Vì sao Trung Quốc khơi mào làn sóng tẩy chay Boeing 737 MAX?
Trung Quốc là quốc gia đầu tiên ra lệnh cấm bay đối với dòng máy bay Boeing 737 MAX 8, chỉ một ngày sau thảm kịch kinh hoàng xảy ra đối với chiếc máy bay mang số hiệu ET 302 của hãng hàng không Ethiopia, khiến 157 người thiệt mạng hôm 10/3. Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) cho biết, với quyết định này, Bắc Kinh muốn gửi đi thông điệp rằng Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) không còn là cơ quan có tiếng nói mạnh mẽ nhất trong ngành hàng không dân dụng thế giới.
Một chiếc Boeing 737 MAX 8 được triển lãm tại nhà máy của hãng ở Renton, gần thủ đô Washington. Ảnh: Reuters.
Sau khi Cơ quan Quản lý Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) yêu cầu hơn chục hãng hàng không của nước này ngừng sử dụng máy bay Boeing 737 MAX 8, một loạt quốc gia như Ethiopia, Indonesia, Mông Cổ, Singapore và Hàn Quốc ngay lập tức có động thái tương tự. Tiếp đến, các hãng hàng không của Châu Mỹ Latin, Liên minh châu Âu cũng tạm thời không để Boeing 737 MAX 8 cất cánh. Theo SCMP, tính đến ngày 12/3, đã có ít nhất 45 quốc gia và vùng lãnh thổ đình chỉ hoạt động của dòng máy bay này.
Xuất phát từ động cơ chính trị?
Tờ SCMP cho biết, động thái của Trung Quốc là chưa từng có tiền lệ bởi nước này thường nghe theo các khuyến nghị từ FAA. Quyết định của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác đang làm gia tăng áp lực lên Boeing và quan chức Mỹ, trong khi cuộc điều tra vụ tai nạn ở Ethiopia mới bắt đầu. Đây cũng được coi là đòn giáng mạnh vào tập đoàn Boeing, nhà sản xuất máy bay khổng lồ có trụ sở tại Chicago bởi Trung Quốc tiêu thụ khoảng 20% số Boeing 737 Max 8 được giao trên toàn thế giới. MAX là phiên bản mới của Boeing 737, được đưa vào vận hành vào tháng 5/2017. Đối với Boeing, MAX là “con gà đẻ trứng vàng”. Ngoài 350 chiếc đã bán ra thị trường, tập đoàn này còn nhận được đơn đặt hàng thêm 4.661 chiếc nữa.
Theo giới chức Trung Quốc, động thái nêu trên được thực hiện sau nhiều tháng Bắc Kinh chỉ nhận được lời giải thích không rõ ràng từ giới chức Mỹ và Boeing về những nghi vấn an toàn đối với dòng Boeing 737 MAX sau vụ tai nạn máy bay tại Indonesia tháng 10/2018. Ông Andrew Herdman, Tổng Giám đốc Hiệp hội các hãng hàng không châu Á Thái Bình Dương cho rằng: "Sự khác biệt về quan điểm sẽ khiến FAA chịu thêm áp lực phải trình bày rõ lập luận của mình và đề xuất cách xử lý".
Hiện các nhà điều tra vẫn chưa kết luận có mối liên hệ giữa vụ tai nạn máy bay của Hãng hàng không Ethiopia và vụ tai nạn máy bay của hãng Lion Air (Indonesia) hay không, vì thế theo một số chuyên gia, quyết định của Trung Quốc ngay lập tức cấm bay với phi đội Boeing 737 MAX 8 dường như đi chệch với thông lệ. Neil Hansford, nhà tư vấn hàng không tại tổ chức Giải pháp chiếc lược hàng không (Strategic Aviation Solutions) cho rằng, quyết định của Trung Quốc một phần mang động cơ chính trị bởi căng thẳng thương mại giữa nước này với Mỹ.
Theo ông Hansford, chính phủ Trung Quốc có đủ lý do để “ra tay trước”. FAA đã thể hiện sự miễn cưỡng khi phải áp dụng biện pháp cứng rắn đối với một nhà sản xuất lớn của Mỹ và việc Trung Quốc đưa ra biện pháp mạnh trước FAA là điều dễ hiểu, ông nói. “Nếu chiếc máy bay gặp nạn là máy bay của Airbus (thuộc Châu Âu) chẳng hạn, FAA sẽ chẳng ngần ngại đưa ra phản ứng mạnh”.
Tuy nhiên khi trả lời câu hỏi của báo chí về việc liệu cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung có ảnh hưởng quyết định nêu trên hay không, Phó giám đốc Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc Li Jian đã bác bỏ điều này và khẳng định căng thẳng thương mại là “một vấn đề riêng biệt”.
Tạo lợi thế cho ngành hàng không nội địa
Việc Trung Quốc cấm bay đối với dòng máy bay Boeing 737 MAX 8 diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh đang thúc đẩy tính cạnh tranh của ngành công nghiệp hàng không những năm gần đây và một trong những mục tiêu là sớm cung cấp máy bay C919 cho các tập đoàn hàng không trên toàn thế giới.
Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC), nhà thiết kế, phát triển và sản xuất máy bay chở khách C919 đã bắt đầu xây dựng trung tâm đào tạo dịch vụ chăm sóc khách hàng tại khu vực Gia Hưng, tỉnh Chiết Giang. Trung tâm này dự kiến sẽ đào tạo tiếp viên hàng không, nhân viên bảo trì máy bay và nhân viên điều phối dịch vụ, luôn sẵn sàng đảm nhận công việc khi C919 được tung ra thị trường.
