thịt luộc, rau sống thì khỏi chê. Mắm còng kho với thịt ba rọi ăn với cơm gạo nàng thơm coi chừng bể bụng chớ chẳng chơi!

Mắm còng là món ăn dân dã, ai từng nếm qua không thể quên hương, vị. Ảnh Lê Huỳnh Lan.

Mắm còng thì phải làm từ con còng. Còng thuộc họ hàng nhà cua, cũng có tám cẳng hai càng sống ở vùng nước mặn và nước lợ. Thịt còng chắc hay ốp tùy theo con trăng. Hình như khi có trăng thì thịt còng ốp hơn vì nó chuẩn bị lột vỏ để lớn. Còng sống ở ruộng ven triền sông rạch. Không phải còng nào làm mắm cũng ngon.

Còng có nhiều loại. Còng Lửa dáng to, mai của nó vàng như lửa, chạy nhanh và dữ. Còng Ta con nào non nấy ú mập màu vàng lợt cũng hiền hơn còng lửa chút đỉnh. Anh còng Voi không to như tên gọi mà có một cái càng to khổng lồ rất ấn tượng. Thật là thiếu sót nếu không nhắc đến còng Quều. Còng Quều không thơm bằng còng Ta, còng Lửa nhưng có nhiều thịt và sánh hơn khi làm mắm.

Ngoại mình làm mắm nổi tiếng vùng này. Bắt còng về, bà mang ra sông rửa thật sạch, sau đó nhặt bỏ miệng làm yếm rồi nặn hết đất để cho thật ráo nước, bỏ vào cối giã thật nhuyễn. Trong lúc giã nhớ bỏ thêm muối và cơm nếp hoặc cơm nguội. Khi còng đã được giã nhuyễn, thì vắt thành từng vắt gọn trong lòng bàn tay. Nước còng đen đen, sền sệt, hăng hăng len lỏi chảy theo từng kẽ ngón tay xuống nắp lu. Vắt đến khi xác còng chỉ còn lại bã, chuyển sang màu trắng mới thôi. Nhớ đừng vứt bỏ xác còng nếu không mắm sẽ bị lỏng. Xác còng phơi khô giã nhuyễn như bột, trộn vô mắm cho mắm mau đặc.

Mắm đặc là mắm ngon, mắm chín. Vào khoảng tháng một tháng chạp Âm lịch xóm mình nhà nhà đều phơi mắm như phơi lúa vậy. Đi ngang qua sân nhà ai mà không thấy có phơi mắm thì y như nhà ấy mất điểm vì... lười, hoặc giả khi ngang mà thấy mắm sình bốc mùi nặng thì bảo rằng con gái nhà ấy chưa khéo tay và sẽ để bụng không ưng nếu đang lựa con dâu.

Phơi mắm còng phải canh chừng thỉnh thoảng quậy lên cho mắm chín đều. Sau ba ngày nắng to là mắm chín, cho vô hũ ăn dần đến mùa gặt lúa năm sau lại làm mắm mới. Mắm còng làm trái mùa không ngon, ấ́y vậy nên nhà ai còn giữ được hũ mắm cũ là được hàng xóm khen nức nở vì khéo ăn. Mắm Còng càng cũ ăn càng dịu, càng béo, càng ngon và ăn càng ghiền.

Mắm còng thường ăn sống và ăn với món nào cũng ngon. Ngày bé, bọn mình đi học về là ù chạy ra nhà sau bới tộ cơm nguội múc muỗng mắm còng rưới lên vừa ăn vừa ngẫm vừa nghe hương lúa mới thoang thoảng. Anh thợ cày thèm ăn đậu bắp hấp cơm chấm nước mắm còng pha loãng. Cô thợ cấy thèm rau lang luộc với cá kèo kho mắm còng.

Có một điều lạ là mắm còng không tanh lâu như những loại mắm khác, chỉ có điều răng hơi bị đen sau khi dùng. Giữa đồng không mông quạnh thì bàn chải đâu mà đánh răng? Không hề gì vì đã có cơi trầu của ngoại, chỉ cần lấy vỏ cau tươi làm “sát nha” là răng miệng lại thơm sạch như thường.

Ngoài ra, ngoại mình còn có loại mắm còng chua được coi là đặc sản. Người làm được mắm còng chua là người có đẳng cấp trong nghề làm mắm. Mắm còng chua được làm từ còng lột vỏ, mềm nhũn. Còng lột rất hiếm nên có được hũ mắm chua quả là một kỳ công. Bí quyết làm mắm còng chua nay đã thất truyền vì những người cùng thời với ngoại nay đã thành người “thiên cổ”. Mắm còng chua giờ chỉ còn trong tâm tưởng mỗi khi nghĩ về cảnh cũ người xưa.

Mấy năm nay, đất ở quê ngoại được quy hoạch thành khu công nghiệp. Nhà nhà bỗng dưng giàu xổi nên thôi không ai còn bắt còng làm mắm. Lúa không còn về sân và mắm cũng thôi không còn dịp để mà khoe hương với gió nữa rồi. Những món ăn dân dã đằm thắm, mặn mà làm từ mắm còng cũng mai một dần. Trong hơi gió tháng chạp bỗng nghe hương mắm còng thoang thoảng vọng về làm xốn xang tim đứa con xa xứ.

Về họp lớp lần này, mình muốn được ăn lại món mắm còng quê hương. Đi qua mấy quán ăn, quán nào cũng trố mắt lắc đầu quầy quậy nhìn bọn mình như nhìn người từ hành tinh khác đến. Bỗng rộn lòng nhớ loại mắm còng đen đen, sền sền, beo béo, thơm mùi hương lúa mới. Thương nhớ quá hương mắm còng ơi!

