Băn khoăn cơ chế chi của Quỹ Bảo vệ môi trường cho hoạt động tái chế, xử lý chất thải
Cần có các tiêu chí rõ ràng để tránh phát sinh cơ chế “xin-cho” trong quá trình quản lý, sử dụng quỹ. Ảnh: ST |
Băn khoăn về mục đích sử dụng quỹ
Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, DN sản xuất, nhập khẩu một số loại sản phẩm, bao bì có trách nhiệm tái chế và xử lý chất thải. Về trách nhiệm tái chế, DN phải tự mình tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì do mình sản xuất, nhập khẩu hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ hoạt động tái chế trong trường hợp không tự mình tổ chức tái chế. Đối với trách nhiệm xử lý chất thải, DN phải có trách nhiệm đóng góp tài chính để hỗ trợ xử lý chất thải.
Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường – Tổ trưởng Tổ soạn thảo Thông tư ban hành Quy chế quản lý, sử dụng đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải cho biết, nguồn tài chính đóng góp từ nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam sẽ được hỗ trợ trực tiếp cho các hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì hoặc xử lý chất thải. Việc hỗ trợ sẽ tuân thủ nguyên tắc quản lý, sử dụng minh bạch, hiệu quả và đúng mục đích, tuyệt đối không sử dụng cho mục đích khác ngoài tái chế, xử lý chất thải.
“Nguồn tài chính này sẽ góp phần quan trọng để thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế tại Việt Nam và giúp giải quyết vấn đề thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, đặc biệt tại các địa bàn có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn” – ông Hùng cho biết.
Ông Hùng cũng thông tin, đến nay, các nhà sản xuất, nhập khẩu đã đóng góp được khoảng 500 tỷ đồng vào Quỹ và số tiền này sẽ được giải ngân ngay sau khi Thông tư được ban hành để hỗ trợ hoạt động tái chế, xử lý chất thải.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội DN sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam cho biết, Dự thảo Thông tư quy định chi phí quản lý, điều hành văn phòng EPR Việt Nam bao gồm 11 loại chi phí, trong đó chỉ có 1 loại chi phí là được dùng vào việc hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải. Trong khi có tới 10 loại chi phí khác như mua sắm tài sản, truyền thông, giao dịch, đối ngoại, hội thảo, hội nghị, chi hỗ trợ cho đảng bộ, đoàn thể…, đều sử dụng từ khoản đóng góp của DN cho tái chế sản phẩm, bao bì, xử lý chất thải. Điều này đồng nghĩa với việc các khoản tài chính đóng góp của DN được sử dụng vào các mục đích không liên quan trực tiếp đến tái chế, xử lý chất thải. Trong khi đó, theo Luật Bảo vệ môi trường, khoản đóng góp tài chính này chỉ sử dụng cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì và không sử dụng vào các mục đích khác.
Do đó, ông Dũng cho rằng việc Dự thảo Thông tư cho phép sử dụng các khoản đóng góp của doanh nghiệp để hỗ trợ cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì vào các mục đích khác như trên là hoàn toàn trái nguyên tắc, đi ngược lại và không thống nhất với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường.
Ông Dũng cho biết thêm, nội dung này đã được 12 hiệp hội ngành hàng kiến nghị tới Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường vào tháng 10/2022 nhưng nên nay vẫn chưa được tiếp thu, chỉnh sửa.
Cần cơ chế giám sát
Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM cũng đặt vấn đề rằng Nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường có quy định văn phòng giúp việc cho Hội đồng EPR làm việc theo chế độ kiêm nhiệm và theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP thì mức phụ cấp kiêm nhiệm bằng 10% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo. Tuy nhiên, trong Dự thảo Thông tư lại quy định văn phòng EPR quốc gia là đơn vị sự nghiệp công, tự chủ về biên chế và tài chính, lương thưởng như người trong biên chế. Theo bà Chi, quy định của Dự thảo Thông tư là không phù hợp.
Các DN cũng băn khoăn về cơ cấu tổ chức, quyền hạn, trách nhiệm của Văn phòng EPR bởi Dự thảo Thông tư chỉ có một số quy định về văn phòng giúp việc của Hội đồng EPR trong khi chưa có quy định cụ thể nào về Hội đồng EPR. Điều này sẽ gây khó khăn cho việc giám sát sử dụng. Cụ thể, ông Dũng kiến nghị thành phần của Hội đồng EPR nên có ít nhất 1 đại diện của các Hiệp hội DN trong nước cho mỗi ngành hàng chủ lực của kinh tế Việt Nam và 1 đại diện của các Hiệp hội DN nước ngoài, vì đây là 2 nguồn đóng góp tài chính chủ yếu. Ngoài ra còn còn có 1 đại diện đơn vị tái chế, 1 đại diện đơn vị xử lý chất thải và 1 đại diện của VCCI với tư cách là tổ chức xã hội để theo đúng Nghị định 08/2022/NĐ-CP.
