Áp dụng mã vạch trên tờ khai hải quan là một trong các biện pháp ứng dụng CNTT góp phần vào việc cải cách TTHC được DN đánh giá cao. Trong ảnh: CBCC Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KV III sử dụng máy đọc mã vạch. Ảnh: HỮU LINH

Đánh giá về những đổi thay trong thực hiện thủ tục hải quan thời gian gần đây, anh Đoàn Xuân Tiệp - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng XNK của Công ty Yusen Logistics tại KCN Quế Võ (Bắc Ninh) cho biết: Công ty có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực logistics và thực hiện thủ tục khai báo hải quan cho khoảng 100 DN, trong đó phần lớn là DN FDI của Nhật Bản, với những khách hàng lớn như Canon, Toyota, Honda… Việc thực hiện thủ tục hải quan hiện nay đơn giản và thuận tiện hơn trước rất nhiều.

Ấn tượng lớn với anh Tiệp chính là thực hiện thủ tục trên Hệ thống VNACCS/VCIS. Việc tiếp nhận, cấp số, phân luồng được thực hiện rất nhanh chóng, đặc biệt, với tờ khai luồng Xanh thời gian thông quan chỉ trong vòng vài giây. Ngoài ra, những vướng mắc phát sinh khi triển khai Hệ thống cũng được cơ quan Hải quan nhanh chóng khắc phục.

Đơn cử như trước những vướng mắc của DN về tiêu chí khai báo trên Hệ thống VNACCS/VCIS, Tổng cục Hải quan đã và đang rà soát, đơn giản hóa thủ tục này. Ví dụ, trường hợp DN phải thay đổi kế hoạch phương thức vận tải (thay đổi tên tàu, số chuyến) trước kia phải về Chi cục Hải quan nơi mở tờ khai để sửa chữa tờ khai bổ sung, nay DN chỉ cần gửi công văn hoặc fax hay gửi thư điện tử (e-mail) tới bộ phận hải quan giám sát ở cửa khẩu để ghi nhận vào hệ thống của cơ quan Hải quan rồi cho hàng lên tàu chờ xuất.

Điều này giúp DN tiết kiệm được nhiều thời gian, vì trường hợp hàng hóa đưa đến cảng Hải Phòng nhưng tờ khai lại được mở ở Vĩnh Phúc hay Phú Thọ, Bắc Ninh… nên việc di chuyển khi phải khai báo lại là rất lâu. Tuy nhiên, điều này đã được cơ quan Hải quan khắc phục kịp thời.

Liên quan đến áp dụng mã vạch, chị Nguyễn Thanh Dung - nhân viên XNK, Chi nhánh Công ty TNHH dịch vụ XNK Thành Đạt tại Hải Phòng cho biết: Mỗi ngày trung bình Công ty mở khoảng 4 tờ khai NK (tổng cộng có 4 hoặc 5 container) cho loại hình kinh doanh.

Từ khi Tổng cục Hải quan và Hải quan Hải Phòng áp dụng mã vạch trên tờ khai hải quan, Công ty rất tích cực tham gia. Việc sử dụng mã vạch là bước tiến về cải cách thủ tục hải quan. Bởi trước đây, để thực hiện thủ tục liên quan đến giám sát này, DN phải trải qua 2, 3 bước làm việc với Đội Giám sát cổng cảng, kho bãi trước khi đưa hàng ra khỏi cảng. Nhưng với tờ khai có mã vạch, các thông tin được tích hợp nên DN chỉ cần in tờ khai và xuất trình cho cán bộ hải quan giám sát ở cổng cảng sử dụng thiết bị đọc mã vạch để kiểm tra nên thời gian thực hiện nhanh hơn trước .

Tổng cục Hải quan đánh giá, hiện nay nhiều chính sách, giải pháp liên quan đến cải cách, đơn giản hóa thủ tục hải quan đã đi vào cuộc sống, góp phần tạo thuận lợi cho cộng đồng DN. Ngoài các thuận lợi về Hệ thống VNACCS/VCIS hay áp dụng mã vạch như đề cập ở trên, việc cập nhật thông tin nộp thuế cũng được cải thiện đáng kể với việc trao đổi giữa Kho bạc và Hải quan được thực hiện 15 phút/lần giúp DN thông quan nhanh hàng hóa, giảm chi phí phát sinh.

Tiếp tục kì vọng

Những giải pháp cải cách của cơ quan Hải quan đang phát huy hiệu quả tích cực, tuy nhiên cộng đồng DN vẫn tiếp tục kì vọng sự đổi mới mạnh mẽ hơn nữa từ cơ quan Hải quan vì thực tế vẫn còn những điều khiến DN lúng túng khi thực hiện.

Theo anh Đoàn Xuân Tiệp, việc áp dụng mã vạch trên tờ khai cho số container và số chì (cont/seal) có nhiều thuận lợi tuy nhiên DN vẫn băn khoăn với tờ khai có nhiều tờ khai nhánh việc khai báo mã vạch số cont/seal cho số tờ khai đầu tiên hay phải khai báo cho tất cả tờ khai đầu và tờ khai nhánh? Ví dụ một lô hàng 10 container có 1 tờ khai đầu và 10 tờ khai nhánh thì phải khai 1 tờ hay phải khai báo cả 11 tờ khai?

Khi áp dụng mã vạch trên tờ khai thì trên tờ khai VNACCS/VCIS có phải khai báo số cont/seal trong phần file đính kèm nữa không? DN khi đóng hàng XK thường mở tờ khai trước khi đóng hàng, ban đầu mở tờ khai được cung cấp số cont/seal và tiến hành mở tờ khai và được thông quan nhưng sau đó số cont/seal này không đảm bảo phải thay đổi bằng một cont/seal khác. Hiện tại DN phải làm công văn xin thay đổi số cont/seal ở nơi mở tờ khai và dùng mẫu sửa đổi tờ khai bổ sung…

Để giải tỏa những băn khoăn của DN, ngày 17-11, phóng viên Báo Hải quan đã trao đổi trực tiếp với Phó Cục trưởng Cục CNTT và Thống kê Hải quan (Tổng cục Hải quan) Lê Đức Thành. Ông Lê Đức Thành cho biết, việc ứng dụng mã vạch được thực hiện cho tất cả các tờ khai (cả tờ khai chính và tờ khai nhánh) nhằm đảm bảo việc quản lí của cơ quan Hải quan. Ví dụ, trường hợp 1 container nhưng có 5 tờ khai thì DN phải in tờ khai có mã vạch cả 5 tờ khai.

Ngoài ra, khi áp dụng mã vạch, DN vẫn khai báo tiêu chí về số container, số seal trên Hệ thống VNACCS/VCIS để phục vụ việc in tờ khai có mã vạch; trường hợp có thay đổi về số cont/seal, DN sẽ khai sửa đổi, bổ sung danh sách container.