Hoạt động XNK hàng hóa tại ICD Mỹ Đình. Ảnh: N.Linh​​​.

Nhiều địa điểm vẫn không đáp ứng điều kiện

Thực tế này có ở nhiều đơn vị hải quan địa phương, trong đó có Cục Hải quan Hà Nội. Theo Trưởng phòng Giám sát quản lý về hải quan Đặng Hoàng Điệp, khi tiến hành rà soát cho thấy, có 24 trong số 31 kho thuộc địa bàn quản lý của Cục Hải quan Hà Nội không đáp ứng các yêu cầu, quy định về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan.

Chẳng hạn địa điểm chuyển phát nhanh của Công ty TNHH TNT Express World Wide (Việt Nam) và địa điểm chuyển phát nhanh của Công ty UPS Việt Nam cho đến nay vẫn chưa đáp ứng điều kiện về vị trí, chưa bố trí được mặt bằng. Hay các ICD Mỹ Đình, Gia Lâm, Thụy Vân cũng chưa đáp ứng điều kiện về diện tích tối thiểu; kho hàng không kéo dài chưa đáp ứng điều kiện về vị trí.

Theo ông Đặng Hoàng Điệp, các ý kiến DN phản ánh, các kho bãi, địa điểm nêu trên đều được công nhận trước thời điểm Nghị định 68/2016/NĐ-CP được ban hành. Mặc dù đã cố gắng nhưng DN chưa thể mở rộng để đáp ứng điều kiện về diện tích; DN chưa tìm được địa điểm phù hợp để đáp ứng yêu cầu về vị trí và diện tích… Bên cạnh đó, các địa điểm này vẫn đang hoạt động hiệu quả theo mục tiêu kinh doanh của DN.

Tại một số địa bàn, địa điểm kiểm tra cũng gặp nhiều khó khăn. 11/12 chi cục hải quan trực thuộc Cục Hải quan Hà Nội là chi cục hải quan ngoài cửa khẩu, các đơn vị này đều gặp khó khăn về địa điểm kiểm tra thực tế hàng hóa. Ví dụ, Chi cục Hải quan đầu tư- gia công, Hòa Bình không có địa điểm kiểm tra, hoặc có địa điểm kiểm ra nhưng nằm trong nội đô, bị hạn chế phương tiện ra vào theo giờ.

Để tháo gỡ khó khăn, Cục Hải quan Hà Nội đã đề xuất Tổng cục Hải quan cho thực hiện việc giảm diện tích tối thiểu của các điểm thông quan hàng hóa XNK nằm trong nội địa (ICD) theo quy định từ 50.000 m2 xuống 20.000 m2; bổ sung vị trí địa điểm chuyển phát nhanh bao gồm Khu vực đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt tại quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn cả nước; bổ sung quy định công nhận Kho hàng không.

Đối với những tờ khai luồng 3 (luồng Đỏ) thực hiện thủ tục hải quan theo cơ chế đặc thù (Quyết định 38/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, thì hàng hóa sẽ phải vận chuyển về ICD Mỹ Đình để kiểm tra thực tế hàng hóa. Tuy nhiên thực tế cho thấy những vướng mắc khi xe container, xe tải chở hàng bị giới hạn về thời gian, tuyến đường vận chuyển từ cửa khẩu đường biển, đường bộ vào nội thành Hà Nội. Mặt khác, đối với những lô hàng lớn khoảng 200 xe ô tô nhập khẩu, điều kiện kho bãi ICD Mỹ Đình không đủ khả năng tiếp nhận. Trước những bất cập này, Cục Hải quan Hà Nội đã đề nghị Tổng cục Hải quan xem xét cho phép kiểm tra thực tế tại địa điểm kiểm tra tập trung của Công ty Hateco Logistics.

Song song với việc đề xuất Tổng cục Hải quan tháo gỡ vướng mắc, Cục Hải quan Hà Nội đã có báo cáo UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các sở, ban ngành của thành phố hỗ trợ chủ đầu tư, có giải pháp thúc đẩy triển khai nhanh các dự án kho bãi, địa điểm, sớm đưa vào khai thác, sử dụng, đáp ứng yêu cầu phục vụ trực tiếp cho các cơ sở sản xuất trong các khu kinh tế, công nghiệp và hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn và các tỉnh lân cận trong thời gian tới. Chẳng hạn, quyết định giao đất cho Cục Hải quan Hà Nội để xây dựng trụ sở cho Chi cục Hải quan tại ICD Cổ Bi, ICD Đức Thượng; bố trí quỹ đất xây dựng trụ sở Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh tại Khu vực sân bay quốc tế Nội Bài. Đồng thời, đồng ý để ICD Mỹ Đình và Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội tiếp tục hoạt động tại 17 Phạm Hùng đến khi ICD Đức Thượng hoàn thành xây dựng và đi vào hoạt động.

Sẽ sửa điều kiện kho bãi, địa điểm

Những vấn đề khó khăn, bất cập về điều kiện hoạt động kho, bãi, địa điểm không chỉ xảy ra tại Cục Hải quan Hà Nội mà cũng tồn tại ở nhiều địa bàn khác. Nắm bắt thực tế đó, hiện tại Tổng cục Hải quan đang hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 68/2016/NĐ-CP để đảm bảo công tác cải cách thủ tục hành chính, thuận lợi cho hoạt động của DN, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Theo đó, những vấn đề dự kiến được sửa đổi lần này sẽ liên quan đến thẩm quyền thành lập, chấm dứt hoạt động đối với địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa XK, NK tập trung tại khu vực cảng thủy nội địa, cảng biển quốc tế, cảng hàng không quốc tế đường sắt liên vận quốc tế. Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung một số định nghĩa, giải thích về loại hình kho bãi, địa điểm.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định cũng có những sửa đổi đối với các quy định về điều kiện công nhận các loại hình kho bãi, địa điểm theo quy định tại Nghị định 68/2016/NĐ-CP; sửa đổi, bổ sung về hồ sơ đề nghị thành lập, mở rộng, thu hẹp, di chuyển, chuyển quyền sở hữu của các kho, bãi, địa điểm; đồng thời sửa đổi, bổ sung đối với trình tự tạm dừng, chấm dứt hoạt động của các kho bãi, địa điểm đã được công nhận.

Cụ thể những vấn đề sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 68/2016/NĐ-CP sẽ được Tổng cục Hải quan lấy ý kiến các đơn vị có liên quan và cộng đồng DN trước khi báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành.