Cần chính sách tín dụng mạnh mẽ hơn cho năng lượng tái tạo
	Tạm dừng bổ sung quy hoạch dự án điện gió

Hiện, có gần gần 470 MW điện gió đã vào vận hành. Ảnh: Nguyễn Thanh

8.700 MW điện gió không kịp hưởng giá FIT

Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi một loạt bộ, ngành liên quan lấy ý kiến về dự thảo Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án giải quyết khó khăn trong đầu tư xây dựng các dự án điện gió.

Trong thời vừa qua, Bộ Công Thương đã nhận được báo cáo của UBND 10 tỉnh (tập trung các tỉnh có số lượng dự án điện gió lớn), Hiệp hội Điện gió thế giới,… đề nghị Bộ báo cáo Thủ tướng xem xét gia hạn thời hạn áp dụng cơ chế FIT tại Quyết định 39/2018/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 37/2011/QĐ-TTg về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện gió cho các dự án vào vận hành thương mại đến năm 2022-2023 (gia hạn 1-2 năm).

Bộ Công Thương nêu rõ, đến hết tháng 9/2020, trong số 11.600 MW điện gió được phê duyệt trong quy hoạch phát triển điện lực, gần 470 MW điện gió đã vào vận hành và khoảng 2.905 MW đã ký hợp đồng mua bán điện (có khả năng vào vận hành trong năm 2021).

Như vậy, còn khoảng 8.700 MW điện gió đã được phê duyệt bổ sung quy hoạch (bao gồm cả 7.000 MW mới được phê duyệt bổ sung) có khả năng không kịp vào vận hành trước tháng 11/2021, là thời điểm hiệu lực để áp dụng cơ chế FIT tại Quyết định 39.

Bộ Công Thương cho rằng, đề xuất của UBND các tỉnh về việc kéo dài thời điểm áp dụng cơ chế FIT cho các dự án diện gió là phù hợp với tình hình hiện nay, đảm bảo kịp thời huy động phát triển nguồn điện gió để cung cấp điện cho hệ thống.

Việc tiếp tục có cơ chế khuyến khích về cơ chế FIT đảm bảo đủ thời gian cho phát triển các dự án đã có trong quy hoạch và huy động thêm lượng công suất khoảng 5.000 MW-7.000 MW cho hệ thống.

Một số tác động cơ bản của việc kéo dài thời gian áp dụng giá điện có thể kể đến như, bổ sung sản lượng điện phát khoảng 11.900 GWh/năm-31.700 GWh/năm, thay thế cho sản lượng điện từ nguồn nhiệt điện than, giảm nhiệt điện chạy dầu có chi phí sản xuất điện rất cao và góp phần đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống.

Bên cạnh đó, cơ chế hỗ trợ giá điện gió cố định sẽ tạo điều kiện thuận lợi duy trì và phát triển thị trường thiết bị, dịch vụ, thúc đẩy thị trường vốn đầu tư và nhân lực lao động trong ngành công nghệ năng lượng tái tạo. "Khoảng 11.600 MW điện gió trong quy hoạch thu hút nguồn vốn đầu tư khoảng 17-20 tỷ USD (trong đó khoảng 20-30% giá trị nội địa)...", Bộ Công Thương đánh giá.

Đề xuất kéo dài giá FIT đến năm 2023

Về nghiên cứu cơ chế đấu thầu/đấu giá cho các dự án điện gió, Bộ Công Thương nêu rõ đang phối hợp với các bộ, ngành để xây dựng.

Phát triển dự án điện gió không yêu cầu nguồn vốn nhà nước tham gia trực tiếp đầu tư dự án; không yêu cầu cam kết/bảo lãnh từ Chính phủ trong mua bán và thanh toán tiền điện; thủ tục, tiến độ nhanh gọn, vì vậy cần phải có cơ chế rõ ràng, minh bạch để có thể khuyến khích nguồn vốn đầu tư tư nhân tham gia vào phát triển ngành điện.

Để đạt được mục tiêu này, Bộ Công Thương nhận định, cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và dự án đầu tư phải được thiết kế phù hợp, trong đó thống nhất quy trình, đầu mối, phân cấp thẩm quyền về đầu tư phát triển dự án thể hiện trong các khung chính sách có liên quan về Luật Điện lực, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch…

"Do tác động đến các khung chính sách có liên quan, việc nghiên cứu và ban hành quy định về cơ chế đấu thầu cạnh tranh sẽ mất nhiều thời gian", Bộ Công Thương khẳng định.

Trong khi đó, thời gian phát triển dự án điện gió cần khoảng 2-3 năm, trong đó việc đặt hàng, mua sắm thiết bị của dự án phải sớm trước khoảng 1-1,5 năm trước ngày vào vận hành, đặc biệt ảnh hưởng của dịch Covid-19 làm khan hiếm nguồn cung thiết bị trên thế giới tại thời điểm hiện nay.

Thời gian còn hiệu lực của cơ chế FIT tại Quyết định 39 (15 tháng) không đủ đề nhà đầu tư xem xét tính khả thi của dự án và ra quyết định đầu tư. Vì vậy, cần phải sớm có cơ chế chính sách phù hợp để huy động kịp thời các dự án điện gió đã được phê duyệt bổ sung quy hoạch.

Để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động đầu tư phát triển điện gió, góp phần đảm bảo cung ứng điện giai đoạn đến năm 2025, Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng đồng ý chủ trương kéo dài thời điểm áp dụng cơ chế giá điện cho các dự án điện gió tại Quyết định 39 đến hết năm 2023.

Bên cạnh đó, giao Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ, ngành tính toán giá mua bán điện áp dụng từ tháng 11/2021 đến hết tháng 12/2023 cho các dự án điện gió và thực hiện thủ tục sửa đổi, bổ sung các nội dung này tại Quyết định 39 theo quy định hiện hành, trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt.