Người dân thu hoạch bồn bồn.

Bồn bồn thường mọc hoang ở vùng đất thấp, có nhiều phèn mặn, có khả năng chịu ngập sâu đến 1 m. Theo cố Nhà văn Sơn Nam, tuy hoang dại nhưng “cây này rất có tình” vì đã giúp người dân nơi này tăng thu nhập, lại còn tạo được một thương hiệu đặc sản mà nhờ nó hai chữ Cà Mau có thêm nhiều người nhớ đến.

Trước đây, ở Cái Nước, cây bồn bồn khá hiếm vì trước năm 2000, toàn diện tích được trồng lúa hai vụ, cày ải làm tuyệt chủng loại cây này. Từ sau năm 2000, khi chuyển dịch sang nuôi tôm, loài cây này mới được trồng lại. Trong 6 tháng nước lợ, trên những vuông tôm là bạt ngàn bồn bồn, dễ chăm sóc và cũng dễ tiêu thụ.

Bồn bồn tươi giá khoảng 20.000-30.000 đồng/kg. Bồn bồn dưa thì có giá 40.000- 45.000 đồng/kg. Chị Nguyễn Thị Ðiểm, ở xã Tân Hưng Ðông, cho biết, 5 m2 đất trồng trong 2 tháng chỉ lấy được hơn 2 kg bồn bồn tươi mà thôi. Vì thế, nhiều khi không đủ bán, phải đi mua thêm.

Bồn bồn chế biến được nhiều món như: dưa bồn bồn, bồn bồn nhúng lẩu, canh chua, bồn bồn xào tôm, làm gỏi, thậm chí có thể ăn sống. Cây bồn bồn chỉ hấp thụ dưỡng chất từ trong đất, không phân thuốc hoá học. Cây bồn bồn to, người dân thu hoạch từ phần củ hủ và lõi trắng bên trong.

Dưa bồn bồn.

Dưa bồn bồn là loại đặc trưng đã làm nên thương hiệu của vùng này, không lẫn vào các loại dưa khác. Làm món này không khó, bồn bồn được bóc vỏ, chừa lại phần củ hủ và thân non, ngâm nước cơm vo với ít muối, sau 1 tuần là ăn được. Dưa bồn bồn phải ăn cùng cá kho tộ hay thịt heo kho tàu. Dưa bồn bồn chua nhẹ, giòn. Món dưa này, theo cố Nhà văn Sơn Nam, có xuất xứ từ xa xưa, cùng đoàn người đất phương Nam khai hoang mở cõi. Cũng theo ông, đây cũng là món có lịch sử gắn bó khá lâu với cư dân miền đất phương Nam.

Riêng món bồn bồn xào tép thì đây lại là sự kết hợp có tính ngẫu nhiên. Tôm được bóc vỏ, rửa sạch, bắc chảo lên bếp, phi tỏi mỡ cho thơm, sau đó cho tôm lột vỏ và bồn bồn vào cùng một lúc, vì hai loại nguyên liệu này có thời gian chín bằng nhau. Bạn chỉ cần để vừa chín tới thì sẽ giữ được độ giòn của bồn bồn và vị ngọt của tôm. Chẳng cần nêm gia vị nhiều vì bản thân tôm và bồn bồn kết hợp đã làm nên hương vị đậm đà./.