Chứng khoán có tuần giao dịch tích cực
	Nguyên tắc bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh
	Thị trường chứng khoán sẽ chịu sự chi phối chính từ diễn biến dịch Covid-19

Nhà đầu tư cá nhân mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán phải đủ 18 tuổi trở lên. Ảnh Internet.

Quy định về mở tài khoản giao dịch chứng khoán

Dự thảo Thông tư này sẽ thay thế cho Thông tư số 203/2015/TT-BTC ngày 21/12/2015 của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn về giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Tại dự thảo Thông tư, Bộ Tài chính quy định cụ thể về định nghĩa của việc ngắt mạch thị trường (circuit breaker). Theo đó, đây là cơ chế tạm dừng giao dịch tự động trong phiên giao dịch khi giá chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán biến động chạm các ngưỡng xác định trên hệ thống giao dịch chứng khoán của sở giao dịch chứng khoán.

Dự thảo nêu rõ, Sở giao dịch chứng khoán ban hành Quy chế hướng dẫn giao dịch chứng khoán, quy định cụ thể về: phương thức giao dịch; thời gian giao dịch; cách xác định giá tham chiếu; biên độ dao động giá chứng khoán; cơ chế ngắt mạch thị trường; các loại lệnh giao dịch; việc sửa lệnh, hủy lệnh giao dịch; việc xác lập giao dịch và loại bỏ giao dịch chứng khoán; việc tạm ngừng giao dịch, đình chỉ một phần hoặc toàn bộ giao dịch của một mã chứng khoán; việc công bố thông tin về kết quả giao dịch và các nội dung liên quan khác sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận.

Bên cạnh đó, Dự thảo quy định rõ, nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc tại mỗi thành viên giao dịch nhà đầu tư chỉ được mở 1 tài khoản giao dịch chứng khoán và ứng với mỗi tài khoản giao dịch chứng khoán nhà đầu tư chỉ được mở một 1 tài khoản ký quỹ tại thành viên bù trừ.

Dự thảo quy định, công ty chứng khoán được mở các tài khoản giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc sau: công ty chứng khoán có nghiệp vụ tự doanh và là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán chỉ được mở 1 tài khoản giao dịch chứng khoán tự doanh tại chính công ty chứng khoán đó, không được mở bất cứ tài khoản giao dịch chứng khoán tại các công ty chứng khoán khác.

Trong trường hợp công ty chứng khoán không còn nghiệp vụ tự doanh nhưng vẫn là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán thì được tiếp tục sử dụng tài khoản tự doanh để bán hết số chứng khoán nắm giữ. Tài khoản nêu trên phải được đóng ngay sau khi bán hết chứng khoán.

Trường hợp công ty chứng khoán còn nghiệp vụ tự doanh, nhưng không còn nghiệp vụ môi giới hoặc không phải là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán thì được mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại các công ty chứng khoán khác để thực hiện đầu tư.

Đáng chú ý, dự thảo nêu rõ, nhà đầu tư cá nhân mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán phải đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật Việt Nam

Với nhà đầu tư cá nhân đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự được phép mở tài khoản giao dịch chứng khoán nhưng phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

Bổ sung cơ chế bán khống có đảm bảo

Một điểm rất mới khác trong dự thảo Thông tư là việc bổ sung cơ chế bán khống có đảm bảo. Theo đó, giao dịch bán khống có tài sản đảm bảo là giao dịch bán chứng khoán đã vay trên hệ thống vay và cho vay chứng khoán của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Người bán sau đó có nghĩa vụ mua lại số chứng khoán đó để hoàn trả khoản đã vay.

Dự thảo Thông tư quy định hợp đồng giao dịch vay chứng khoán trên hệ thống vay và cho vay chứng khoán tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam để thực hiện giao dịch bán khống có bảo đảm tối thiểu phải bao gồm nội dung về tài sản thế chấp, lãi suất vay/cho vay, thời hạn vay, gia hạn vay, xử lý tài sản thế chấp khi nhà đầu tư không hoàn trả chứng khoán, phương thức giải quyết khi có tranh chấp phát sinh, nêu rõ các rủi ro, thiệt hại có thể phát sinh và chi phí.

Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch bán khống có bảo đảm tại công ty chứng khoán được cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán, nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch để thực hiện giao dịch bán khống có bảo đảm.

Các chứng khoán được phép giao dịch bán khống có bảo đảm là cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết, đăng ký giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán và đáp ứng các tiêu chí về thời gian niêm yết, đăng ký giao dịch; về quy mô vốn và kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức phát hành; về tính thanh khoản và biến động giá (nếu có); minh bạch thông tin và các tiêu chí khác theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Trên cơ sở tiêu chí do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quy định, sở giao dịch chứng khoán công bố danh sách chứng khoán được giao dịch bán khống có bảo đảm hoặc chứng khoán không được giao dịch bán khống có bảo đảm.

Một nội dung cũng rất quan trọng được bổ sung là cơ chế giao dịch trong ngày (T+0). Dự thảo thông tư định nghĩa giao dịch trong ngày là giao dịch mua và bán cùng một mã chứng khoán với cùng một khối lượng giao dịch, thực hiện trên cùng một tài khoản và trong cùng một ngày giao dịch.

Nhà đầu tư được thực hiện các giao dịch trong ngày sau khi đã ký hợp đồng giao dịch trong ngày với công ty chứng khoán được cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải có điều khoản cho phép công ty chứng khoán thực hiện các giao dịch vay, giao dịch mua bắt buộc để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp phát sinh thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải nêu rõ các rủi ro phát sinh, thiệt hại và chi phí phát sinh mà nhà đầu tư phải thanh toán.

Theo dự thảo Thông tư, hoạt động giao dịch trong ngày không được thực hiện trong khoảng thời gian 5 ngày trước ngày đăng ký cuối cùng để chốt quyền cổ đông của chứng khoán đó.

Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền yêu cầu tạm ngừng các hoạt động giao dịch trong ngày.