Điều được nói tới nhiều nhất chính là những ích lợi khổng lồ mà hiệp định này đem lại cho Việt Nam, đặc biệt ở góc độ thương mại. Theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp định EVFTA sẽ giúp kim ngạch XK của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với không có hiệp định...

Sau thời điểm ký kết chiều 30/6, nội dung về EVFTA ngay lập tức được đề cập, bàn thảo tại một số hội thảo, tọa đàm. Những hân hoan, kỳ vọng vẫn là tinh thần chính toát lên. Tuy nhiên, bên cạnh những điều đó, điểm rất đáng chú ý là những DN, đặc biệt là DN vừa và nhỏ-chủ thể quan trọng tham gia vào hiện thực hóa EVFTA dường như lại đang có phần thờ ơ.

Nói như ông Vũ Tiến Lộc-Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thì, thực tế rất ít DN Việt nắm vững được thông tin về EVFTA. Theo kết quả điều tra của Trung tâm WTO (VCCI), có tới trên 70% DN dân doanh hiện nay không biết hoặc lần đầu tiên nghe nói về Hiệp định EVFTA.

EVFTA hiện được đánh giá là FTA thế hệ mới tốt nhất trong số các FTA song phương và đa phương mà Việt Nam đã ký kết. Trước EVFTA, Việt Nam đã trải qua không ít FTA. Tuy nhiên, sòng phẳng mà nói, trong hầu hết các FTA, sự chuẩn bị, khả năng tận dụng của DN Việt đều lép vế so với DN các nước bạn. Thông tin được đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nêu ra tại Chương trình hội nghị cung cấp thông tin cho báo chí về hội nhập quốc tế và UNESCO diễn ra đầu tháng 6 tại Hà Nội cho thấy: DN Việt Nam thực sự chưa khai thác tốt các FTA dù cơ hội về mở cửa thị trường trong các FTA rất lớn. Lượng DN khai thác có hiệu quả chỉ mới chiếm từ 30 – 40%. Có nhiều lý do dẫn tới thực trạng được chỉ ra, trong đó điển hình là nhiều DN chưa biết về các FTA do khả năng tiếp cận nguồn thông tin, tiếp thu nội dung FTA còn hạn chế.

Nhắc lại như vậy để thấy rằng, ký kết EVFTA, kỳ vọng hiệp định này có hiệu lực sớm nhất vào cuối năm nay là niềm vui lớn. Tuy nhiên, quan trọng hơn là phải tính toán làm sao để tránh đi vào những hạn chế, chưa tận dụng tốt nhất cơ hội từ các FTA khác. Muốn vậy, sự đồng hành, sát cánh, nỗ lực từ cả hai phía là cơ quan quản lý nhà nước lẫn DN đóng vai trò quyết định. Trong khi cơ quan quản lý nhà nước phải thực sự xây dựng kế hoạch bài bản, thúc đẩy hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến về EVFTA tới DN, thì ở phía còn lại, DN Việt cũng phải nâng cao hết sức tính chủ động, tìm hiểu kỹ về nội dung FTA. Bởi chỉ lơ là một chút, DN đã ngay lập tức tự đánh mất cơ hội của chính mình.