Vịnh Bái Tử Long: một vẻ đẹp hoang sơ đến ngỡ ngàng của đất Quảng Ninh
	Chiêm ngưỡng Meikleour Beech – Hàng rào cao nhất thế giới
	Bà Rịa- Vũng Tàu công bố điểm đến an toàn và kích cầu du lịch sau đại dịch
	Cao nguyên đá Hà Giang đẹp ngỡ ngàng trong tiết thu

Thời kỳ Đồ đá mới bắt đầu vào khoảng 10.000 năm trước Công nguyên. Đây là một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại vì nó đánh dấu sự khởi đầu của các nền văn minh. Tổ tiên của chúng ta bắt đầu định cư vào khoảng thời gian này với một số địa điểm đã được các nhà khoa học khai quật, nghiên cứu. Nhưng có nhiều điểm định cư của người cổ đại lại chứa đựng các tác phẩm nghệ thuật đã được chứng minh có từ hàng chục nghìn năm trước. Đến nay, các địa điểm này đã trở thành điểm khảo cổ học và gần như tất cả đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

9. Tell es-Sultan (Jericho)

Niên đại: hơn 10.000 năm

Địa điểm: Jericho, Bờ Tây, Trung Đông

Năm khai quật: 1868

Tell es-Sultan là phần lâu đời nhất của Jericho và được gọi là thị trấn lâu đời nhất trên trái đất. Những người săn bắn hái lượm ban đầu định cư ở Tell esSultan vào khoảng năm 9.000 trước Công nguyên và tiếp tục củng cố và mở rộng địa điểm này. Đến năm 7.000 trước Công nguyên, Tell es-Sultan trở thành một thị trấn lớn. Vào khoảng thời gian này, các bức tường và tháp Jericho được xây dựng nhằm để bảo vệ khu định cư. Thời điểm khai quật đầu tiên tại Tell es-Sultan bắt đầu vào năm 1868 với việc phát hiện các công cụ đá lửa và những ngôi nhà được xây từ gạch bùn.

8. Göbekli Tepe

Niên đại: hơn 11.000 năm

Địa điểm: Vùng Đông Nam Anatolia, Thổ Nhĩ Kỳ

Năm khai quật: 1963

Được cho là ngôi đền cổ nhất thế giới, Gobekli Tepe có tuổi đời hơn 11.000 năm tuổi. Địa điểm này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1963 và các nhà khoa học ban đầu không quan tâm đến Gobekli Tepe vì họ nghĩ rằng đó chỉ là một nghĩa trang thời trung cổ bị bỏ hoang. Tuy nhiên, nhà khảo cổ học người Đức Klaus Schmidt đã khám phá lại địa điểm này vào năm 1994. Schmidt tiếp tục dẫn đầu nhóm khai quật cho đến khi ông qua đời vào năm 2014 và ông tin rằng Gobekli Tepe là một ngôi đền ở thời kỳ đồ đá mới. Năm 2018, Gobekli Tepe được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

7. Tell Qaramel

Niên đại: hơn 12.000 năm

Địa điểm: vùng Aleppo, Syria

Năm khai quật: 1999

Bằng chứng về Tell Qaramel được phát hiện vào cuối những năm 1970, nhưng việc khai quật địa điểm này bắt đầu từ năm 1999. Các cuộc khai quật khảo cổ học cho thấy khu định cư Tell Qaramel tồn tại trong khoảng thời gian từ 10.900 đến 8.800 trước Công nguyên. Có nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy Tell Qaramel có thể còn cổ hơn. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số hiện vật từ Tell Qaramel, bao gồm đá lửa, xương và các đồ vật bằng đá. Ngoài ra còn có một số tháp có niên đại vào khoảng năm 10.650 trước Công nguyên. Đây là những tháp lâu đời nhất trên thế giới, có trước tháp Jericho nổi tiếng vài thế kỷ.

6. Hang Lascaux

Niên đại: khoảng 17.000 năm

Địa điểm: Montignac, Pháp

Năm khai quật: 1940

Mặc dù không có những bức tranh hang động lâu đời nhất trên thế giới nhưng Lascaux có lẽ là hang có tranh vẽ thời tiền sử nổi tiếng nhất trên thế giới. Kể từ khi được phát hiện vào năm 1940, Lascaux đã được nghiên cứu rộng rãi. Các bức tường của hang được bao phủ bởi hình ảnh động vật, hình người và các dấu hiệu. Gần đây, một bản sao hoàn chỉnh của hang Lascaux được tái tạo bằng công nghệ đã được mở cửa cho công chúng.

5. Hang Altamira

Niên đại: trên 27.000 năm

Địa điểm: Santillana del Mar, Cantabria, Tây Ban Nha

Năm khai quật: 1879

Hang Altamira là một trong những địa điểm khảo cổ nổi tiếng nhất của Tây Ban Nha. Khi Altamira lần đầu tiên được khai quật vào năm 1879, nhiều học giả đã bác bỏ tính xác thực của những bức vẽ trong hang vì chúng quá khác so với những bức tranh được tìm thấy ở Pháp. Do đó, Altamira phần lớn đã bị lãng quên trong nhiều năm trước khi nó được xem xét lại vào năm 1902. Altamira đã mở cửa trong nhiều năm nhưng vào năm 2002 nó đã bị đóng cửa khi nấm mốc bắt đầu xuất hiện trên một số bức tranh. Các nhà nghiên cứu cho rằng, khách du lịch và ánh sáng nhân tạo đã gây hại cho Altamira. Năm 2014, Altamira đã được mở cửa trở lại một phần cho công chúng. Mỗi tuần, 5 du khách được chọn ngẫu nhiên thông qua một cuộc rút thăm được phép thăm Altamira trong bộ đồ bảo hộ.

4. Murujuga

Niên đại: khoảng 30.000 năm

Địa điểm: Quần đảo Dampier, Tây Úc

Năm phát hiện: chưa xác định

Murujuga là một nơi thiêng liêng đối với thổ dân Úc. Địa điểm này là nơi lưu giữ các bức tranh khắc trên đá lâu đời nhất trên thế giới. Đây cũng là một trong những bộ sưu tập nghệ thuật trên đá lớn nhất với ít nhất một triệu tác phẩm nghệ thuật riêng lẻ. Các bức tranh khắc đá có niên đại khoảng 30.000 năm trước, mô tả một số loài động vật hiện đã tuyệt chủng ở Úc.

3. Hang Chauvet

Niên đại: khoảng 36.000 năm

Địa điểm: Ardèche, Pháp

Năm khai quật: 1994

Hang Chauvet ở Pháp có lẽ là một trong những địa điểm quan trọng nhất của nghệ thuật thời tiền sử. Những bức tranh trong hang là những bức tranh đẹp nhất, được bảo quản tốt và khắc họa rõ nét các loài động vật như tê giác, sư tử và hươu. Mặc dù có một số bất đồng nhưng nghiên cứu gần đây đã xác định con người đã sinh sống ở hang Chauvet vào khoảng 36.000 năm trước. Để bảo vệ hang và các bức tranh, Chauvet đã bị phong tỏa không lâu sau khi được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1994. Hiện nay đã có một bản sao của hang Chauvet được xây dựng dành cho du khách có thể chiêm ngưỡng các bức tranh, bản vẽ và bản khắc.

2. Động El Castillo

Niên đại: trên 40.800 năm

Địa điểm: Monte Castillo, Puento Viesgo, Cantabria, Tây Ban Nha

Năm khai quật: 1903

El Castillo nổi tiếng là nơi có những bức tranh hang động lâu đời nhất thế giới với hơn 40.800 năm tuổi. Hang động được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1903 bởi H. Alcalde del Río và El Castillo. Các bức vẽ trong hang động đã được nghiên cứu lại vào năm 2012 cho kết quả là những bức tranh trong hang có thể được tạo ra bởi người Neanderthal thay vì con người hiện đại như công bố ban đầu.

1. Động Theopetra

Niên đại: khoảng 135.000 năm

Địa điểm: Thessaly, Hy Lạp

Năm khai quật: 1987

Vào năm 2012, sau nhiều thập kỷ nghiên cứu và khai quật, các nhà nghiên cứu cho rằng con người đã sống trong động Theopetra cách đây hơn 135.000 năm. Điều này có nghĩa Theopetra là địa điểm khảo cổ lâu đời nhất trên thế giới. Động Theopetra là một kho tàng hiện vật từ nhiều thời kỳ khác nhau, bao gồm cả thời kỳ đồ đá cũ, đồ đá cũ và đồ đá mới. Địa điểm này cũng là nơi có bức tường 23.000 năm tuổi, được xây dựng để bảo vệ cư dân trong động khỏi những cơn gió lạnh. Đây được coi là công trình kiến trúc cổ nhất do con người tạo ra trên thế giới.