Xét về phương diện kỹ thuật, C919 không phải là chiếc máy bay đỉnh cao về công nghệ bởi nó mất thời gian dài thử nghiệm kể từ khi ra mắt vào tháng 5/2017. Vậy điều gì khiến Trung Quốc kỳ vọng loại máy bay này có thể cạnh tranh với dòng 737 MAX 8 của Boeing và A320 của Airbus? Câu trả lời là giá thành. Mỗi chiếc C919 có thể rẻ hơn 10% so với hai đối thủ trong khi vẫn đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của các hãng hàng không giá rẻ. Tuy nhiên, COMAC đã gặp phải nhiều rào cản trong kế hoạch mở rộng thị trường đối với C919, một phần do FAA đã từ chối cấp chứng nhận cho máy bay này và không chấp nhận cho C919 thực hiện các chuyến bay thậm chí là bay thử nghiệm trên lãnh thổ Mỹ.
Trung Quốc cũng phải gánh hậu quả
Cái giá phải trả cho quyết định của Trung Quốc cấm bay đối với Boeing 737 MAX 8 không hề rẻ. Ngành công nghiệp du lịch hàng không của Trung Quốc là một trong những ngành bận rộn nhất trên toàn cầu. Tổ chức Du lịch thế giới của Liên Hợp Quốc ước tính trong số 10 sân bay bận rộn nhất thế giới năm 2018 thì sân bay quốc tế Bắc Kinh đứng thứ 2 và sân bay Quốc tế Phố Đông - Thượng Hải đứng số 9.
Nhiều hãng hàng không của Trung Quốc đã phải ngừng vận hành máy bay Boeing 737 MAX 8. Trong số này có những hãng hàng không có lịch trình bận rộn và thường khai thác hết công suất như Air China, China Eastern Airlines, China Southern Airlines và Hainan Airlines. Thống kê cho thấy đã có 29 chuyến bay quốc tế và nội địa đã bị hủy riêng trong ngày 12/3, ước tính hàng trăm chuyến bay khác cũng sẽ bị hủy trong tuần tới, ngay cả khi các hãng hàng không linh hoạt thu xếp cho khách hàng đổi chuyến để tránh gián đoạn dịch vụ. Với việc đình chỉ hoạt động của Boeing 737 MAX 8, các hãng hàng không Trung Quốc sẽ bị thiệt hại hàng triệu USD vì phải hoàn trả vé hoặc sắp xếp lại lịch trình cho khách hàng./.
Tin liên quan
Chính thức vận hành tuyến vận tải hành khách Nam Ninh (Trung Quốc)- Hạ Long (Việt Nam) qua cầu Bắc Luân II
09:11 | 04/09/2024 Hải quan
Tại sao đồng NDT không thể “soán ngôi” của USD?
14:41 | 03/09/2024 Nhìn ra thế giới
Sầu riêng đông lạnh - dư địa tăng trưởng mới của ngành sầu riêng
07:40 | 08/09/2024 Kinh tế
Điện Kremlin phản hồi cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2024
09:01 | 08/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nợ quốc gia của nền kinh tế lớn thứ tư châu Á tăng vọt
09:41 | 06/09/2024 Nhìn ra thế giới
Hạ viện Thái Lan thông qua dự luật ngân sách hơn 110 tỷ USD cho năm 2025
09:39 | 06/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nga nghiên cứu điều chỉnh học thuyết hạt nhân để phù hợp với tình hình mới
09:32 | 05/09/2024 Nhìn ra thế giới
Thư của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gửi ngành giáo dục nhân dịp khai giảng
09:31 | 05/09/2024 Nhìn ra thế giới
ASEAN tăng cường hợp tác tình báo quân sự vì hòa bình, an ninh khu vực
09:19 | 04/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nga và Mông Cổ có lập trường tương đồng về nhiều vấn đề toàn cầu
09:19 | 04/09/2024 Nhìn ra thế giới
Khai mạc Diễn đàn Kinh tế Phương Đông lần thứ 9 tại LB Nga
19:36 | 03/09/2024 Nhìn ra thế giới
Hong Kong (Trung Quốc) mở rộng chương trình tạo thuận lợi cho hàng hóa trung chuyển
19:36 | 03/09/2024 Hải quan thế giới
Những dấu hiệu đáng ngại về triển vọng chi tiêu tiêu dùng tại Mỹ
12:17 | 02/09/2024 Nhìn ra thế giới
Dấu ấn Obama trong chiến dịch của Kamala Harris
08:19 | 02/09/2024 Nhìn ra thế giới
Lạm phát của Đức giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 3 năm qua
09:16 | 30/08/2024 Nhìn ra thế giới
Chính phủ Nhật Bản đánh giá tích cực hơn về tăng trưởng kinh tế
09:16 | 30/08/2024 Nhìn ra thế giới
bawns cas h5
Tin mới
Lạng Sơn: Hoạt động xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu ổn định sau bão Yagi
Hải quan nỗ lực khắc phục hậu quả bão số 3, thông quan thông suốt tại Hải Phòng, Quảng Ninh
Xử lý nghiêm hành vi găm hàng, tăng giá bất hợp lý sau bão số 3
Hỗ trợ khẩn cấp 20 tỷ đồng cho 2 tỉnh khắc phục hậu quả mưa lũ, sạt lở đất
Khắc phục hậu quả, hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại do bão số 3
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Hải quan
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Xây dựng Hải Phòng thành trung tâm kinh tế biển hiện đại, mang tầm quốc tế
15:32 | 25/08/2024 Megastory/Longform
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ
19:52 | 23/08/2024 Infographics
(INFOGRAPHISC) Việt Nam-Trung Quốc ký kết 14 văn kiện hợp tác giữa hai nước
08:59 | 20/08/2024 Infographics