Chế biến cá ngừ xuất khẩu. Ảnh: T.H

Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), mặc dù không nằm trong top 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay, nhưng Italy gây chú ý với mức tăng gấp 12 lần trong tháng 6/2023.

Số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, XK cá ngừ của Việt Nam sang Italy sau khi sụt giảm trong tháng 1 đã tăng trưởng liên tục ở mức 3 con số trong những tháng sau đó. Và nhờ đó, tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023 XK cá ngừ sang thị trường này đạt 5,8 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2022.

Khác với năm trước, năm nay Italy nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ đóng hộp của Việt Nam, chiếm tới hơn 50% giá trị XK cá ngừ sang thị trường này. Giá trị XK nhóm sản phẩm này sang Italy tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm 2022. Cùng với cá ngừ đóng hộp, XK thịt, phi lê cá ngừ đông lạnh mã HS0304 của Việt Nam sang thị trường này cũng tăng mạnh 71% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, nhập khẩu cá ngừ của Italy từ các nước năm nay chỉ ở mức tương đương so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 12 của thị trường này trong số hơn 33 nguồn cung. Hiện tại, Indonesia và Ecuador đang dẫn đầu về xuất khẩu cá ngừ sang Italy.

Theo các doanh nghiệp, các ưu đãi về thuế quan theo thỏa thuận trong Hiệp định Thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (gọi tắt EVFTA) là một trong những nguyên nhân khiến cho các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam thu hút được các nhà nhập khẩu Italy, nhất là trong bối cảnh giá cá ngừ nguyên liệu tăng cao như hiện nay.

Tuy nhiên, bước sang nửa cuối năm khi hạn ngạch ưu đãi thuế quan được sử dụng hết, nhiều khả năng XK sang Italy sẽ chững lại. Bên cạnh đó, nếu kết quả thanh tra chương trình chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) của EU vào tháng 10 tới không đạt được kỳ vọng tháo gỡ thẻ vàng, XK cá ngừ của Việt Nam sang các nước EU, trong đó có Italy sẽ bị ảnh hưởng.

Theo số liệu thông kê của Hải quan Việt Nam, hiện không có nhiều doanh nghiệp tham gia XK cá ngừ sang thị trường Italy. Tính đến hết tháng 6/2023, cả nước mới chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp tham gia XK sang thị trường này, trong đó dẫn đầu là Yueh Chyang Canned Food, Thanh Dung Canning Co., Ltd và Nha Trang Bay...