Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Dương Thái trả lời báo chí.

2018 thực hiện tất cả thủ tục qua NSW

Theo ông Nguyễn Dương Thái, cơ chế một cửa quốc gia (NSW) được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) chủ trì và chính thức triển khai từ cuối năm 2014. Tới thời điểm hiện tại đã có 9 trên tổng số 14 bộ, ngành kết nối gồm: Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Y tế.

Đến nay, về mặt số lượng, các thủ tục hành chính kết nối NSW đạt gần 30% so với tổng số các thủ tục hành chính cấp phép cho hàng hóa xuất nhập khẩu và phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh.

Thủ tục hải quan đã được thực hiện hoàn toàn bằng phương thức điện tử trên phạm vi toàn quốc dựa trên hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS, trừ một số trường hợp đặc thù chiếm không quá 2% tổng số các lô hàng xuất nhập khẩu.

Trong lĩnh vực quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh, quá cảnh, đối với các bộ, ngành đã kết nối, tạm đánh giá, Bộ triển khai nhiều thủ tục nhất (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - 8 thủ tục, bao gồm kiểm dịch động, thực vật tại cửa khẩu) đạt khoảng 40% trên số lượng các thủ tục Bộ chủ quản cần đưa lên thực hiện theo NSW.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, hiện mới chỉ triển khai được thủ tục cho tàu biển đối với 8/25 cảng vụ hàng hải, thủ tục cho tàu thuyền Việt Nam hoạt động nội địa vào/rời cảng biển mới chính thức triển khai từ 1-3-2016.

Với mục tiêu đưa toàn bộ dịch vụ công chủ yếu tác động đến doanh nghiệp, tổ chức tham gia hoạt động xuất khẩu/nhập khẩu, xuất cảnh/nhập cảnh và quá cảnh lên thực hiện trên NSW, Tổng cục Hải quan đang phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng Kế hoạch tổng thể triển khai NSW giai đoạn 2016 – 2020.

Mục tiêu được đặt ra đến năm 2018 là tất cả các thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến hoạt động XNK, XNC của các bộ, ngành phải được thực hiện thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia ở cấp độ 4.

Đối với khu vực và quốc tế, từ tháng 9-2015, NSW đã kết nối kỹ thuật thành công với 4 nước ASEAN (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore) để trao đổi Giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D cho hàng hóa xuất khẩu có xuất xứ ASEAN; sẵn sàng để chính thức kết nối Cơ chế một cửa ASEAN khi Nghị định thư pháp lý về Cơ chế một cửa ASEAN có hiệu lực trong năm 2016.

Nỗ lực kiểm soát buôn lậu qua lối mở

Giải đáp thắc mắc của phóng viên về việc một số lối mở biên giới không có sự có mặt của lực lượng Hải quan, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Dương Thái phân tích: Lối mở ngoài khu kinh tế cửa khẩu gồm 2 loại là lối mở chỉ có hàng hóa cư dân biên giới qua lại và lối mở được Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố quyết định cho hàng hóa XNK đi qua sau khi trao đổi với các cơ quan chức năng có liên quan. Như vậy, loại lối mở thứ 2 là lối mở lực lượng hải quan phải có mặt và thực hiện chức trách nhiệm vụ của mình.

Theo thống kê đến nay, tại biên giới Việt Nam – Trung Quốc có có 22 điểm xuất hàng và điểm thí điểm XNK cũng như lối mở. Biên giới Việt nam - Lào có 10 lối mở, biên giới Việt Nam – Campuchia có 7 lối mở. Đây là những lối mở có hàng hóa XNK đi qua. Tại những lối mở này, lực lượng Hải quan phải thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát, kiểm soát đối với hàng hóa XNK, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh.

Phó Tổng cục trưởng cho biết thêm, ngoài kiểm tra, giám sát, kiểm soát, lực lượng hải quan còn có một nhiệm vụ khác là chống buôn lậu và gian lận thương mại hàng hóa qua biên giới. Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định, trong địa bàn hoạt động của Hải quan thì Hải quan chủ trì, ngoài địa bàn thì Hải quan phối hợp với các lực lượng khác.

Theo quy định nói trên, những lối mở được hàng hóa XNK được phép đi qua là địa bàn hoạt động của Hải quan và Hải quan chủ trì công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Còn tại những lối mở chỉ cho hàng hóa cư dân biên giới đi qua cũng như các đường biên khác mà không cho hàng hóa XNK qua thì Hải quan phối hợp với các lực lượng chức năng khác để thực hiện nhiệm vụ này.

Đại diện Tổng cục Hải quan chia sẻ thêm: Việc buôn lậu, gian lận thương mại trên biên giới đường bộ là vô cùng phức tạp, do đó, cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại qua các đường mòn, lối mở là cuộc chiến gian nan mà Hải quan và các lực lượng khác vẫn đang nỗ lực thực hiện.

Phó Tổng cục trưởng cũng đề nghị: Nếu người dân, báo chí nắm được thông tin lực lượng Hải quan buông lỏng vai trò của mình tại các điểm mà hàng hóa XNK được phép đi qua thì lập tức phản ánh lại với Tổng cục Hải quan để nghiêm túc chấn chỉnh.