Hiện nay DN ít phải tiếp xúc trực tiếp với CBCC Hải quan khi làm thủ tục. Ảnh: T.B.

Tổng cục Hải quan xác định, sự quan tâm rộng rãi của các cơ quan, tổ chức chứng tỏ vai trò của hoạt động hải quan trong đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước ngày càng được nâng lên. Đây cũng là động lực, là cơ hội để cơ quan Hải quan cải cách một cách mạnh mẽ hơn nữa để tạo thuận lợi cho hoạt động XNK.

Theo UBTƯMTTQ Việt Nam, gần 1 năm thực hiện công tác giám sát, Mặt trận và các tổ chức thành viên đã làm việc với 180 đơn vị là các Hiệp hội DN, liên minh hợp tác xã… và trực tiếp với cơ quan Hải quan ở 6 địa bàn trọng điểm về XNK gồm: Hà Nội, Lào Cai, Đà Nẵng, Quảng Nam, TP.Hồ Chí Minh và An Giang. Kết quả thực tế cho thấy, các vấn đề quan trọng như: Cải cách thể chế; cải cách về thủ tục hành chính; công tác hỗ trợ DN; thái độ phục vụ của CBCC Hải quan được cải thiện đáng kể.

Phó Chủ tịch UBTƯMTTQ Việt Nam Nguyễn Văn Pha cho biết: Về mặt cơ chế, chính sách, với việc đưa Luật Hải quan 2014 và các văn bản hướng dẫn vào cuộc sống, ngành Hải quan đã bãi bỏ được 84 thủ tục hành chính, thay thế 128 thủ tục… Hiện nay ngành Hải quan có 164 thủ tục.

Về cải cách thủ tục, gần 2 năm qua, các Cục Hải quan đã triển khai có hiệu quả việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử trên Hệ thống VNACCS/VCIS; Cơ chế một cửa quốc gia (NSW); tiếp nhận bản khai hàng hóa, các chứng từ có liên quan và thông quan điện tử đối với tàu biển xuất cảnh, nhập cảnh (e-manifest); thực hiện hiện đại hóa thu nộp ngân sách Nhà nước giữa Hải quan - Kho bạc - Ngân hàng; sử dụng phần mềm Cloud Office trong quản lý điều hành, quản lý văn thư, lưu trữ tài liệu... Có thể nói, cải cách hành chính trong lĩnh hải quan đã từng bước có những bước đột phá mới, được các ngành, các cấp và đặc biệt là người dân và cộng đồng DN ghi nhận, đánh giá cao. Việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào tất cả các khâu trong quản lý đã hỗ trợ, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN; đảm bảo công khai, minh bạch, công bằng, qua đó đã giảm rõ rệt thời gian, chi phí…

Về công tác hỗ trợ DN, các đơn vị đã chú trọng đẩy mạnh công tác hỗ trợ, đối thoại với DN, người dân; triển khai nhiều hình hình thức tuyên truyền, hỗ trợ đa dạng, phong phú như: Tổ chức tập huấn , tổ chức đào tạo , tổ chức hội nghị đối thoại, qua hòm thư điện tử, qua điện thoại đường dây nóng của lãnh đạo Cục và các Chi cục, chuyên trang, mục giải đáp thắc mắc của DN, hỗ trợ tại trụ sở của DN khi có yêu cầu… Qua đó kịp thời đáp ứng yêu cầu về cung cấp thông tin, hướng dẫn, giải đáp thắc mắc, tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện, đồng thời tạo điều kiện hỗ trợ để người dân và DN thực hiện tốt chính sách, pháp luật về hải quan. Thông qua hỗ trợ, đối thoại, nhiều ý kiến đóng góp, xây dựng từ phía người dân, DN đã góp phần giúp các đơn vị kịp thời có sự bổ sung, điều chỉnh, hoàn thiện; đồng thời tổng hợp báo cáo, kiến nghị, đề xuất cơ quan chức năng hoàn thiện cơ chế chính sách, cải cách thủ tục hải quan.

Về thái độ phục vụ của CBCC Hải quan, từ kết quả khảo sát, giám sát cho thấy, thời gian qua sự phục vụ của CBCC Hải quan đã có sự cải thiện nhất định. Đội ngũ CBCC Hải quan chú trọng học tập nâng cao trình độ chuyên môn và từng bước hình thành kỹ năng trong giải quyết công việc theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp, được người dân và cộng đồng DN ghi nhận.

Phó Trưởng Ban cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan) Kim Long Biên- người trực tiếp tham gia làm việc thực tế với Đoàn giám sát của các tổ chức tại các Cục Hải quan địa phương cho biết thêm: Qua các buổi thị sát ở cơ sở, đại diện UBTƯMTTQ và các tổ chức thành viên bày tỏ sự ấn tượng với công tác cải cách của ngành Hải quan nhất là trong thực hiện thủ tục hải quan điện tử trên Hệ thống VNACCS/VCIS.

Tuy nhiên, cơ quan giám sát vẫn nhìn nhận thẳng thắn về một số vấn đề hạn chế cần được cơ quan Hải quan kịp thời khắc phục. Cụ thể, ở cấp thừa hành tại một số chi cục Hải quan và CBCC ở không ít nơi, sức lan tỏa, sức nóng của Nghị quyết 19 chưa thực sự như mong đợi. Bên cạnh đó, một số cơ quan ở Trung ương và địa phương chưa tập trung phối hợp triển khai các giải pháp đồng bộ, có tính liên thông, liên ngành… do đó, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch hành động từng năm theo lộ trình một số địa phương chưa bám sát và theo kịp các chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đặt ra trong yêu cầu của Nghị quyết. Ngoài ra, các nội dung về cơ chế, chính sách; vấn đề thủ tục; thái độ, sự phục vụ của CBCC... cũng cần được tiếp tục hoàn thiện.

Theo ông Kim Long Biên, với nhiệm vụ được giao là cơ quan tiếp thu các khuyến nghị của cơ quan giám sát, Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan sẽ tham mưu cho lãnh đạo Tổng cục Hải quan để kịp thời khắc phục các hạn chế, tồn tại để tiến trình cải cách, hiện đại hóa hải quan ngày càng đi vào thực tế, đáp ứng được sự kỳ vọng, mong mỏi và cũng là yêu cầu bức thiết của cộng đồng DN.