"Dòng chảy" pháp luật kinh doanh khai thông nhiều điểm nghẽn cho doanh nghiệp
	Thảo luận dự Luật Đầu tư sửa đổi: “Nóng” chủ đề các ngành nghề cấm kinh doanh
	Quy định về ngành nghề kinh doanh có điều kiện còn mơ hồ, không phù hợp

VCCI đồng tình bãi bỏ danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh tại Nghị định 59. Ảnh: Internet

Phản hồi đề nghị của Bộ Công Thương về việc góp ý sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ “Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện” quy định tại Nghị định 59/2006/NĐ-CP (Nghị định 59), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, việc bãi bỏ Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện tại Nghị định 59 là có cơ sở và phù hợp.

Lý giải về phản hồi này, theo VCCI, xét về tính pháp lý, quy định liên quan đến việc hạn chế quyền công dân đều phải được quy định tại văn bản cấp luật. Bởi Nghị định 59 ban hành Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh là chưa phù hợp về mặt thẩm quyền nếu chiểu theo quy định tại Hiến pháp 2013 và Bộ Luật dân sự 2015.

Ngoài ra, VCCI nhận định, Nghị định 59 quy định Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện mà điều kiện để được kinh doanh các loại hàng hóa trong danh mục này được áp dụng trên “chủ thể kinh doanh” tức là các chủ thể kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện nhất định mới được phép kinh doanh các loại hàng hóa, dịch vụ chứ không phải là “điều kiện của hàng hóa, dịch vụ”.

Trong khi đó, Luật Đầu tư 2020 lại quy định Danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, kinh doanh có điều kiện; trong đó, xác định điều kiện để được kinh doanh các ngành nghề trong Danh mục được áp dụng trên “chủ thể kinh doanh”. Như vậy, tính chất của hai loại Danh mục của Nghị định 59 và Luật Đầu tư 2020 là giống nhau, đều ràng buộc điều kiện đối với chủ thể kinh doanh.

Theo Luật Đầu tư 2020, trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật Đầu tư và luật khác đã được ban hành trước ngày Luật Đầu tư có hiệu lực thi hành về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh hoặc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thì sẽ thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư. Như vậy, các quy định về ngành, nghề cấm kinh doanh, kinh doanh có điều kiện sẽ áp dụng theo quy định tại Luật Đầu tư 2020.

Mặt khác, khi xem xét các loại hàng hóa, dịch vụ trong danh mục của Nghị định 59, VCCI nhận thấy, về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện và ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, kinh doanh có điều kiện lại khác với danh mục quy định tại Luật Đầu tư 2020.

Thậm chí, một số hàng hóa, dịch vụ quy định tại Nghị định còn không có hoặc đã sửa đổi trong Luật Đầu tư. Việc tồn tại danh mục tại Nghị định 59 đưa đến những rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp vì nghị định này vẫn đang có hiệu lực. Nếu kinh doanh những loại hàng hóa, dịch vụ không có trong danh mục của nghị định nhưng lại có trong danh mục của Luật Đầu tư thì doanh nghiệp sẽ không phải đáp ứng điều kiện gì nếu theo quy định tại nghị định, nhưng lại phải đáp ứng điều kiện kinh doanh nếu theo quy định tại Luật Đầu tư và ngược lại.

Hơn nữa, theo VCCI, các hàng hóa, dịch vụ được liệt kê trong danh mục tại Nghị định 59 được dẫn chiếu tới các văn bản quy định chi tiết, rất nhiều văn bản này đã hết hiệu lực. Tên của hàng hóa, dịch vụ trong danh mục này cùng với cơ chế quản lý cũng đã thay đổi theo quy định hiện hành.... Vì vậy, nếu áp dụng theo Nghị định 59 thì doanh nghiệp sẽ không biết áp dụng theo quy định nào, tại văn bản nào.

Qua nghiên cứu, VCCI còn bày tỏ băn khoăn về việc Nghị định 59 có tập hợp tất cả hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh, kinh doanh có điều kiện không? Danh mục trong nghị định này có tương tự như tính chất của danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, kinh doanh có điều kiện quy định tại Luật Đầu tư 2020 không? Chính vì vậy, các hàng hóa, dịch vụ trong danh mục quy định tại Nghị định 59 chưa thể hiện rõ vai trò, ý nghĩa hay mục tiêu chính sách.