(Theo Lê Huỳnh Lan/ Vnexpress)

Tin liên quan

Trải nghiệm các món ẩm thực đặc sắc tại miền đất nắng gió Ninh Thuận

10:43 | 31/12/2020 Ẩm thực

Bên cạnh những cảnh quan thiên nhiên thơ mộng và kỳ bí, ẩm thực cũng là một nét đặc sắc của mảnh đất "nắng, gió" Ninh Thuận. Ẩm thực nơi đây nổi tiếng với nhiều món ăn mang đậm văn hoá của người Chăm.

Vẻ đẹp kiến trúc di tích lịch sử quốc gia thành cổ Diên Khánh

09:57 | 30/12/2020 Điểm đến

Nằm ở thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa, cách trung tâm tỉnh khoảng 10km về phía Nam, thành cổ Diên Khánh được coi là tòa thành nguyên vẹn nhất của nhà Nguyễn bên ngoài Cố đô Huế.

Bánh thắng dền – Món ăn dung dị nơi cao nguyên đá

13:15 | 29/12/2020 Ẩm thực

Hà Giang, mảnh đất địa đầu Tổ quốc, nơi mà cảnh đẹp đến nao lòng với khí hậu quanh năm mát mẻ, không khí trong lành hấp dẫn du khách. Bên cạnh đó, đặc sản Hà Giang cũng rất phong phú với nhiều món ăn nức tiếng gần xa như cháo ấu tẩu, thắng cố, chè San Tuyết, phở chua… và có một món ăn không thể không thử khi đến đây là món bánh thắng dền.

5.000 suất du lịch khám phá TPHCM dành cho thiếu nhi, hộ nghèo

16:08 | 26/12/2020 Du lịch

(HQ Online) - Ngày 26/12, Sở Du lịch TPHCM đã phối hợp cùng Hiệp hội Du lịch TPHCM và các đơn vị tổ chức Lễ phát động chương trình TPHCM - Thành phố nghĩa tình "Du lịch - Chắp cánh ước mơ".

Núi Fajing - Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của "Thành phố Bầu Trời"

13:20 | 24/12/2020 Điểm đến

Chìm trong màn sương mờ bí ẩn bao phủ, núi Fanjing nằm ở phía Đông Bắc Quý Châu, Trung Quốc được mệnh danh là “thành phố bầu trời, ” nổi tiếng với hai ngôi chùa Phật có lịch sử hơn 500 năm.

Giòn, thơm củ cải khô Đầm Hà

09:00 | 23/12/2020 Ẩm thực

Củ cải khô Đầm Hà là sản phẩm nông nghiệp truyền thống do nông dân huyện Đầm Hà trồng, chăm sóc và sơ chế. Củ cải khô Đầm Hà đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh.

Nét đặc trưng kiến trúc cổ nhà thờ Domain de Marie

11:59 | 21/12/2020 Điểm đến

Nhà thờ Domaine de Marie nằm trên ngọn đồi Mai Anh, còn có tên gọi là nhà thờ Vinh Sơn (vì là nguyện đường của các sơ Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn), hay nhà thờ Mai Anh (do trước đây từng là khu vực có rất nhiều hoa mai anh đào). Đây là điểm du lịch nổi tiếng về kiến trúc và cảnh quan của Đà Lạt.

Canh thưng mồng tơi

09:07 | 18/12/2020 Ẩm thực

Canh rau mồng tơi từ lâu coi được như món ăn dân giã, vị thanh mát hợp khẩu vị của rất nhiều người. Đến Quảng Ninh, trong các bữa ăn, bạn có thể được mời thưởng thức canh khai vị hải sản như: canh cá bớp, canh ngán... với mỗi vị riêng, đặc trưng khác nhau. Trong đó, canh thưng biển nấu mồng tơi cho hương vị thơm, ngọt. Vị đậm đà của món canh, chắn hẳn sẽ khiến thực khách hài lòng.

Chinh phục Tà Chì Nhù - thiên đường mây và hoa tím

07:41 | 16/12/2020 Điểm đến

Nếu bạn chưa biết làm gì trong 2 ngày cuối tuần, hãy rời đô thị chật chội để thử sức bản thân, đắm mình trong núi rừng và biển mây trên đỉnh Tà Chì Nhù.

Đặc sản vùng đất Hậu Giang

14:13 | 11/12/2020 Ẩm thực

Hậu Giang - vùng đất có nhiều món ngon, vật quý như khóm Cầu Đúc, bưởi Năm Roi Phú Hữu, quýt đường Long Trị,… Đến nay những loại đặc sản này đã tạo nên thương hiệu để mỗi khi nhắc đến Hậu Giang là người ta nghĩ ngay đến nó.

Ra mắt chuỗi khách sạn SOJO Hotels

14:07 | 11/12/2020 Tour - KS

(HQ Online) - 3 khách sạn thuận ích đầu tiên trên thị trường mang thương hiệu SOJO Hotels vừa được Công ty Cổ phần Đầu tư và Quản lý khách sạn TNH (TNH Hotels & Resorts) chính thức đưa vào hoạt động tại Thái Bình, Nam Định và Bắc Giang.

Khám phá 13 thành phố rực rỡ sắc màu nhất trên thế giới

07:44 | 11/12/2020 Điểm đến

Sự ra đời của những điểm đến rực rỡ sắc màu trên thế giới thường gắn liền với truyền thống lịch sử của thành phố đó.

Google ra mắt công cụ hỗ trợ phục hồi ngành du lịch Việt Nam

13:21 | 09/12/2020 Du lịch

(HQ Online) - Travel Insights with Google hướng tới việc hỗ trợ ngành du lịch nắm bắt thị hiếu người tiêu dùng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thực.

Xem thêm