Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hai quan KCN Bắc Thăng Long (Hà Nội). Ảnh: N.Linh.

Giảm tiếp xúc với Hải quan

DN phản ánh về việc thay đổi phương thức giám sát hàng hóa XNK tại các cảng biển, cảng hàng không và biên giới đường bộ có nguy cơ ảnh hưởng đến chi phí, thời gian thông quan và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của DN.

Về vấn đề này, theo ban soạn thảo, tại Điều 52 Thông tư 38/2015/TT-BTC quy định “đối với hàng hóa XK hoặc NK miễn kiểm tra thực tế, người khai hải quan hoặc người vận chuyển phải cung cấp thông tin số tờ khai, danh sách container, hoặc danh sách hàng hóa hoặc Thông báo phê duyệt khai báo vận chuyển cho DN kinh doanh cảng, kho, bãi… Người khai hải quan thực hiện in danh sách container, danh sách hàng hóa trên Cổng thông tin điện tử hải quan (địa chỉ: ”) hoặc hệ thống khai của người khai hải quan…”.

Quy định trên chưa hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm của người khai hải quan, DN kinh doanh cảng, kho, bãi và cơ quan Hải quan trong công tác giám sát hải quan đối với hàng hóa XK, NK và chưa tạo thuận lợi cho người khai hải quan. Vì vậy, tại dự thảo Thông tư đã sửa đổi, bổ sung nội dung giám sát nhằm quy định rõ trách nhiệm các bên liên quan trong việc kết nối, trao đổi thông tin giữa hai hệ thống (hệ thống của DN kinh doanh cảng, kho, bãi và hệ thống của cơ quan Hải quan) theo phương thức điện tử nhằm mục đích lược bỏ khâu người khai hải quan phải in danh sách container, danh sách hàng hóa và phải gặp cơ quan Hải quan để thực hiện thủ tục xác nhận lô hàng đủ điều kiện qua khu vực giám sát như quy định tại Điều 52 Thông tư 38/2015/TT-BTC.

Với thay đổi về thủ tục tại khâu giám sát sẽ giúp cho người khai tiết kiệm được chi phí, thời gian đi lại (nếu phải xuất trình thì trung bình mất một khoảng thời gian để xác nhận hàng qua khu vực giám sát là 5 phút/1 tờ khai) do không phải gặp cơ quan Hải quan.

Đối với cơ quan Hải quan, quy định mới về giám sát hàng hóa cũng đảm bảo công tác quản lý. Ông Âu Anh Tuấn- quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết, theo phương thức giám sát hàng hóa mới, số vận đơn không mất đi, chẳng hạn đối với hàng NK số quản lý hàng hóa chính là ngày, tháng năm phát hành vận đơn cộng với số vận đơn. Quy định này để tránh việc trùng lắp giữa các vận đơn của các hãng với nhau trong trường hợp có khả năng trùng lắp. “Số vận đơn không thể đảm bảo khác nhau 100% giữa các hãng tàu và công ty giao nhận. Do vậy, cần quy định thêm ngày, tháng, năm phát hành vận đơn để đảm bảo việc trùng lặp giảm xuống tỉ lệ thấp nhất”-ông Tuấn nói.

Liên quan đến hồ sơ hải quan, đại diện Công ty Intel đề nghị cần làm rõ nghĩa của từ “bản chính” tại Điều 3 và Điều 16 dự thảo. “Bản chính” là bản có dấu, chữ ký hay bản chính trên dữ liệu điệu tử. Hiện nay giao dịch điện tử phát triển rất mạnh, vì vậy, DN đã bỏ chữ ký, dấu trong giao dịch, mọi hoạt động thực hiện trên hệ thống điện tử.

Giải thích về vấn đề này, ông Âu Anh Tuấn cho biết, Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC chấp nhận cả bản điện tử, fax và rất nhiều chứng từ điện tử khác in từ hệ thống không có chữ ký vẫn được cơ quan Hải quan chấp nhận. Các quy định về hồ sơ hải quan tôn trọng thực tế hoạt động giao dịch của DN, miễn là DN cam kết đó là bản chính. Trong trường hợp DN vẫn bị cơ quan Hải quan yêu cầu bản chính ký tên, đóng dấu cần có ý kiến sớm với Tổng cục Hải quan để xử lý.

Xử lý nhiều vấn đề liên quan loại hình gia công, sản xuất XK, chế xuất

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC, ban soạn thảo đã ghi nhận, tiếp thu nhiều ý kiến DN liên quan đến loại hình gia công, sản xuất XK, DN chế xuất. Chẳng hạn về quản lý vật tư tiêu hao báo cáo tài sản cố định, nhóm DN điện tử có kiến nghị làm rõ cơ sở pháp lý quy định về vật tư tiêu hao (thiết bị hàn, màng quấn nylon…); đề xuất không quản lý định mức và để xuất bỏ báo cáo quản lý và sử dụng tài sản cố định của DN vì DN đã báo cáo với cơ quan Thuế. Cơ quan Hải quan lấy dữ liệu từ báo cáo thuế và kiểm tra thông qua thông tin sổ sách kế toán của DN.

Về nội dung này, ban soạn thảo cho biết, đối với nhóm vật tư tiêu hao trong quá trình sử dụng không xây dựng định mức, ban soạn thảo tiếp thu ý kiến và đã quy định cụ thể tại dự thảo Điều 55; đối với báo cáo quản lý và sử dụng tài sản cố định DN chế xuất, đối chiếu quy định hiện nay không yêu cầu DN báo cáo nội dung này.

Liên quan đến vấn đề sửa đổi, bổ sung quy định về khai thay đổi mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa. Nhóm DN chế xuất điện tử kiến nghị thực hiện theo nguyên tắc “hàng hóa mua từ thị trường nội địa của DN chế xuất vào thời điểm NK ban đầu khi thay đổi mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa không áp dụng chính sách quản lý hàng hóa XK, NK”.

Về vấn đề này, ban soạn thảo cho biết, chính sách mặt hàng đối với hàng hóa DN chế xuất đã NK từ nước ngoài hoặc từ thị trường nội địa khi chuyển đổi mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa đã quy định tại khoản 5 Điều 25 Nghị định 08/2015/NĐ-CP và tại Nghị định 114/2016/NĐ-CP. Tuy nhiên, đối với nội dung này vừa qua đã được quy định cụ thể tại Luật Quản lý ngoại thương (chính sách đối với khu vực hải quan riêng) nên, ban soạn thảo sẽ ghi nhận để có ý kiến khi tham gia xây dựng văn bản hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương phù hợp với thực tế, theo nguyên tắc không yêu cầu kiểm tra chính sách khi chuyển đổi khi đầu vào đã thực hiện rồi.