Hệ thống CNTT ngành Hải quan ngày càng phát triển mạnh mẽ đòi hỏi phải được quản lí, vận hành bởi một tổ chức chuyên nghiệp, đủ mạnh. Ảnh: T.B.

Kết nối toàn quốc

Những năm gần đây, Hải quan Việt Nam được đánh giá là một trong những đơn vị đi tiên phong trong lĩnh vực hiện đại hóa. Điều này đã góp phần không nhỏ trong việc tạo thuận lợi cho hoạt động giao thương quốc tế của đất nước và đảm bảo yêu cầu quản lí Nhà nước về Hải quan.

Theo Cục Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan (CNTT&TKHQ), đến nay hầu hết các hoạt động nghiệp vụ, quản lí điều hành của ngành Hải quan đã được tin học hóa và hoạt động dựa vào các hệ thống CNTT. Về hạ tầng mạng, hệ thống mạng LAN đã được trang bị cho toàn bộ các cửa khẩu và trụ sở làm việc của cơ quan Hải quan các cấp. Mạng diện rộng của ngành Hải quan đã được kết nối từ Tổng cục đến các cục và chi cục hải quan địa phương (kết nối tất cả 34 cục và hơn 200 chi cục).

Toàn Ngành được trang bị 1.378 máy chủ các loại và hơn 11.000 máy trạm. Các Trung tâm dữ liệu đều được trang bị máy chủ cơ sở dữ liệu có chức năng xử lí cao và hệ thống lưu trữ backup dữ liệu chuyên dụng.

Vấn đề đảm bảo an toàn thông tin; mô hình, kiến trúc hệ thống ứng dụng đều được thực hiện đảm bảo theo quy định.

Về mô hình quản lí, vận hành hệ thống CNTT, đại diện Cục CNTT&TKHQ cho biết, việc quản lí được phân theo 3 khối gồm: cấp Tổng cục, cấp cục, cấp chi cục. Trong đó, ở cấp Tổng cục việc quản lí, vận hành do Cục CNTT&TKHQ đảm nhiệm; cấp cục do Trung tâm dữ liệu & CNTT và một số đơn vị nhỏ do cán bộ CNTT chuyên trách thực hiện; ở chi cục, mỗi đơn vị có từ 1 đến 2 cán bộ CNTT chuyên trách.

Hiện đại nhưng chưa đủ tầm

Mặc dù đã được đầu tư và có những bước tiến lớn nhưng so với yêu cầu thực tiễn và các mục tiêu hiện đại hóa của Ngành, thực trạng quản lí, vận hành hệ thống CNTT còn bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế. Đặc biệt những vấn đề này nếu không được khẩn trương giải quyết sẽ gây rất nhiều khó khăn cho việc tiếp nhận, vận hành VNACCS.

Theo Cục CNTT&TKHQ, hiện các chương trình ứng dụng của Ngành được triển khai tương đối rộng và phân tán, nên số lượng trang thiết bị, chương trình ứng dụng triển khai nhiều dẫn đến khối lượng công việc quản trị lớn và đầu tư dàn trải. Trong khi đó, yêu cầu với các ứng dụng nghiệp vụ ngày càng cao, việc xử lí hoàn toàn dựa trên máy tính theo xu hướng tích hợp dữ liệu và liên thông toàn quốc, vì vậy mô hình ứng dụng phân tán hiện nay không phù hợp. Bởi mô hình xử lí trong tương lai của ngành Hải quan là xử lí tập trung để không gây ách tắc trong quy trình thủ tục hải quan.

Hiện nay đội ngũ cán bộ CNTT còn thiếu và chưa đáp ứng yêu cầu về chuyên môn sâu để quản trị, vận hành các hệ thống CNTT trong bối cảnh công tác quản lí nhà nươcớc về Hải quan ngày càng tăng về quy mô, tính phức tạp, sử dụng công nghệ mới, hiện đại để đảm bảo an ninh an toàn của các hệ thống CNTT…

Trong khi đó, để đảm bảo các mục tiêu hiện đại hóa từ nay đến năm 2020, Hải quan Việt Nam sẽ phải quản lí, vận hành nhiều hệ thống CNTT hết sức phức tạp. Đó là các hệ thống CNTT cốt lõi như hệ thống VNACCS; các hệ thống CNTT đang ứng dụng phân tán hiện nay như Hệ thống KT559; hệ thống thanh toán thuế qua ngân hàng (E-Payment); hệ thống CNTT phục vụ thủ tục hải quan điện tử cho loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất; hệ thống CNTT phục vụ công tác trị giá tính thuế; hệ thống CNTT phục vụ quản lí rủi ro; kết nối vào Cổng thông tin một cửa quốc gia (NSW); cung cấp dịch vụ công điện tử.