Người dân nộp hồ sơ trợ cấp thất nghiệp tại BHXH quận 1, TPHCM. Ảnh: Hà Ly

Duy trì lợi thế, phát huy hiệu quả

Đánh giá về bức tranh chung trong công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN thời gian qua, ông Dương Văn Hào - Trưởng Ban Quản lý Thu - Sổ, Thẻ (BHXH Việt Nam) cho biết, năm 2022, tại nhiều doanh nghiệp (DN), đơn hàng sụt giảm đã ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất, kinh doanh, việc làm, thu nhập của DN và người lao động (NLĐ). Mặt khác, do hậu quả của đại dịch Covid-19, đời sống của Nhân dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đã tác động mạnh đến công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT của ngành. Trong bối cảnh đó, ngành BHXH Việt Nam đã kịp thời xây dựng các kịch bản chỉ đạo, điều hành phù hợp, nắm chắc tình hình sản xuất kinh doanh của DN; tăng cường công tác tập huấn, hướng dẫn kỹ năng vận động, tuyên truyền phát triển người tham gia; linh hoạt áp dụng các hình thức thu, nộp tiền đóng trực tiếp hoặc trên Cổng Dịch vụ công, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia, tổ chức dịch vụ thu và cơ quan BHXH; duy trì việc tổ chức các Hội nghị trực tuyến để đánh giá, chia sẻ kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng kịp thời đối với các tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác thu, thu nợ và phát triển người tham gia BHXH, BHYT.

BHXH các địa phương cũng luôn bám sát, tuân thủ nghiêm túc các chỉ đạo, hướng dẫn của BHXH Việt Nam, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền phối hợp chặt chẽ với các ngành trong việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, tổ chức các hội nghị vận động, tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT cho người dân bằng nhiều hình thức linh hoạt; tổ chức thanh tra chuyên ngành đột xuất để đôn đốc thu và phát triển người tham gia BHXH, BHYT.

Năm 2023, ngành tiếp tục tăng cường triển khai đồng bộ các giải pháp linh hoạt, hiệu quả ngay từ đầu năm. Theo báo cáo, tính đến hết tháng 1/2023, cả nước có gần 17,3 triệu người tham gia BHXH, đạt tỷ lệ bao phủ là 37,4% lực lượng lao động trong độ tuổi (lực lượng lao động trong độ tuổi năm 2023 tạm tính là 46,12 triệu người theo báo cáo tình hình lao động việc làm quý 4/2022 của Tổng cục Thống kê); tăng 648 nghìn người so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó: trên 15,8 triệu người tham gia BHXH bắt buộc; trên 1,4 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, lần lượt tăng 4,2%, 0,4% so với cùng kỳ năm 2022. Số người tham gia BHYT trên 88,9 triệu người người, tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2022.

Đổi mới phương thức

Mục tiêu đặt ra trong năm 2023 được đánh giá là mục tiêu rất cao của BHXH Việt Nam, đặt trong bối cảnh dự báo tình hình thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức; dịch bệnh, biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến bất thường, tác động tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội và ảnh hưởng đến việc thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN, bảo đảm an sinh xã hội của ngành.

Để đạt được mục tiêu này, Tổng giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cho biết, BHXH Việt Nam đã ban hành Công văn số 301/BHXH-TST tạm giao kế hoạch thu, phát triển người tham gia năm 2023 đối với BHXH 63 tỉnh, thành phố, trong đó có một số chỉ tiêu cụ thể như: BHXH bắt buộc tăng 892 nghìn người, BHXH tự nguyện tăng 314 nghìn người, BHYT tăng 1,978 triệu người so với năm 2022.

BHXH Việt Nam cũng yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố bám sát vào chỉ đạo của BHXH Việt Nam xây dựng các giải pháp tổ chức thực hiện hiệu quả, trong đó tập trung chủ động tham mưu với cấp uỷ, chính quyền địa phương đưa chỉ tiêu bao phủ BHXH, BHYT, BHTN vào Nghị quyết của Hội đồng nhân dân các cấp, đồng thời giao chỉ tiêu phát triển người tham gia đến cấp huyện, cấp xã; tham mưu kế hoạch, nội dung giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện để hoàn thành các chỉ tiêu được giao về độ bao phủ BHXH, BHYT, BHTN.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Thuế; Sở Kế hoạch - Đầu tư và các ngành liên quan nắm bắt thông tin về tình hình hoạt động của các DN, việc sử dụng lao động, chi trả tiền lương và các khoản bổ sung khác để hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, thanh tra yêu cầu đơn vị đăng ký tham gia và nộp đầy đủ BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ.

Rà soát, đánh giá, mở rộng mạng lưới tổ chức dịch vụ thu và nhân viên thu; chủ động bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ, kỹ năng tuyên truyền, tổ chức hội nghị khách hàng vận động theo nhóm người tham gia tiềm năng; thường xuyên kiểm tra hoạt động của nhân viên tổ chức dịch vụ thu theo đúng quy định để đảm bảo tuân thủ các quy trình, quy định. Giao chỉ tiêu phát triển người tham gia cho từng tổ chức dịch vụ thu.

Bên cạnh đó, tổ chức linh hoạt về hình thức kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đóng đối với các DN chưa đăng ký đóng, đóng BHXH, BHYT, BHTN không đầy đủ; DN chậm đóng từ 3 tháng trở lên; kiên quyết xử phạt đối với các hành vi vi phạm; kịp thời lập hồ sơ đề nghị khởi tố theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với những DN cố tình trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý đối tượng trong việc rà soát, lập danh sách tham gia BHYT bảo đảm kịp thời, phấn đấu đạt 100% người thuộc hộ cận nghèo, học sinh sinh viên tham gia BHYT; phối hợp với cơ quan tài chính các cấp tham mưu với UBND hỗ trợ thêm phần trách nhiệm phải đóng của người tham gia đặc biệt là người tham gia thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình.