Áp lực lớn lên mặt bằng lãi suất huy động, lãi suất cho vay có thể tăng
	Để thực hiện gói hỗ trợ lãi suất 2%, cần lưu ý gì?
	Thường xuyên giám sát, đảm bảo chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đến đúng đối tượng

Các ngân hàng đã xây dựng xong quy trình nội bộ, sẵn sàng triển khai hiệu quả gói hỗ trợ 2% lãi suất. Ảnh: ST

DN khó tiếp cận

Nghị định 31/2022/NĐ-CP về gói hỗ trợ lãi suất từ ngân hàng nhà nước (NHNN) đối với khoản vay của DN đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký ban hành từ ngày 20/5/2022. Cùng ngày, NHNN cũng ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn các ngân hàng thương mại thực hiện. Ngay sau khi được công bố, gói hỗ trợ lãi suất đã thu hút sự quan tâm rất lớn của cộng đồng DN.

Tuy nhiên, việc triển khai gói hỗ trợ lại khá ì ạch khi chỉ có số lượng ít ngân hàng công bố triển khai. Cụ thể, đầu tháng 8 mới đây, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) mới công bố chính thức thực hiện hỗ trợ lãi suất 2% cho các DN thuộc các ngành nghề, lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 theo Nghị định 31 và Thông tư 03 với hạn mức hỗ trợ lãi suất là 264 tỷ đồng. Trước đó, vào cuối tháng 7, một số ngân hàng khác cũng công bố triển khai, như Ngân hàng MB, SHB. Một số ngân hàng triển khai sớm từ tháng 6 đa phần là các ngân hàng có vốn nhà nước như Agribank, Vietcombank…

Từ góc độ DN, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM cho biết: “Rất nhiều DN có nhu cầu vay và mong muốn được vay. Nhưng việc tiếp cận lại rất khó khăn do các ngân hàng đều trả lời là đang chờ quy định về quy trình cho vay và quyết toán”. Theo ông Hưng, các ngân hàng đều e ngại sẽ lặp lại tình trạng của năm 2009 khi triển khai gói hỗ trợ lãi suất. “Các ngân hàng cho biết, thời điểm đó nhiều khoản vay giải ngân nhưng không quyết toán được. Có trường hợp quyết toán xong nhưng khi kiểm toán, thanh tra NHNN kiểm tra thì không chấp nhận, khiến ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn sau đó” – ông Hưng cho biết.

Theo quy định tại Nghị định 31/2022/NĐ-CP, đối tượng được hỗ trợ lãi suất là các DN, HTX, hộ kinh doanh các ngành, gồm hàng không, vận tải kho bãi; du lịch; dịch vụ lưu trú, ăn uống; giáo dục, đào tạo; nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; xuất bản phần mềm; lập trình máy vi tính và hoạt động liên quan, hoạt động dịch vụ thông tin. Phạm vi hỗ trợ gồm hoạt động xây dựng phục vụ trực tiếp cho các ngành kinh tế này, trừ hoạt động xây dựng cho mục đích kinh doanh bất động sản. Riêng các DN thực hiện các dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ thuộc danh mục dự án do Bộ Xây dựng tổng hợp, công bố cũng sẽ được hỗ trợ.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hưng cũng chia sẻ, sẽ có trường hợp giấy phép đăng ký kinh doanh của DN có 10 ngành nghề, trong đó có 9 ngành nghề thuộc danh sách được nhận hỗ trợ, còn 1 ngành nghề nằm ngoài danh sách. Khi đó, lo ngại của ngân hàng là làm sao để kiểm soát dòng tiền hỗ trợ không chảy vào lĩnh vực nằm ngoài danh sách đó. Theo đó, ông Hưng mong muốn ngành ngân hàng sớm có hướng dẫn cụ thể về quy trình triển khai gói hỗ trợ để việc thực hiện được thuận lợi hơn.

Trong khi đó, ông Phan Văn Có, Giám đốc Marketing Công ty TNHH Vrice cho biết, không chỉ gói hỗ trợ lãi suất 2%, mà ngay cả khoản vay thông thường công ty cũng không thể tiếp cận được khi tất cả các ngân hàng ông liên hệ đều cho biết đang phải chờ nới room tín dụng. “Hiện công ty đang rất cần vốn do đang trong thời gian thu hoạch lúa. Việc không vay được vốn khiến công ty gặp rất nhiều khó khăn và ảnh hưởng đến việc triển khai kế hoạch sản xuất kinh doanh” – ông Có chia sẻ.