Ông Dũng cũng lo ngại về các quy định trong Dự thảo Thông tư về quản lý và sử dụng khoản đóng góp của DN. Cụ thể, các khoản hỗ trợ đều theo cơ chế xin-cho, trong khi các tiêu chí xét duyệt hỗ trợ, mức hỗ trợ chưa được quy định rõ ràng và không có quy định thời hạn phải giải ngân khoản đóng góp của doanh nghiệp để tái chế sản phẩm, xử lý chất thải.
Theo đó, ông Dũng kiến nghị cần quy định quy trình xin hỗ trợ và xét duyệt mức hỗ trợ làm online trên hệ thống dịch vụ công quốc gia, các địa phương không phải ra Hà Nội nộp hồ sơ giấy. Đại diện Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham) tại Việt Nam cũng kiến nghị Dự thảo Thông tư cần quy định cụ thể hơn các tiêu chí lựa chọn và quy trình xét duyệt, giải ngân để để đảm bảo sự minh bạch, công bằng cho các đối tượng được hỗ trợ, tránh phát sinh cơ chế “xin-cho” trong quá trình thực hiện sau này.
Theo các DN, hiện nay nhiều loại bao bì, sản phẩm, chất thải có thể tái sử dụng và mang lại lợi nhuận, thị trường tái chế bao bì, sản phẩm, xử lý chất thải rất sôi động, có nhiều công ty tham gia. Chỉ một số loại khó tái chế, khó xử lý và không mang lại lợi nhuận mới cần phải có sự hỗ trợ của nhà nước và đóng góp của doanh nghiệp. Bộ Tài nguyên và Môi trường nên tập trung vào các chính sách thúc đẩy phát triển để thị trường này vận hành hiệu quả, đồng thời thiết lập cơ chế kiểm soát có sự tham gia rộng rãi của các hiệp hội ngành hàng chủ lực để đảm bảo đóng góp của DN được sử dụng rõ ràng, minh bạch, đúng mục đích như Luật Bảo vệ môi trường đã nêu.
Tin liên quan
Sẽ trình Chính phủ các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai trước 10/5
20:06 | 04/05/2024 Kinh tế
Dự kiến ban hành 9 nghị định, 6 thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi)
21:53 | 01/02/2024 Kinh tế
Lo thất thu ngân sách nếu bỏ phương pháp thặng dư khi định giá đất
09:56 | 28/07/2023 Chính sách và Cuộc sống
Các chỉ tiêu sản xuất 7 tháng của TKV đều vượt so với cùng kỳ
15:45 | 01/08/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
9 năm liền Vedan được vinh danh "Top 10 nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam"
15:33 | 01/08/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Chuyển đổi số trong hải quan, điểm nhấn phát triển ngành logistics xanh
15:30 | 01/08/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Nước tăng lực Number 1 tiếp năng lượng cho các tài xế trên những cung đường
13:56 | 01/08/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Acecook Việt Nam ra mắt Phở Đệ Nhất 12h hầm xương đặc biệt
09:02 | 01/08/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Tiềm năng nhân tài Việt Nam cho nhà đầu tư phát triển lĩnh vực AI
16:21 | 31/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
MSB lãi 6 tháng tăng 3%, tăng trưởng mạnh mảng kinh doanh ngoại hối
14:36 | 31/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Doanh nghiệp “chuyển đổi kép” nâng cao năng lực cạnh tranh
13:20 | 31/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Nhờ xuất khẩu, doanh thu của Vinamilk lập đỉnh mới
07:45 | 31/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Lãi trước thuế 6 tháng đầu năm của SHB đạt 6.860 tỷ đồng
07:38 | 31/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
“Soi” cổ đông ngân hàng sở hữu 1% vốn trở lên
18:39 | 30/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Hỗ trợ phát triển thị trường cho sản phẩm công nghệ số "Make in Viet Nam"
18:07 | 30/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Lợi nhuận bán niên của HDBank tăng trưởng 49%
16:30 | 30/07/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
bawns cas h5
Tin mới
Thúc đẩy toàn diện hợp tác tài chính song phương Việt Nam – Australia
Sửa thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô cần đảm bảo hài hoà lợi ích
TP Hồ Chí Minh: Thu NSNN đạt trên 300.000 tỷ đồng
Tạm hoãn xuất cảnh giám đốc nợ hơn 6 tỷ đồng thuế XNK
Việt Nam-Ấn Độ nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh Lê Việt Hùng
18:30 | 30/07/2024 Infographics
(LONGFORM) Cảng biển TPHCM – Vai trò quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước
10:17 | 24/07/2024 Megastory/Longform
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 3 tháng 7/2024 (từ ngày 15/7/2024 đến 21/7/2024)
10:51 | 22/07/2024 Multimedia
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 7/2024 (từ ngày 8/7/2024 đến 14/7/2024)
08:50 | 15/07/2024 Multimedia
(Infographics) Tổng quan thương mại Việt Nam - Campuchia
20:10 | 12/07/2024 Infographics