Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội (Cục Hải quan Hà Nội) Ảnh: N.Linh

Đánh giá thời gian đầu thực hiện Quyết định 15/2017/QĐ-TTg, ông Âu Anh Tuấn, quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, trong quá trình thực hiện, một số vướng mắc phát sinh đã được Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan xử lý, một số vướng mắc vượt thẩm quyền đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý.

Trong đó, vướng mắc tập trung vào các vấn đề: Khái niệm thế nào là cửa khẩu nhập; vướng mắc về chi cục hải quan chuyển phát nhanh có được làm thủ tục hải quan tại Danh mục hàng hóa ban hành kèm Quyết định 15/2017/QĐ-TTg hay không; chuyển cửa khẩu hàng hóa về các địa điểm làm thủ tục hải quan trong nội địa; vướng mắc liên quan đến mã loại hình đã được giải quyết…

Theo đó, liên quan đến vướng mắc cửa khẩu nhập, hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật hoặc khái niệm liên quan đến “cửa khẩu nhập” để thực hiện Quyết định 15 là nơi hàng hóa NK hay cảng đích ghi trên vận đơn. Mặc dù, tại Nghị định 08/2015/NĐ-CP đã có đề cập đến cụm từ “cửa khẩu nhập đầu tiên” nhằm xác định trị giá hải quan.

Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này và đã được đồng ý về mặt nguyên tắc các đề xuất của Bộ Tài chính, đồng thời Thủ tướng giao Bộ Tài chính nghiên cứu, bổ sung khái niệm cửa khẩu nhập vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan, báo cáo Chính phủ theo quy định.

Bên cạnh đó, vướng mắc về hàng hóa gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh cũng đã được Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) báo cáo Thủ tướng và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý về chủ trương.

Tổng cục Hải quan trong quá trình thực hiện đã có văn bản hướng dẫn hải quan địa phương theo hướng: Hàng hóa thuộc danh mục ban hành kèm theo Quyết định 15/2017/QĐ-TTg nếu gửi qua đường bưu chính, chuyển phát nhanh được làm thủ tục hải quan tại chi cục hải quan chuyển phát nhanh (trừ một số mặt hàng).

Ông Âu Anh Tuấn cho biết thêm, trong quá trình thực hiện Quyết định 15/2017/QĐ-TTg, Tổng cục Hải quan cũng đã giải quyết vướng mắc về mã loại hình để thống nhất với hướng dẫn trước đây tại Thông tư 38/2015/TT-BTC. Đối với hàng hóa làm thủ tục hải quan tại chi cục hải quan cửa khẩu theo loại hình kinh doanh bao gồm hàng trong danh mục, ngoài danh mục thống nhất thực hiện theo mã A11.

Đối với hàng thuộc danh mục nhưng DN lựa chọn thực hiện thủ tục hải quan tại chi cục hải quan ngoài cửa khẩu thì thực hiện mã A12. Đối với hàng hóa NK, DN có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện quyền NK để bán trực tiếp tại Việt Nam thì thực hiện thủ tục hải quan tại chi cục hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu thì thực hiện theo mã A41. Tổng cục Hải quan vẫn đang tổng hợp toàn bộ vướng mắc về mã loại hình để hướng dẫn sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC.

Liên quan đến những vấn đề vướng mắc còn tồn tại hiện nay, ông Âu Anh Tuấn cũng cho biết, hiện Cục Hải quan Hải Phòng, Cục Hải quan TP.HCM đề xuất cho phép Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư, gia công được làm thủ tục hải quan theo loại hình nhập kinh doanh chứ không phải chỉ hàng gia công, sản xuất XK đối với hàng hóa quy định tại Điều 1 Quyết định 15/2017/QĐ-TTg.

Trong quá trình thực hiện, Tổng cục Hải quan nhận được kiến nghị của DN (bao gồm cả DN trong nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện quyền XK, NK) đề nghị được làm thủ tục NK đối với hàng hóa thuộc Danh mục quy định tại Điều 1 Quyết định 15/2017/QĐ-TTg tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, gia công (Hải Phòng và TP. HCM).

Nguyên nhân là do nhiều DN có trụ sở, cơ sở sản xuất ở nhiều tỉnh, thành khác nhau nên gặp khó khăn, không thuận tiện trong việc đăng ký tờ khai, nộp hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa và thông quan hàng hóa. Nếu hàng hóa nhập khẩu kinh doanh sản xuất và kinh doanh tiêu dùng được phép làm thủ tục tại Chi cục Hải quan quản lý hàng Đầu tư Gia công (thuộc Cục Hải quan Hải Phòng) hoặc Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư và Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công (thuộc Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh) thì sẽ phù hợp với đặc thù và chức năng nhiệm vụ của các Chi cục, vẫn đảm bảo công tác quản lý hải quan, vì hàng hóa được kiểm tra và thông quan tại các cửa khẩu, không chuyển cửa khẩu đến các địa điểm ngoài cửa khẩu thuộc các tỉnh, thành phố khác; giảm ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu…

Tại cuộc họp đại diện các thành viên tham dự cuộc họp và đại diện các cục hải quan một số tỉnh, thành phố tại các điểm cầu đã thảo luận về nhiều vấn đề khác liên quan đến thực tiễn thực hiện Quyết định 15/2017/QĐ-TTg.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Thứ trưởng Vũ Thị Mai yêu cầu Tổng cục Hải quan tiếp thu tối đa ý kiến của hải quan địa phương, những nội dung thuộc thẩm quyền Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan cần hướng dẫn ngay để thực hiện; nội dung vượt thẩm quyền báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xử lý.

Đồng thời, Thứ trưởng cũng yêu cầu Tổng cục Hải quan phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Tài chính rà soát các vướng mắc hiện nay để đưa vào Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ; và các văn bản pháp luật khác có liên quan theo hướng không khóa chặt, phải tạo thuận lợi cho DN và hải quan địa phương thực hiện; tránh cơ chế xin cho... Đầu 2018 sẽ tổng kết, đánh giá toàn diện, tổng thể việc thực hiện Quyết định 15/2017/QĐ-TTg để báo cáo Thủ tướng toàn diện, tổng thể.