Một số DN khác cũng nêu lên một loạt những quy định khá ngặt nghèo của Nghị định 31 khiến DN khó tiếp cận. Cụ thể, để được hỗ trợ lãi suất từ chương trình này, các khoản vay phải chưa được hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước theo các chính sách khác, không có nợ quá hạn, có tài sản thế chấp, phương án kinh doanh khả thi... Tuy nhiên, các ngân hàng sẽ không thể nắm được việc khách hàng đã được nhận hỗ trợ từ chương trình khác hay chưa. Thêm vào đó, do tác động của dịch Covid-19, nhiều DN sẽ khó đáp ứng được các điều kiện về nợ xấu…

Ngân hàng đã sẵn sàng

Sau hơn 2 tháng triển khai khá chậm chạp, hiện các ngân hàng đã xây dựng xong các quy trình nội bộ, tạo điều kiện cho việc triển khai nhanh chóng gói hỗ trợ trong thời gian tới. Cụ thể, trao đổi về việc triển khai thực hiện Nghị định 31 và Thông tư 03, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM cho biết, dù số lượng DN, khách hàng được hỗ trợ chưa nhiều song bước đầu đã có những kết quả tích cực. Theo đó, chính sách hỗ trợ 2% lãi suất của Chính phủ được thực hiện thông qua hoạt động tín dụng của các tổ chức tín dụng, các DN, hợp tác xã và hộ kinh doanh – đối tượng thụ hưởng theo quy định tại Thông tư 03 trước hết phải đảm bảo đủ điều kiện vay vốn, được các tổ chức tín dụng chấp thuận cho vay.

Với các quy định cụ thể về lĩnh vực ngành nghề được hỗ trợ, phương thức hỗ trợ, thời gian hỗ trợ, điều kiện hỗ trợ, thủ tục thanh toán tiền lãi…, hiện các tổ chức tín dụng đã xây dựng quy trình, văn bản hướng dẫn nội bộ, xây dựng phần mềm quản lý và tổ chức triển khai thực hiện, tập huấn trong toàn hệ thống. Cùng với đó, mỗi cán bộ nhân viên thuộc bộ phận tín dụng tại các chi nhánh, phòng giao dịch đã được tập huấn nghiệp vụ, nắm bắt quy định để thực hiện cũng như thông tin tư vấn cho khách hàng.

“Ở góc độ nghiệp vụ, tất cả các tổ chức tín dụng cơ bản đã thực hiện xong công tác này, từ hướng dẫn nghiệp vụ tín dụng đến nghiệp vụ kế toán và công tác tập huấn, sử dụng phần mềm, công tác báo cáo thống kê...” – ông Lệnh cho biết.

Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng đã tổ chức thực hiện công tác thông tin truyền thông, tư vấn để khách hàng nắm bắt và tiếp cận chính sách. Ngoài ra, tất cả các tổ chức tín dụng đều đã và đang xác định dư nợ, phân loại dư nợ theo nhóm ngành lĩnh vực được hỗ trợ theo quy định của Thông tư 03 và phân loại ngành lĩnh vực theo Quyết định 27 của Chính phủ. Danh sách DN hợp tác xã và hộ kinh doanh thuộc 11 nhóm ngành hỗ trợ được lọc ra, trên cơ sở đó rà soát, kiểm tra, đối chiếu so với quy định và điều kiện, đối tượng để thực hiện hỗ trợ.

“Mặc dù số lượng DN được hỗ trợ chưa nhiều, song cách làm này đã và đang cụ thể hóa chủ trương chính sách và các quy định để các đối tượng thụ hưởng tiếp cận thuận lợi chính sách. Cách làm bước đầu này có ý nghĩa, là tiền đề rất quan trọng đối với toàn bộ quá trình thực thi và triển khai gói hỗ trợ 2% lãi suất trong 2 năm 2022 và 2023” - ông Lệnh nhấn mạnh. Theo đó, các DN thuộc đối tượng được hỗ trợ có thể liên hệ các ngân hàng để được tư vấn, hỗ trợ cụ thể.