Vậy trách nhiệm của cơ quan quản lý tới đâu khi công bố những thông tin như vậy? Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Hải quan đã phỏng vấn ông Nguyễn Hùng Long- Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm- Bộ Y tế.

Thưa ông, thông tin về an toàn thực phẩm là một vấn đề có ý nghĩa lớn, ảnh hưởng tới nhiều người, vậy theo ông, trước khi đưa ra bất kỳ thông tin nào, cơ quan quản lý có nên thận trọng để ít ảnh hưởng nhất tới doanh nghiệp và người dân?

Thông tin về thực phẩm an toàn hay không an toàn sẽ tác động rất lớn tới dư luận xã hội, có thể khiến người dân lo lắng, tẩy chay sản phẩm. Nếu thông tin chưa đảm bảo tính chính xác, khách quan, khoa học mà tung ra thị trường, cả phía doanh nghiệp và người tiêu dùng đều bị ảnh hưởng.

Một thông tin vội vàng, chưa chính xác có thể làm phá sản một doanh nghiệp, đẩy hàng trăm hàng ngàn người lao động ra đường. Quan điểm của Cục An toàn thực phẩm là dù phải rất khẩn trương và kịp thời nhưng chỉ thông tin đến người tiêu dùng những kết luận chính xác sau khi có thẩm định của cơ quan chức năng có thẩm quyền. Ví dụ, để đưa thông tin cảnh báo sản phẩm có nguy cơ an toàn với sức khỏe, chúng tôi thường phải tiến hành lấy mẫu sản phẩm theo đúng quy trình và tiến hành kiểm nghiệm các chỉ tiêu vi sinh, hóa học, vật lý..., chứ không chỉ căn cứ vào cảm quan để đánh giá.

Nếu vội vàng công bố thông tin của doanh nghiệp một cách chưa chính xác, cơ quan quản lý phải ứng xử ra sao để đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và người tiêu dùng?

Có sai phải nhận, phải sửa và khắc phục những hậu quả gây ra, điều đó được quy định rất rõ trong luật, dù đó là cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan thông tin hay người dân. Tuy nhiên tùy từng trường hợp cụ thể, tùy theo mức độ thiệt hại mà pháp luật quy định các biện pháp giải quyết thích hợp.

Mặc dù theo quy định của Luật An toàn thực phẩm, việc phân công trách nhiệm quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm được xác định theo hướng quản lý theo nhóm sản phẩm thay vì quản lý theo phân khúc sản xuất, kinh doanh thực phẩm như trước đây. Quy định là vậy, song trong thực tế doanh nghiệp phản ánh họ vẫn phải chịu quá nhiều các cuộc thanh, kiểm tra mỗi năm của cơ quan quản lý Nhà nước, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh, ông nghĩ sao về điều này?

Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm (tại Điều 62, Điều 63, Điều 64), Bộ Y tế quản lý an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh đối với phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, nước uống đóng chai, nước khoáng thiên nhiên, thực phẩm chức năng và các thực phẩm khác theo quy định của Chính phủ.

Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, quản lý an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, thu gom, giết mổ, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh đối với ngũ cốc, thịt và các sản phẩm từ thịt; thủy sản và sản phẩm thủy sản; rau, củ, quả và sản phẩm rau, củ, quả; trứng và các sản phẩm từ trứng; sữa tươi nguyên liệu, mật ong và các sản phẩm từ mật ong, thực phẩm biến đổi gen, muối và các nông sản thực phẩm khác theo quy định của Chính phủ.

Bộ Công Thương quản lý an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh đối với các loại rượu, bia, nước giải khát, sữa chế biến, dầu thực vật, sản phẩm chế biến bột và tinh bột và các thực phẩm khác theo quy định của Chính phủ.

Tôi cho rằng công tác thanh, kiểm tra thực hiện là một trong những hoạt động quan trọng để kiểm soát hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để kịp thời đưa ra những cảnh báo tới người tiêu dùng cũng như xử lý, chấn chỉnh các vi phạm.

Luật An toàn thực phẩm đã quy định rõ trách nhiệm thanh tra đối với từng bộ, ngành. Bộ nào quản lý ngành hàng nào chịu trách nhiệm thanh tra ngành hàng đó. Khi cần thì Bộ Y tế chủ trì việc thanh tra liên ngành. Nếu các cơ quan chức năng của mỗi Bộ, phối hợp tốt và thông tin cho nhau về cấc cơ sở thanh tra thì sẽ tránh được sự chồng chéo.

Theo tôi, một cơ sở không thể chịu thanh tra nhiều lần do nhiều đơn vị khác nhau thanh tra được. Các đơn vị chức năng của địa phương phải thực hiện nghiêm quy định của Luật Thanh tra về số lần thanh tra trong một năm đối với các doanh nghiêp.

Trong công tác thanh tra có thanh tra thường xuyên theo kế hoạch và thanh tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu bất thường hoặc thanh tra trong những đợt cao điểm như tết Trung thu, tết Nguyên đán…

Với mỗi cuộc thanh tra cơ quan quản lý mà cụ thể là Cục An toàn thực phẩm đều tiến hành với thái độ công tâm, khách quan.

Để tránh những chồng chéo không đáng có, theo ông có nên thành lập cơ quan quản lý an toàn thực phẩm độc lập trực thuộc Chính phủ?

Về việc thành lập cơ quan quản lý độc lập về an toàn thực phẩm thuộc Chính phủ tôi cho rằng cần có sự bàn bạc, cân nhắc. Tôi biết hiện nay có nhiều chuyên gia cho rằng, xu hướng là nên lập ra một cơ quan quản lý an toàn thực phẩm độc lập trực thuộc Chính phủ sẽ tránh được tình trạng đầu tư dàn trải cả về cơ sở hạ tầng, con người…, đảm bảo độ khách quan, hiệu quả trong quản lý an toàn thực phẩm.

Xin cảm ơn ông!