Nguồn cung xăng dầu vẫn còn nhiều khó khăn. Ảnh: Nguyễn Thanh.

Cần thiết kéo dài việc giảm thuế

Theo Bộ Tài chính, dự báo năm 2023 giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm ở mức 95-105 USD/thùng (giảm 12 đến 20% so với ước giá bình quân năm 2022). Như vậy, giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm ước giảm so với giá bình quân năm 2022 nhưng vẫn còn ở mức cao. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.

Cùng với đó, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng và sử dụng xăng dầu tăng cao để phục hồi kinh tế sau đại dịch, dự báo sản lượng xăng dầu tiêu thụ năm 2023 vào khoảng 14,50 triệu m3 (hoặc tấn), tăng khoảng 10% so với sản lượng tiêu thụ năm 2022. Trong đó, ước mặt hàng xăng đạt khoảng 10,97 triệu m3 (chiếm 42,3%), dầu diesel đạt khoảng 14,50 triệu m3 (chiếm 55,9%), dầu mazut đạt khoảng 0,43 triệu tấn (chiếm 1,6%), dầu hỏa đạt khoảng 0,051 triệu m3 (chiếm 0,2%).

Bộ Tài chính cho biết, trong bối cảnh tình hình thị trường xăng dầu thế giới vẫn còn tiếp tục diễn biến phức tạp, kéo theo nhiều khả năng trong thời gian tới giá xăng dầu vẫn sẽ tiếp tục biến động khó lường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đến sự ổn định kinh tế - xã hội cũng như tác động đến thị trường xăng dầu trong nước. Việc mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tăng từ mức sàn về mức trần từ ngày 1/1/2023 (giai đoạn cận kề tết nguyên đán) sẽ gây ảnh hưởng nhất định đến tâm lý, đời sống sinh hoạt của người dân cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến lạm phát và sẽ tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, cần phải có giải pháp để góp phần ổn định giá xăng dầu, ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2023.

Căn cứ theo thẩm quyền quy định tại Luật Thuế bảo vệ môi trường và ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại Báo cáo số 362/BC-UBTVQH15 ngày 11/11/2022; từ các giải pháp điều hành giá xăng dầu trong nước thời gian qua; để tránh những tác động tiêu cực khi mức thuế bảo vệ môi trường tăng về mức trần trong Biểu khung thuế từ ngày 1/1/2023, cũng như để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực do giá xăng dầu dự báo vẫn ở mức cao, từ đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, Bộ Tài chính khẳng định việc trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết để điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn để áp dụng trong năm 2023 như năm 2022 (áp dụng mức sàn trong Biểu khung thuế như quy định tại Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội) là cần thiết.

Dự kiến giảm thu ngân sách hơn 50 nghìn tỷ đồng

Mới đây, Bộ Tài chính đã hoàn thiện dự thảo lần 2 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2023. Cụ thể, theo dự thảo Nghị quyết: thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng giảm từ 4.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít. Nhiên liệu bay giảm từ 3.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít. Dầu diesel giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít. Dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít. Mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống mức sàn 300 đồng/kg. Dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Từ ngày 1/1/2024, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (xăng là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg).

Theo Bộ Tài chính, việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần kìm hãm sự tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước, từ đó góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế khi giá xăng dầu vẫn còn ở mức cao.

Do thuế bảo vệ môi trường là một trong những yếu tố cấu thành giá bán lẻ xăng dầu trong nước nên việc điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường sẽ làm giảm chi phí thuế trong cơ cấu giá bán lẻ xăng dầu, từ đó góp phần kìm hãm sự tăng giá xăng dầu trong nước. Việc giữ giá bán xăng dầu không tăng quá cao thông qua việc điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế được những tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với dự kiến sản lượng tiêu thụ như năm 2019 (giai đoạn trước khi xảy ra dịch Covid-19), nếu áp dụng chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên thì dự kiến số thu thuế bảo vệ môi trường giảm khoảng 46.064,4 tỷ đồng và tổng thu ngân sách nhà nước (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) giảm khoảng 50.670 tỷ đồng.