Sâu măng trong bữa ăn ngày lạnh của người dân Mường Lát, Thanh Hóa khiến không ít khách đường xa phải ngần ngại.

Đây là những đặc sản vùng cao mà người dân Thái, Mường vùng Quan Hóa, Bá Thước, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc… ở Thanh Hóa ưu ái dành riêng cho những vị khách quý ghé chơi nhà.

Sâu măng xào

Vào mùa mưa lạnh, người Mường ở huyện Mường Lát, Thanh Hóa thường vào rừng tìm những cây măng héo ngọn để bắt sâu về làm thức ăn. Sâu măng to như cọng rau muống, màu trắng sữa, dài độ 2 đốt ngón tay, thường xuất hiện vào những tháng mưa lạnh cuối năm.

Qua bàn tay khéo léo và sáng tạo của người dân vùng cao, sâu măng được chế biến thành nhiều món như sâu măng om, chiên giòn, luộc… nhưng được ưa chuộng nhất vẫn là sâu măng xào. Sâu đem rửa sạch, ướp tiêu muối rồi cho vào chảo, đảo nhanh tay, lúc gần được cho thêm lá chanh thái chỉ vào là đã có ngay món ngon, sạch, giàu dinh dưỡng để thiết khách.

Đĩa sâu măng vàng tươi, có mùi thơm rất hấp dẫn, nhưng không phải ai cũng can đảm để đưa lên miệng thử. Tuy nhiên, khi mạnh dạn thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được vị ngậy ngậy, ngọt bùi, thơm thơm rất riêng của loại côn trùng này.

Nòng nọc om

Những con nòng nọc do loài ếch đá trong rừng đẻ ra vào các tháng mùa mưa thường béo tròn, to bằng ngón tay. Mùa mưa, cũng là mùa sinh sản của chúng, người dân thường vào rừng tìm bắt. Nòng nọc bắt về được chế biến thành nhiều món khác nhau như chả, chiên, xào, nấu, nướng, kho… nhưng được yêu thích nhất phải kể đến nòng nọc om măng.

Nếu có dịp ghé thăm bản Mường xứ Thanh vào mùa mưa lạnh, hãy thử món ăn đặc sản này như lời cảm ơn dành cho chủ nhà đã mời bạn thưởng thức thú vui ẩm thực độc đáo của miền sơn cước.

Những vị khách ở xa hiếu kỳ khi không thể biết được đó là món gì, tuy nhiên, khi biết đó là những chú nòng nọc mà lại to béo khác thường đều có cảm giác hơi ghê. Hãy can đảm nếm thử một chú nòng nọc đang nghi ngút khói cho vào miệng, bạn sẽ thấy vị mềm ngọt, xen lẫn vị đắng nhẹ của măng rừng và nước dùng béo ngậy, đậm đà.

Canh lá đắng

Cây đắng là loại cây sẵn có trong vườn nhà của người Mường ở Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thanh Hóa. Có vị đắng tê người nhưng đây vẫn được người dân xem như thứ rau nấu canh hằng ngày.

Nấu canh lá đắng rất đơn giản. Nguyên liệu được chọn để nấu cùng có thể là thịt gà, lòng gà rừng, cá rô, thịt lợn… Nguyên liệu nấu cùng sau khi được sơ chế sạch, đem ướp gia vị cho ngấm rồi xào qua trước, sau đó cho nước vào đun sôi. Bát canh đắng không thể thiếu tiết để tạo màu và tăng độ ngọt. Khi nồi canh đã sôi kỹ người ta mới cho lá đắng thái chỉ vào sau cùng và bắc ra ăn nóng.

Ngoài ra, lá đắng còn là loại thảo dược có tác dụng chữa bệnh đường ruột, chống đầy hơi, tiêu mỡ và giải rượu rất tốt của người Mường.

Những người thưởng thức lần đầu sẽ phải rùng mình, thụt lưỡi vì chưa bao giờ ăn phải một thức nào đắng ngắt đến như vậy. Tuy nhiên, khi vị đắng ấy qua đi, dư vị sót lại nơi đầu lưỡi làm cho người ta thấy món ăn thật thú vị. Và khi đã “quen miệng” với vị đắng ấy rồi, dám chắc bạn sẽ còn muốn ăn thêm nhiều lần nữa.