Bắp chuối rừng được lèn chặt với tôm, cá suối trong ống nứa và lam (nướng quay) trên bếp.

Chuối mọc nhiều nơi trong rừng và núi cao của Tây Bắc, chúng thường sinh sôi nảy nở ở những nơi có nguồn nước suối. Là cây hoang dại nhưng lại có nhiều tác dụng đối với đồng bào các dân tộc vùng cao. Họ lấy cây chuối về làm thức ăn gia súc, hạt chuối rừng làm thuốc và đặc biệt, hoa chuối rừng mà người Tày vùng Tây Bắc vẫn gọi bắp bi là nguyên liệu chính để chế biến món ăn ngon và lạ: bắp bi lam với cá suối trong ống nứa.

Món ăn bắp bi lam cá suối chế biến đơn giản nhưng đòi hỏi phải đúng kỹ thuật và gia vị. Bắp chuối rừng được lấy khi đang còn là “bào thai” chưa ra quả, lột bỏ vỏ phần già sau đó thái và băm nhuyễn rồi cho vào nước gạo ngâm cùng muối và mẻ chừng 20 phút cho bắp trắng và bớt đi phần chát. Cá để lam bắp chuối bắt từ những con suối nhỏ uốn lượn quanh những bản làng. Đó là cá tôm hỗn hợp nhiều loại. Cá dùng để lam phải là loại cá nhỏ, đuôi hồng. Món bắp bi lam cần có những loại gia vị, rau thơm trong vườn nhà như rau mùi tây, rau húng, tía tô, lá mắc mật, lá nhội, hạt mắc kén, hạt dổi… để làm cho món ăn dậy mùi. Có điều kiện, người dân còn thêm vào chút ít xương sụn heo băm nhỏ. Một ống nứa lam to được chuẩn bị sẵn, không quá già. Vớt bắp chuối ra để ráo nước sau đó trộn đều với tất cả các nguyên liệu như cá, rau thơm, muối, xương sụn…Trong quá trình cho bắp vào ống, lấy đũa lèn chặt đầy ống, dùng lá chuối nút miệng ống.

Ống nứa được đưa lên bếp than và lam khoảng 35 – 40 phút là hoàn thành món chuối lam. Trong quá trình lam cần chú ý xoay và đảo ống sao cho thức ăn được chín đều. Sau khi đã chín, dùng dao tách ống và lấy món ăn ra mẹt. Dùng dao nhỏ thái chuối lam thành từng miếng tròn và cho lên dĩa hoặc mâm lót bằng lá dong xanh để thưởng thức.

Bắp bi chuối rừng lam cá suối là món ăn dân dã nhưng hết sức đậm đà bản sắc của người vùng cao Tây Bắc. Khi thưởng thức, thực khách sẽ có những cảm nhận rất riêng từ vị giác. Có vị bùi và hơi chát của bắp chuối non, có vị ngọt của cá, tôm, có vị thơm của các loại rau gia vị cùng với cái lật sật của xương sụn. Tất cả hoà thành một cảm giác khó tả, lạ và ngon miệng; cảm giác như đang thu nhận tất cả hương vị của núi rừng, sông suối nơi đây.

Được đãi ăn bắp chuối rừng lam cá suối vùng Tây Bắc là một món ăn thể hiện sự hiếu khách của đồng bào vùng cao từ bao đời nay.

Theo Nguyễn Thế Lượng/ sgtt.vn