Công chức Chi cục Hải quan Thái Bình (Cục Hải quan Hải Phòng) thực hiện thủ tục trên hệ thống VNACCS/VCIS. Ảnh: T.B

Theo Tổng cục Hải quan, Hệ thống VNACCS/VCIS là Hệ thống thông quan điện tử tiên tiến được áp dụng tại Nhật Bản từ lâu, đảm bảo tính tự động hóa và thời gian thông quan nhanh chóng.

Tuy nhiên, Hệ thống nguyên bản ở Nhật Bản (Hệ thống NACCS/CIS) có trên 600 chức năng để quản lí hoạt động của cơ quan Hải quan và các đơn vị liên quan. Nhưng khi chuyển giao cho Việt Nam phía bạn mới chuyển giao hơn 120 chức năng, trong đó hơn 100 chức năng dành cho cả cơ quan Hải quan và DN trên Hệ thống VNACCS và trên 20 chức năng dành riêng cho cơ quan Hải quan trên Hệ thống VCIS.

Trong số các chức năng mà DN được sử dụng, trong quá trình vận hành chính thức đã phát sinh một số bất cập không phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam, một số chức năng còn thiếu (so với thực tế hoạt động ở Việt Nam ví dụ như chức năng đối với loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu) nên Hải quan Việt Nam phải xây dựng chương trình công nghệ thông tin vệ tinh bổ trợ (như vẫn duy trì Hệ thống Ecus 5 phục vụ các chức năng còn thiếu), điều này làm giảm hiệu quả của Hệ thống VNACCS/VCIS. Mặt khác, theo nội dung kí kết giữa 2 bên (Việt Nam- Nhật Bản) các nội dung do Nhật Bản thiết kế, Hải quan Việt Nam không được phép hiệu chỉnh, nên ngành Hải quan gặp khó khăn khi xử lí các vướng mắc phát sinh của Hệ thống.

Để giải quyết những bất cập trên và để hoàn thiện, nâng cao hơn nữa hiệu quả của Hệ thống VNACCS/VCIS, một trong những giải pháp được Tổng cục Hải quan đặt ra là tiếp tục đàm phán, kí kết với Nhật Bản về phát triển Hệ thống VNACCS/VCIS để hiệu chỉnh lỗi và đưa thêm các chức năng cần thiết vào Hệ thống, đảm bảo có một Hệ thống hoàn chỉnh, toàn diện thay thế dần các hệ thống vệ tinh hiện tại.

Trong buổi làm việc của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với Tổng cục Hải quan (ngày 9-7-2014, tại Hà Nội), Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Tổng cục Hải quan và các cơ quan liên quan tiếp tục đàm phán với đối tác Nhật Bản để thực hiện giai đoạn 2 của VNACCS/VCIS. Đề xuất này đã nhận được sự đồng tình của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.